Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DV_19450804_003
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
el;
12
’
_
u
w
D
5
Mm
|
n;
n
t-
rt
md
Oor
sd
van
|3
+
|
v
o
_
Zaterdag
4
Angustus
1945
e
JAAR
e
e
de
e
e
e
e
‘
D
E
Streekblad
voor
:
_;
e
RR
voo
VORSCHUNT
TWEB
MAAL
PER
WEEK
Abonnementsprijs:
f
1.75
per
3
>maa.nden
Postgiro
no.
7808
Advertentieprijs
in
één
editie
11
een
De
Nationale
gedachte
overheerscht
de
Nationale
geschillen
Moed
Wanneer
U
op
uitnoodiging
van
Prof,
Schermerhorn
een
kiijkje
hebt
genomen
op
de
brug
van
het
Schip
van
Staat,
dan
zal
het
U
ongetwijfeld
gaan
als
ons,
dan
komt
U
onder
den
in-
druk
van
de
geweldige
verant-
woordelijkheid,
die
op
de
schou-
ders
van
de
gezagvoerders
moet
drukken.
Iederen
Vrijdagavond
om
21
u.
wordt
ons
volk
(de
op-
varenden),
via
OonzZen
Omroep,
in
de
gelegenheid
gesteld
het
Schip
van
Staat
te
overzien
en
maken
dan
kennis
met
den
ka-
pitein
en/of
andere
officieren,
die
voor
de
veilige
koers
van
het
schip
aansprakelijk
zijn
gesteld.
Het
zou
ons
te
ver
voeren
om
het
geheele
gezaghebbende
per-
soneel
aan
U
voor
te
stellen.
Wj
nemen
aan,
dat
U
ze
stuk
voor
stuk
reeds
kent,
Wij
zijn
van
meening,
uit
naam
van
het
over.
groote
deel
van
ons
Nederland-
schae
volk
te
spreken,
als
wij
zeg-
gen
dat
het
jongens
van
stavast
zijn,
die
allen
persoonliijk
ervan
doordronän
zijn
wat
„verant-
;roogdelij
eid”
dragen
batee-
ent.
Op
voornoemd
tijdstip
wordt
vanaf
de
brug
aan
de
opvaren-
den
niet
alleen
een
uitleg
%e—
geven
wat
er
alzoo
aan
ons
schip
mankeert
{(en
dat
is
geen
klei-
nigheid),
maar
ook
geeft
men
aan,
op
welk
kompas
men
vaart
en
waarom.
Ons
Kabinet,
dat
geformeerd
werd
uit
alle
groe-
peeringen
of
politieke
partijen
uit
ons
volk,
heeft
biijj
monde
van
onzen
minister-president
aange.
geven,
op
welk
kompas
men
zal
varen
en
de
koers
aangegeven
naar
herstel
en
vernieuwing
van
ons
zoo
zwaar
getroffen
land
en
volk,
Als
wij
zeggen
‚„gefor-
meerd
uit
alle
groe
van
ons
-
weik”’,
dan
hebben
e
over-
tuiging,
dat
uit
alle
groepen
aan
representante
figuren
samenwer.
king
werd
gevraagd,
dus
ook
van
de
communisten
en
anti-re-
volutionairen,
Dat
er
geen
ver-
tegenwoordiger
van
de
commu-
nisten
in
het
kabinet
is
opgeno-
men,
kunnen
wij
niet
beoordee-
len;
overigens
hebben
zij
er
zich
tot
heden,
zoover
wij
zijn
inge-
4
‚
niet
over
beklaagd,
í
er
geen
leden
van
de
A.R.
in
opgenomen
werden,
hierover
kunnen
wij
wel
wat
zeggen,
want
dat
heeft
ook
bij
onze
le-
zers
de
noodige
vragen
doeu
rijzen,
Welnu,
het
is
onze
eenige
wensch,
om
op
zaken,
die
erg
duister
schijnen,
het
volle
licht
te
werpen,
opdat
ieder
een
dul-
delijker
beeld
te
zien
krijgt.
Moed,
Vooraf
moet
worden
gezegd,
dat
wij
't
ten
zeerste
betreuren,
dagl
de
A,R.
niet
in
ons
kabinet
zitting
hebben
willen
nemen,
Tot
dezen
stap
misten
ziij
blijkbaar
den
moed.
De
ministersporte-
feuillë,
hun
gepresenteerd,
werd
door
hen
afgeslagen,
omdat
zij
de
verantwoordelfikheid
van
re-
%;eren
niet
wilden
aanvaarden,
meenen
te
veronderstellen,
d
z'\â
niet
hebben
geweten
wat
zij
deden
door
geen
verantwoor-
delijkheid
te
aanvaarden,
De
geestverwanten
van
het
dagblad
„Trouw”
hebben
zich
te
kijk
la-
ten
zetten
en
Wwij
zeggen
nog-
maals,
dat
wij
het
ten
aanzien
van
hen
ten
zeerste
betreuren.
Zij
behooren
nu
dus
niet
meer
tot
de
jongens
van
stavast
om
met
het
schip
van
staat
zee
te
kiezen,
Nu
niet
meer,
vóór
5
Mei
1945
wel
en
waarom
nu
niet
?
Het
is
ons
bekend,
dat
zij
in
de
achter
ons
liggende
oorlogs.
Q/z_aren
gestreden
hebben
voor
de
aderlandsche
zaak;
evenals
iedere
moedige
Vaderlander
heb-
ben
zij
gevochten
niet
alleen
tegen
het
heidensche
in
den
vij-
and
—
zooals
„Trouw’
beweert
—
doch
in
de
eerste
plaats
voor
Vrijheid
en
gerechtigheid,
waar
ons
geheele
volk
naar
snakte.
Onze'
alremeene
leuzen
wareés:
Vrijheid,
sociale
rechtvaardigheid
door
samenwerking.
Het
woord
heidensch
is
hierin
dus
verdis-
conteerd.
En
tenslotte
zijn
wtg
hqt
er
allen
nog
over
eens,
da
Wij
toestanden
van
vóór
1940
niet
terug
willen,
Ons
volk
is
over
die
streep,
al
zijn
er
dan
kenne-
nog
sommigen,
die,
om
de-
ìâä_stap
te
doen,
den
moed
mis-
Beleid.,
Dat
men
het
bij
de
A.R.
partij
op
sommigen
aan
laat
komen,
Om
niet
mee
te
doen
aan
den
Opbouw
en
vernieuwing,
getui
niet
van
7
gt
wijs
beleid.
Wij
levemr
een
overganfstijd,
waarin
het
DOg
niet
mogelijk
is
een
parle-
ment
samen
te
stellen,
gekozen
door
ons
geheele
Nederlandscxe
Beleid
_
Trouw
volk,
Daar
wordt
overigens
ook
wel
aan
gewerkt,
evenals
aan
zoovele
zaken
wordt
gewerkt,
waarvan
het
tiijjdstip
van
zijn
be-
slag
niet
bepaald
kan
worden,
zuivering
b‚v.
en
vooral
de
be-
vrijding
van
Indië.
Op
het
oogenblik
is
het
zaak
ons
schip
van
staat,
dat
in
zin-
kenden
toestand
verkeert,
drij-
vende
te
houden
en
alle
hens
aan
dek
zijn
er
voor
noodig
om
de
plaatsen
aan
de
hefboomen
zoo
sterk
mogeliijk
te
bezetten,
zoowel
ter
er-
als
aan
de
rechterzijde
van
de
pomp.
Wij
willen
vooralsnog
mniet
aanne-
men,
dat
een
groep
van
men-
schen
in
een
dergelijk
geval
niet
wil
pompen
en
de
voorkeur
geeft
aan
verdrinken.
Het
spreekt
dus
vanzelf,
dat
het
op
een
krachtig
beleid
van
de
gezagvoerders
aan
komt,
en
ongewenschte
perso-
nen,
die
het
met
hun
beleid
niet
eens
zijn,
van
de
brug
en
vooral
van
het
kompas-
vandaan
te
houden.
Vooral
wanneer
zij
te
veel
oudroest
in
hun
bagage
heb-
ben,
wat
een
storing
in
de
kom-
ge.snaald
tengevol%e
kan
heb-
en,
en
waardoor
het
schip
weer
in
het
moeras
kan
vastioopen,
zooals
dat
vóór
1940
ook
al
het
geval
is
geweest,
:
'Trouw.
De
oorzaak,
dat
sommige
geestverwanten
van
‚„Trouw”
wel
mee
willen
regeeren,
vindt
zijn
oorzaak
daarin,
dat
zij
wel
willen
bouwen,
maar
niet
willen
vernieuwen
en
zij
bedoelen
dan
afwiijzend
te
staan
tegenover
de
geestelijke
vernieuwing,
waar-
naar
ons
kabinet
_
streeft,
„Trouw”
e.c.
eischen
dus
hierme-
de
het
recht
voor
zich
alleen
op,
de
bron
te
bezitten
waar
ons
ge-
Wllâ:
n
geeselijke
goede-
*
pu
WË
willen
er
ook
nog
eens
op
wijzen,
dat
het
niet
aangaat,
ons
kabinet
zonder
meer
een
partij-ministerie
te
noemen;
de
vlag,
die
de
lading
van
ons
vaderlandsche
schip
dekt,
is
ons
Rood-Wit-Blauw,
en
Wwij
vragen
aan
ieder
zich
in
de
symbolische
beteekenis
daarvan
te
verdiepen.
blijven
trouw,
Vooral
nu
Koningin
en
Vaderland
ons
zoo
dringend
noo-
dig
hebben.
Wij
meenen
goed
te
doen
voorbeelden
te
wekken,
waaruit
leering
is
te
trekken,
Wij
herinneren
ons,
dat
ons
land
en
volk
nog
eens
in
gevaar
ver-
keerde,
Dat
H.
M.
de
Koningin,
één
van
zin
met
Haar
volk
en
Haar
verantwoordelijke
mims-
ters,
de
Tweede
Kamer
verschiì-
lende
wetsontwerpen
aanbood,
3
Auäxstus
1914,
Er
heerschte
bij
de
Regeering
een
stemming
van
hoogen
ernst,
En
bij
ons
volk
een
paniekstemming;
winkels
werden
bestormd
om
zich
van
alle
mogeliijke
artikelen
te
voor-
zien,
Oorlog
1914—1918.
In
de
Tweede
Kamer
werden
de
ingediende
wetsvoorstellen,
0,a.
in
dienst
houden
van
alle
dienstplichtigen,
in
dienst
roepen
van
alle
verlofgangers
en
land-
weer
en
het
toestaan
van
50
millioen
gulden
voor
mobilisatie
kosten,
zonder
discussie
met
al-
gemeene
stemmen
aangenomen,
Op
dien
historischen
dag
1n
Augustus
1914,
toen
men
het
so-
cialisme
nog
als
geloof
aandien-
de,
was
het,
dat
Troelstra
het
voorstemmen
van
de
sociaal-de-
mocratische
fractie
tegen
haar
beginselen
in
motiveerde
en
0.a.
de
historische
woorden
uitsprak:
„Het
oogenblik
van
critiek
is
niet
gekomen,
omdat
in
deze
ernstige
omstandigneden
de
na-
tionale
GEDACHTE,
de
nationa-
le
GESCHILLEN
overheerscht,
Deze
woorden
kenmerk-
ten
den
man,
die
wist
wat
de
woorden
Moed,
Beleid
en
Trouw
inhielden.
Na
ruim
dertig
jaar
iís
’t
voor
ieder
van
ons
volk
de
moeite
waard
een
vergelijking
te
trek-
ken,
ons
aan
te
sporen
tot
den-
ken,
ieder
van
óns
hoofdelijk,
op
eigen
wijze
mee
te
denken,
om
onszelf
dan
antwoord
te
kunnen
Êeven
op
de
vraag:
„Is
het
op
et
oogenblik
geen
plicht,
ons
boven
de
partijbeginselen
te
ver-
heffen
en
alléén
de
nationale
be-
langen
te
dienen?”
Persoonlijk
kan
men
zijn
visie
op
„Geloof”
„Ongeloof”,
„Christen’
of
„Hel.
den”
zonder
bezwaar
ha.ndha(y}en.
AC
—
Politie
en
soldaten
uit
Praag
ruk-
ten
Dinsdag
ter
assistentie
uit,
toen
Duitschers
een
Amerikaansche
kabel-
fabriek
te
Aussig
in
de
buurt
van
de
Tsjecho-Slowaaksch-Duitsche
grens
ten
Noorden
van
Praag
in
brand
gestoken
hadden,
De
vlammen
sloegen
op
an-
dere
fabrieksgebouwen
en
huizen
over
Verschillende
Duitschers
werden
gear-
resteerd,
t
per
mm
UITGAVEE
S
N
e
=
„KERN
OUD-ILLEGALEN”
Verantwoordeljk
Redacteur
:
Redactie-adres:
Hoogstraat
43,
telef.
61,
Leerdam
Administratie-adres:
Pöstbu
2,
telef.
2,
Leerdam
dr
b
n
LIG
e
e
e
e
O
E
R
T
E
R
i
de
Vijtheerenlanden,
Neder-Betuwe,
Tieler-
en
Bommelerwaar
T
“.
VERSLOOT.
OVERBODIG.
Men
stuurt
ons
versehil-
lende
ingezonden
stukken,
onderteekend
met
_
een
schuilnaam
en
zonder
ver-
melding
van
adres,
Het
is
overbodig,
dat
men
zijn
geest
met
erè_lij-
ke
epistels
vermoeit,
omdat
wij
deze
NIMMER
opné-
men,
Van
den
inhoud,
al
is
deze
nog
zoo
lezenswaare,
zullen
wij
onder
geen
be-
ding
gebruik
maken,
°
Hebt
U
in
het
belang
van
het
algemeen
iets
mede
te
deelen,
voorzoover
mo-
gelijk
stellen
wij
daar
ruim-
te
voor
beschikbaar.
-
Het
anonieme
of
half-
anonieme
geschrijf
{t
blijk
van
gebrek
aan
-
antwoordelijkheidsgevoel
en
is
daarom
waardeloos
voor
den
opbouw
van
de
nieuwe
maa
ppij.
DE
REDACTIE.
MASSAGRAF
VAN
8000
KRIJGSGEVANGENEN,
Radio
Loeblin
meldde
Maan
dag,
dat
na
een
onderzoek
door
een
gemengde
Poolsch-Russische
commissie
een
massagraf
van
£a.
8.000
krijgsgevangenen,
mee.
rendeels
Russen,
is
ontdekt
te
Niemodlin
in
Silezië,
Een
me-
disch
onderzoek
der
lijken
heeft
aangetoond,
dat
de
meeste
slacht
offers
van
honger
zijn
omgeko-
men.
ider,
alsmede
in
de
richting
Til-
E
e
AE
2
T
TTT
6
HET
GAAT
TOCH
VLUG!
Vanaf
Donderdag
2
Augustus
zijn
in
beide
richtingen
vier
doorgaande
treinen
gaan
loopen
van
Amsterdam
(C.S.)
via
Utrecht—Geldermalsen—Keste.
ren
naar
Nijmegen,
waar
aan-
sluiting
naar
Oss
en
Den
Bosch
gegeven
wordt.
Vanaf
's
Herto-
genbosch
is.er
directe
verbinding
met
Boxte;®%én
Eindhoven
en
ver-
burg—
Breda—Roozendaal—Zee-
1ancf
De
nieuwe
treinen
stoppen
te
Culemborg,
Geldermalsen,
Tiel,
Kesteren
en
Zetten-Andelst
Kort
na
2
Aug.
wordt
het
ver-
keer
Holland—Gelderland
her-
vat
met
het
inleggen
van
door-
gaande
treinen
van
Den
Haag
(S.8.)
en
Rotterdam
_
over
Utrecht—Amersfoort-Apeldoorn
naar
de
IJsselbrug
vlak
voor
Deventer
en
Zutphen,
Deze
trei-
nen
geven
te
Utrecht
aanslui-
ting
op
die
van
Amsterdam
naar
Njmegen
enz.
Ook
is
er
vervoer
op
het
traject
Amersfoort—
Hattemerbroek
met
aldaar
aansluitend
busverkeer
naar
Zwolle
—
in
’t
nabije
verschiet.
WIST
U
AL,
DAT
..
.….
…
de
petroleumboringen
bij
Coevorden
thans
dageliijks
ze-
ventig
ton
olie
opleveren,
de
olie
in
Hengelo
wordt
verwerkt
tot
geschikte
ruwe
olie
……
groote
hoeveelheden
levens-
middelen
Dinsdag
van
uit
Dene
marken
in
de
Rotterdamsche
ha
ven
zijn
aangekomen,
Het
trans-
port
geschiedde
geheel
gratis,
De
strijd
tegen
Japan
Komen
we
te
laat?
Wanneer
wij
lezen
over
de
ge-
weldige
vorderingen,
die
door
strijdmachten
uit
Amerika,
Aus-
tralië,
Groot-Brittannië
en
ook
ons
eigen
Koninkrijk
worden
ge-
maakt,
rijst
steeds
de
vraag:
komen
wij
er
—
‘van
hier
uit
—
nog
aan
te
pas
?
Okinawa,
Tara.-
kan,
Balikpapan..
..
het
zijn
geliijjktijdig
stooten
naar
het
Ja-
pansche
moederland
en
naar
Ne-
derlandsch-Indië
het
zijn
stooten
van
zoo'n
formidabele
kracht,
dat
de
goddelijke
Keizer
Hirohito
zijn
volk
moest
mede-
deelen,
dat
Japan
de
grootste
crisis
doormaakt,
die
het
land
ooit
heeft
gekend,
De
bombárde.
menten
op
Japans
industrie-cen
tra
zijn
van
een
hevigheid,
zoo
als
maar
zelden
in
Duitschland
|
is
vertoond.
Het
Amerikaansche
weekblad
„Time”
schrijft
dan
ook:
‚„Als
er
nog
iets
over
is
van
Tokio
of
Nagasaki
of
Na-
goya
of
van
een
van
Japans
in-
dustrieele
centra
tegen
den
tiijjd
dat
Amerika’s
vloot
en
leger
daar
arriveeren,
dan
is
dat
niet
te
wijten
aan
gebrek
aan
belang
stelling
van
de
ziijde
van
de
luchtmaeht.”’
En
nu
is
de
vloot
voor
de
kust
searriveerd.
De
Jap
gaat
zijn
nederlaag
snel
tegemoet.
Niet
alleen
ko-
men
vliegtuigbases
steeds
dich-
ter
bij
Japans
levensaders,
maar
met
dagelijks
grooter
wordend
gemgak
worden
de
Japansche
ver
indingen
met
hun
grondstofge-
bieden
bestookt
en
doorsneden.
Zullen
wij
te
laat
komen
—
te
laat
oh
zélf
grootscheeps
te
kun
nen
bijdragen
tot
de
bevrijding
van
onze
70
millioen
lijdende
land-
en
rijksgenooten
?
En
als
dan
in
onZe
dagbladen
het
bericht
wordt
gepubliceerd
ontleend
aan
de
„Manchester
Gu
ardian”,
dat
volgens
een
mede-
deeling
van
radio
New
Delhi
de
Jappen
beginnen
met
Java
te
ontruimen,
ziet
men
hier
de
be-
vrijding
van
Indonesië
zoo
nabij,
dat
velen
toch
wel
sterk
den
in-
druk
krijgen,
dat
wij
—
met
al
onze
energie
—
in
het
Verre
Oosten
achter
de
gebeurtenissen
aan
zullen
komen,
Laten
wij
vooropstellen,
dat
het
radiobericht
uit
Britsch-
Indië
niet
bevestigd
is,
zoodat
nu
wel
mag
worden
aangenomen,
dat
van
een
volledig
verdwijnen
van
het
Japansche
militaire
ap-
paraat
geen
sprake
is.
Trou-
wens,
in
gezaghebbende
kringen
vraagt
men
zich
af
of
de
Japan-
sche
bevelhebbers
in
onzen
Ar-
chipel
er
wel
het
bijltje
bij
neer
zullen
leggen,
zelfs
indien
Japan
onvoorwaardeliijk
zal
hebben:
ge-
capituleerd.
De
Amerikanen
zijn
weliswaar
tevreden
over
den
gang
van
za-
ken
in
Azië,
maar
intusschen
blijkt
uit
niets,
dat
zij
rekenen
op
een
spoedigen
afloop
van
den
oorlog,
Eind
Juni
deelde
de
Ame
rikaansche
eneraal
Marshall
mede,
dat
de
datum
van
de
over-
winning
in
den
Pacific
(,V.J.-
day”)
onmogelijk
te
voorspellen
is,
al
was
het
alleen
maar
om-
dat
Ruslands
houding
een
sube-
kende
fgctor
vormt.
In
de
Ver!
x
eenigde
Staten
wordt
al
gespro-
ken
over
de
sterkte
van
de
strijdkrachten,
die
in
Juni
1946
tegen
Japan
zal
kunnen
worden
ingezet
(7
millioen),
en
wij
heb-
ben
uit
onzen
Europeeschen
oor-
log
wel
geleerd,
dergelijke
plan-
nen
voor
een
vèr-schijnende
toe-
komst
niet
als
te
voorzichtig
of
te
pessimistisch
te
beschouwen,
of
ons
zelf
niet
in
slaap
te
sus-
sen
met
de
gevaarlijke
veronder-
stelling,
dat
zulke
mededeelingen
uitsluitend
dienen
om
den
vijand
te
misleiden
of
angst
aan
te
ja-
gen.
+
Hoe
ook
de
striijd
in
het
Oos-
ten
verloopt,
wij
moeten
er
van
uitgaan,
dat
wij
op
de
een
of
andere
wijZe
met
alle
macht
die
wij
op
kunnen
brengen
bij
den
oorlog
tegen
Japan
betrokken
zullen
worden,
ook
2l
za]
de
op-
roeping,
uitzending,
uitrusting,
oefening
en
inzet
van
onze
troe-
pen
nog
—
in
onze
ongeduldige
oogen
—
langen
tijd
vergen,
Er
is
dus
in
de
eerste
plaats
volgens
d.eskundäge
schatting
een
goede
kans,
dat
de
Japan-
sche
capitulatie
niet
zal
plaats
vinden,
voordat
wij
voltallig
op
het
oorlogstooneel
zullen
zijn
verschenen,
In
de
tweede
plaats
bestaat
de
mogelijkheid,
dat
Japan
wel
al
reeds
voldaan
heeft
aan
den
eisch
tot
„unconditional
surren-
der”,
maar
dat
de
Japansche
be.
velhebbers
in
Nederlandsch-In-
dië
zich
zullen
verdedigen
tot
de
laatste
man
harikiri
pleegt.
Blij.
kens
een
door
het
Amerikaan-
sche
blad
„Fortune”
gehouden
enquête
voelt
in
dat
geval
het
Amerikaansche
volk
in
groote
meerderheid
(86.8
%)
voor
het
doorvechten
der
troepen
der
Vereenigde
Staten,
maar
het
Ne-
derlandsche
volk
zal
niet
nala-
ten
om
alles
te
doen
wat
in
zijn
vermogen
ligt
voor
de
zuivering
van
het
rijksgebied
in
Azië.
Doch
ook
een
spoedige
over-
winning
in
Indië
beteekent
nog
niet,
dat
de
strijd
daar
volledig
gestaakt
kan
worden;
wij
lezen
nog
steeds
van
hardnekkigen
guerilla-strijd
in
sommige
gebie.
den,
waarvan
de
bevrijding
al
veel
eerder
officieel
bekend
is
gemaakt,
:
En
laten
wij,
ten
slotte,
het
onwaarschijnlijke
geval
nemen,
dat
vóór
onze
volledige
strijd-
macht
in
het
Verre
Oosten
zal
zijn
aangekomen,
Japan
versla-
gen
zal
zijn,
Indië
bevrijd
en
de
laatste
resten
Japanschen
tegen-
stand
gebroken.
Ook
dan
zal
in
den
Archipel,
die
56
maal
groo-
ter
is
dan
Nederland,
een
leger,
vloot
en
luchtmacht
noodig
zijn
—
mede
ter
bezetting
van
deelen
van
het
rijk
der-nu-dalende
zon
—,
zooals
ook
nu
in
ons
eigen
land
hard
wordt
gewerkt
aan
den
opbouw
van
een
nieuwe
weermacht.
Zoo
zien
wij,
dat
—
hoe
snel
de
oorlog
zijn
hoogte-
punt
ook
kan
bereiken
—
er
steeds
plaats
zal
zijn
voor
een
Nederlandsch
expeditieleger,
een
Nederlandsche
vloot
en
lucht-
macht,
en
er
geen
gevaar
is,
dat
wij
in
Azië
„te
iaat”
zousen
Hditie
I:
Kditie
:
Verschijnt
in
twee
edities:
GELDERSCHE
EDITIE,
Op
weg
naar
vrijen
handel?
De
internationale
handelsbetrek.
kingen
vragen
thans,
met
het
oog
op
het
economisch
herstel,
aller
aandacht,
en
het
is
ken-
merkend,
dat
verschillende
bui-
tenlandsche
bladen
zich
opnieuw
bezighouden
met
de
vraag:
vrij-
handel
op
protectie.
„De
buitenlandsche
economi-
sche
politiek
van
Engeland
—
al
dus
de
„Manchester
Guardian
—
is
door
de
vroegere
coalitie-regee
ring
noch
geregeld
noch
beslist,
Deskundige
plannen
voor
inter-
nationale
valuta-regelingen,
voor
leeningen
en
bevoorrading
met
levensmiddelen,
zijn
aan
andere
regeeringen
voorgelegd,
maar
hier
te
lande
zijn
dienaangaande
geen
wetten
ingediend,
Op
het
terrein
van
de
tarieven-politíek
waarvan
de
toekomstige
econo-
mische
wereldorde
ten
zeerste
zal
afhangen,
hebben
wij
zelfs
de
leiding
van
eigen
ambtelijke
deskundigen
moeten
ontberen.
Dit
onderwerp
werd
uitdrukke-
lijk
overgelaten
aan
Ameri-
kaansch
initiatief,
omdat
de
Vereenigde
Staten
een
zoo
over-
heerschende
plaats
in
nemen
iín
den
wereldhandel,
dat
hun
eigen
handelspolitiek
diep
moet
in-
grijpen
in
die
van
andere
landen,
indien
zij
die
al
niet
geheel
be-
paalt.”
Het
blad
wijst
er
dan
op,
hoe
ex-minister
Cordell
Hull
destijds
reeds
—
stem
eens
roe-
penden
in
de
woestijn!
op-
kwam
voor
den
vrijhandel,
hoe
het
Atlantische
handvest
dien
in
het
vooruitzicht
stelde,
en
hoe
tenslotte
in
1942
het
vermaarde
arikel
7
van
de
Overeeneen-
komst
tot
“'ederziïjdsche
Hulp-
verleening
(Mutual
Aidg
Agree-
ment)
alle
regeeringen,
die
pro-
fiteerde……+'
î
1
leen-
en
pachtwet
verplichtts,
na
den
oorlog
een
vrijere
handels-
politiek
te
voeren,
met
uitscha-
keling
van
belemmeringen
en
hooge
tarieven.
President
Roose-
velt
maakte
ernst
met
deze
voor
stellen
door
zelf
het
voorbeeld
te
geven
aan
andere
landen,
en
een
reeks
wetten
voor
te
leggen
aan
het
Congres
tot
verlaging
van
de
invoerrechten
en
het
bevorderen
van
vrijhandel,
Daarmee
wil
het
Congres
het
schema
van
Bretton
Woods
voor
het
stichten
van
een
Wereldfonds
en
een
Wereldbank
Helpen
verwerkelijken,
De
Ame-
rikaansche
regeering
laat
geen
poging
na,
het
Amerikaansche
publiek
‚er,
over
in
te
lichten,
dat
invoer
noodzakelijk
is,
ten
einde
andere
landen
te
voorzien
van
de
dollars
die
ze
noodig
heb
ben
om
Amerikaansche
goederen
weer
te
betalen”,
Het
blad
ci-
teert
Herbert
Feis,
vroegeren
economischen
adviseur
van
het
State
Department,
die
er
op
wijst,
dat
‚belangriijjke
takken
der
Amerikaansche
_
industrie
(metaal,
automobielen,
radio,
ijs
kasten,
enz‚),
die
voorheen
zeer
gehecht
waren
aan
het
handha.-
ven
van
hooge
tarieven,
nu
haar
standpunt
gewijzigd
hebben
of
bezig
zijn
over
stag
te
gaan,
Zij
zijn
namelijk
meer
beangstigd
voor
een
dreigende
vermindering
van
werkgelegenheid
dan
voor
de
mogelijkheden
eener
buiten-'
landsche
concurrentie”’,
De
„Guardian”
meent
dan,
dat
het
succes
van
deze
politiek
af-
hangt
van
de
Engelsche
bereid-
willigheid
om
den
invloed
van
het
Vereenigd
Koninkrijk
in
de-
zelfde
schaal
te
werpen,
Enge-
land
kan
nu
twee
wegen
gaan.
„Wij
kunnen
te
kennen
geven,
dat
de
oorlog
ons
niet
in
een
toestand
heeft
gebracht,
risico’s
te
aanvaarden
van
een
vrijen
multilateralen
handel,
en
dat
wij
tot
onzen
spijt
niet
kunnen
af-
zien
van
de
voordeelen,
die
ons
ten
deel
kunnen
vallen
door
een
sterlingblok
te
vormen,
nauwere
handelsbetrekkingen
aan
te
knoopen
met
het
Empire
en
bila-
terale
overeenkomsten
aan
te
gaan
met
onze
voornaamste
le-
veranciers.”
Zulk
een
politiek
zal
zeker
vele
voorstanders
vin-|
den,
en
een
conservatieVe
Tegee-
ring
zou
er
zeker
toe
overhellen.
Aan
den
anderen
kant
zou
En-
geland
zich
kunnen
voegen
bij
Amerika,
„In
ruil
voor
Ameri-
kaansche
bereidheid
de
tarieven
te
verlagen,
kunnen
wij
afzien
van
verdere
imperiale
voorkeurs
rechten
en
die,
welke
bestaan,
verminderen.”
De
‚„Guardian”’
gelooft,
dat
dit
de
weg
zou
zijn
tot
een
betere
economische
we-
reldorde,
De
bezwaren,
Ook
de
„Times”
van
28
Juni
houd
zich
met
dit
vraagstuk
be-
zomen,
ZUID-HOLLANDSCHE
EDITTE.
3
GEDRUKT
BIJ
TER
HAAR
&
SCHUIJT
N.V.
—
LEERD.
Internationale
#
handelspolitie
€Tlen;
dan
zetten
een
sleutelpositie
in
wereldhuishouding.
En
hu
sluit
om
een
consequente
polit!
van
uitbreiding
der
binnen!
|sche
economische
werkzaamh
te
voeren,
met
tegeliijk
een
t
nemende
vraag
naar
buitenla:
|sche
producten,
zou
in
Engels
1als
beslissend
voor
den
toes
worden
beschouwd,”
Nog
is
ze
beslissing
niet
gevallen,
de
discussies
zijn
in
Ame
verder
dan
in
Engeland.
De
mes”’
haalt
dan
een
artikel
van
een
Amerikaanschen
kundige
van
het
Handels
terie,
August
Maffry,
di
Amerikaansche
welvaart
volledige
werkgelegenheid
_
l
emploment)
afhankelijktâ
van
een
invoer
ter
waarde
7
milliard
dollar
per
jaar
uitvoer
ter
waarde
van
1
liard
dollar
per
jaar,
van
dus
3
milliard
d
gefinancierg
zou
moeten
word
door
leeningen
aan
het
buit
land.
Het
Engelsche
standp
echter,
aldus
de
,„Times”,
veeleer
den
uitvoer
te
bes
wen,
niet
zoozeer
als
noodza
lijk
voor
‚„full
employm
(want
deze
moet
vooral
b
worden
door
opvoering
van
«
binnenlandsche
behoeften),
d
wel
als
middel
om
voor
den
no
zakeljken
invoer
te
b
(
„Voedsel
te
verkrijgen,
z
hetwelk
ons
volk
niet
behoo:
gevoed
kan
worden,
en
de
g
stoffen
zonder
welke
het
niet
volle
kracht
kan
arbeiden,
d
het
eenige
doel
van
den
Br
schen
exporthandel.”
Op
gro
van
dit
standpunt
is
het
n
noodzakelijk
om
tot
elken
p
export
te
verkrijgen.
Indien
entegen
de
export
zou
word
nagestreefd
om
de
ezonomis
activiteit
te
vermeerderen,
eer-
om
den
import
te
b
zou
men
(in
Am
wel
eens
zoo
goedkoop
zaan
uivoeren
(dank
zij
su
dies,
premies
e.d,),
dat
cone
reerende
landen
afzetgebie
den
verliezen
en
op
hun
hun
noodzakelijken
import
meer
zouden
kunnen
betalen,
dit
punt
heerscht
er
dus
nog-
zekerheid
ten
opzichte
van
Amerikaansche
bedoelingen.
Daarbij
komt
nog,
dat
de
sta
die
geld
leent,
er
gewoonlík
aandringt,
dat
de
debiteur
bij
den
crediteur,
en
ook
dí
schijnsel
doorkruist
—
e
kunstmatig
gestimuleerde
voer
—
den
vrijen
handel.
tuurlijk
is
volgens
de
„Ti
samenwerking
met
de
Vere
de
Staten
noodzakelijk,
‚
—
Zzoo
besluit
dit
blad
eerst
noodige
is,
dat
de
waarden,
waaronder
vrije
nationale
handel
mogelijk
z
zijn,
redelijk
verzekerd
moet
zijn,
en
er
is
géén
land,
dat
staat
ís
dezen
waarborg
zoo
«
tuigend
te
geven
als
de
Vere
nigde
Staten.”
_
DE
RADIO-OMROEP
IN
OVERGANGSTIJD,
Wij
hebben
gemeend,
zoo
weini
gelijk
vooruit
te
moeten
loopen
op
beslissingen,
die
de
volksvertegnw
diging
over
de
definitieve
gestalte
den
Nederlandschen
omroep
zal
zeide
minister-president
Scherm
Vrijdag
in
zijn
radio-causerie
over
radio-omroep
in
overgangstijd’’,
;
niet
aan
de
regeering
hierover
vo
len
te
doen,
Rekening
houdende
met
alle
van
het
vraagstuk,
heeft
de
gemeend,
een
oplossing
te
moete:
den
in
de
oprichting
van
een
tijde
„Stichting
Nederlandsche
Radio
roep
in
den
Overgangstijd’’,
ii
In
het
bestuur
van
deze
wordt
van
ieder
der
vijf
om
eenigingen
één
Ud
opgenomen
E
van
kwaliteit
van
bestuurslid
eener
roepvereeniging,
Naast
hen
zullen
*
den
uitgenoodigd
toe
te
treden
behoorende
tot
het
Katholieke
de
vooorzitter
van
de
inter-k
radio-commissiëe,
een
_
voOraan
sociaal-democraat
en
de
voorzi
de
federatie
van
kunstenaarsv
gen.
#
Wij
mochten,
ging
prof,
Sch
horn
verder,
de
geestelijke
vrijhei
uit
het
oog
verliezen
en
daarom
men
in
het
bestuur
van
de
stich
geen
vertegenwoordigers
der
aan
De
regeering
heeft
zich
D
bepalen,
dat
vertegenwoordigers
van
ministerie
van
Onderwijs,
Kunsten
Wetenschappen
nenlandsche
Zaken
steeds
de
heid
hebben
de
vergaderingen-
wonen
zonder
daarin
een
stem
te
_
ben,
ë
De
regeering
is
er
van
overtuigd
deze
tiijdelijke
oplossing
bevredi
schenken
en
de
rustige
sfeer
deren,
waarin
de
plannen
kun:
den
voorbereid
voor
de
definitieve
tuur
van
den
Omroep
in
Neds
Deze
regeering
zal
den
uitgebreid:
dioraad
verzoeken,
piannen
hie:
studie
te
namen
en
hierover
Va
zig,
„De
Vereenigde
Staten
be-
te
brengen,