Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DL_19130101_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

| Woensdaè_ l Jan. 1913. | UITGEVERS: TER HAAR & SCHUIJT — INTERC. TELEFOON No. LEERDAM. . maar een jaar dat ook aftelt. * gebouwd, ’t bleken dan ook meest vrome Nieuws- en Advertentieblad 2 _ voor ZUID-HOLLAND en GELDERLAND. Verschijnt Woensdays en Zaterdagsmorgens. Berichten en Advertentiën moeten uiterlijk Dinsdags en Vrijdagsmiddags 6 uur te Leerdam ter drukkerij van dit blad zijn. 230 Jaargang. Abonnementsprijs: Advertentieprijs: Per drie maanden, franco per post f O.60. Enkele nummers f 0.05 Van 1-5 regels 50 cents; iedere regel meer 7/; cent. | Drie achtereenvolgende plaatsingen van dezelfde annonce wordt slechts voor tweemaàál berekend. Groote Ietters naar plaatsruimte. NIEUWJAAR. n GRRRAARA AA De middernachtelijke klok van elken 31 December, de klok van twaalven, die haar slagen doet weerklinken in de lucht, in de straten, over land en water, in de woningen der menschen, zij is zeker on- der alle klokketonen, over het geheele jaar, die, welke algemeen wel de volle aandacht trekt. : Immers, wanneer hare klanken als weg- gevloder, als weggestorven zijn, is het een aanwijzing, dat weer een jaar, hoe dan ook, meegeteld heeft in het leven, Een jaar, vaak volbracht in moeite en zorgen, een jaar van voor- en tegenspoed, het jaar 1912, waarin ook elk huis zijn ktuis, ook met betrekking tot het maat- schappelijke, had. . Een jaar, waarin zooveel te wenschen bleef, maar waren deze wenschen schier altijd niet gebouwd, zooals luchtkasteelen wenschen. Zoo zouden we kunnen overpeinzen en miĳmeren over wat het afgeloopen jaar gaf of schonk, — maar het Nieuwe is daar om te begroeten. Gegroet en begroet, Nieuwjaat. Mocht het oude jaar vergeleken wor- den bij een stervenden grijsaard, gij be- gint weer met jeugdig vuur en moed en durf te schenken. Voor ons allen /igt weer een baan, een weg, vaak hobbelig en oneffen ; maar wat nood, dat staalt en sterkt de krachten, dat geeft veerkracht, dat maakt, dat hoog- stens al wat Jan Salie heet, in den hoek belandt en achterbijfft. Daar zullen ook dit jaar op het levens- pad naast de rozen de doornen niet ont- breken, maar — wie kent rozen zonder doornen. Zou het vaak evenwel niet beter gezegd ziĳjn, dat naast doornen ook rozen zijn, die de scherpte dezer eersten kunnen verminderen, in de Eeuwige Liefde, die ons dat in het pas herdachte Kerstmis zoo heerlijk wist te ontvouwen. Ja, we weten ’t, ook dit jaar zal me- nigeen het beloofde land trachten te be- reiken, te betreden, maar staan dezen wel werkelijk voor oogen het land der wer- kelijkheid, dat geen luchtspiegeling is, het land der werkelijkheid, waarin door wer- ken, door streven, vruchten gzoogst kun- nen worden. Ook dit jaar zal de strijd tusschen ka- pitaal en arbeid weer gestreden worden, mocht in dezen meer en meer gevoeld en begrepen worden, dat beiden van elkaar afhankelijk zijn, maar zij te zamen toch weer afhankelijk van een Hoogere Macht, van den Schepper, onzen God, en dien dank te weten voor alles en alles wat Hij in zijn Oneindige Liefde en Wijsheid en Grootheid den mensch schenkt, ook zoo- vele talenten, wiens Geest den mensch doordsingende en dezen tot mensch in de bâste beteekenis van het woord zal doen zijn. In dezen tiĳd van stofaanbidding en slofvergoding, in dezen tijd van jachten en dringen, mag er wel eens op gewe- zen worden, dat er iets hoogers is dan-dit. la deze erkentenis bovenal zij dezen nieuwen -jaarkring begonnen. Niemand achtte-of wane zich de meerdere, waar wij allen klein zijn voor het Albestuur. Er is een gezegde: „Leven en laten leven®, ‚ Wie de waarheid, deniet-te-ontkennen waarheid, daarvan gevoelt, daarnaar streeft, hij heeft tevens gevoeld, dat er een band bestaat tusschen den mensch. En wie hem, schipbreukeling op de le- venszee, nog een veilige haven doet bin- nenloopen, wie den zwakke steunt, den Revallene opricht, die helpt mee in den Geest van ons aller Vader. Dit moge' zoo zijn in dit nieuwe jaa, het jaar, -dat_voor -ons—ligt als zoovele bladen onbeschreven papier. Zullen we daarop mensch voor mensch, zo0 ver het in onze macht ligt, telkens wat kunnen boeken, Gode en menschen welgevallig ? Dat er ten minste gestreefd worde goed onder elkaar {e zijn, maar dat dan ook de Liefde, de verdraagzaamheid, niet maar van éé1 zijde komen, Oas maatschappe- slacht alleen, maar ook voor een volgend. Heil en Zegen, Gods Zegen dan aan allen op dezen 1 Januari 1913, die met hoofd en hand werken of medewerken, streven of medestreven, naar een samen- Leven, dat het leven blijde kan maken; en dat kan ieder, zoo hij het hart maar op de rechte plaats drage. Veel Heil en Zegen, zoo wenschen de menschen elkaar op dezen eersten dag des jaars toe. Een liefelijke, een goede gewoonte. Moge zij allen verder in elkaars heil en zegen doen bijven belangstellen. Gsdachtig aan het eeuwenoude, toch nog zoo eeuwig ware „Waar Liefde woont Gebiedt de Heer Zijn zegen, Daat woont hij zelv’, Daar wordt zijn heil verkregen En ’t leven tot in Eeuwigheid. Het jaar 1912. De mensch, als de menschheid, heeft behoefte nu en ca1 eens een oogenblik stil te staan op den levensweg en achter zich te zien, naar wat voorbijging. Dat is een overschouwen niet alleen van den eigen levensweg, maar van den grooten weg ook, dien het leven ging in den voorbijen tiĳd, van den weg, waarlangs het zich maatschappelijk en staatkundig ontwikkelde. En als bij iederen terug- biik vallen daarbíj ook allereerst de door hun belangrijkheid of omvang uitsprin- gende feiten en gebeurtenissen in het oog: Mogen deze van de ontwikkeling van 1het leven in al ziĳjn geledingen al niet een volleciz beeld geven, zij markeeren toch den weg, waarlangs die ontwikke - ling zich bewoog. En het heeft voor ieder zijn nut, zich van dien weg reken- schap te geven. Latere tijden zullen de waarde van het ook in 1912 weer gebeurde eerst in zija volle’ bsteekenis kunnen ‘vaststellen, de factoren weten te ontdekken, die bij de- zen stap der ontwikkeling van invloed bleken, wij kunnen toch iets grijpen van de beteekenis der feiten, zoo we ons die nog eens, niet zooals ze dageliĳjks aan ons voorbiĳjgaan, maar saamgegroept tot de geschiedenis van een jaar, voor oogen stellen. Wij kunnen weten, wat het jaar 1912 voor ons, voor de menschheid be- teekende en misschien — och, de mensch is zoo hardleersch — wat leeren. Biĳjzonder gelukkig was het niet. Dat kunnen we al dadelijk vaststellen. Het was een jaar van bijzonderheden en een jaar van strijd. _ Och, bijzonderheden gebeuren er eigen- liĳjk altijd. Is al wat gebeurt niet bijzon- der? En strijd is er ook altjd, strijd tusschen volken, openlijke of stille, strijd tusschen menschen, ook openlijk of stille, Strijd in den mensch zelf. Zou het leven zonder strijd wel denkôaar, wel bestaan- baar zijn ? Maar er zijn tusschen de bijzondere gebeurtenissen van het leven, die alle bijzonderheden zijn, nog bijzonderheden, die ons treffen om haar elgenaardigen vorm- en gedaante. En er is in den grooten strijd, die leven heet, nog soms strijd, die ons pijnlijk ontroert, door zijn bloedige hardheid of geweldige intensi- viteit, Niet ieder jaar hebben we een zons- verduistering als dit jaar in April, noch een-zomer, die op najaar lijkt door zijn gure regendagen, die niet ophouden. En maar zelden zagen we een worsteling als Hdie volkerenstrijd p den Balkan, welks beteekenis ver heerreikt over éé1 jaar en ovér éé1 eeuw zelfs, en een sluitscha- kel schijnt in den keten der wereldge- schiedenis. Schiĳnt het niet bovendien een bewijs voor de waarheid der woor- den: „der Welt Geschichte ist der Welt Gericht“ (de geschiedenis der wereld is het gericht der werelg)? De Turken, door het zwaard meester geworden op den Balkan en heerschers over Europee- sche volken, zien zich na eeuwen van drukkende fHeerschappij door het zwaard dier overheerschte en onderdrukte volken uit Europa teruggedrongen. Maar er is andere strijd nog geweest. De strijd, die niet ophoud in Europa en liĳk leven kan zoo alleen vruchten af- werpen niet voor het tegenwoordige ge- : Amesika, heeft ook dit jaar voortgeduurd. Dat is de oeconomische en sociale strijd, ov die overal verbittering trengt en die nu hier dan daar zije laaie vlammen uitslaat in een werkstaking, een uifsluiting, een oeconomische crisis. Zij zijn er ook dit jaar geweest, en van dreigende beteeke- nis, die, als de mijnwerkersstaking in Engeland, tot een tamp dreigden te wor- den voor het internationale leven. Bewij- zen ze niet, hoe dat inheeft, hos de oeconomische belangen der volken steeds meer in elkaar vergroeid raken en hoe de ontwikkeling van het internationaal verkeer en den internatlonalen handel bezig is een internationale eenheid te scheppen in een gemeenschappelijkheid van belangen ? Er zijn tĳden, dat de menschheid zich die eenheid bewust wordt, een eenheid niet alleen wortelend toch in de gemeen- schappelijkheid van oeconomische belan- gen. Dat is als een gevaar dreigt, een gemeenschappelijke vreugde trillen doet, de ontzetting over een ramp verbijstert. Wij hebben dat ook dit jaar zoo duidelijk gevoeld, toen de „Titanic“, dat reuzen- schip, dat, groo'sch werk van menschen- hander, de woede aller natuurkrachten scheen te kunnen trotseeren, bij zijn eerste vaart ever den Atlantischen Oceaan, zich {egen een ijsberg te pletter stooite. Een schok ging door heel de beschaafde wereld, toen het o1fzettend nieuws kwam, dat daar meer dan 1500 menschen in enkele nachtelijke uea temidden van iÏĳs- schotsen en wrakstukken waren verdron- ken en verkleumd. Ea de eenheid dert wereld openbaarde zich in een algemeen medelijden, dat de menschheid doortrilde, in éé1 golf van verontwaardiging ook, die van onderzoek later vaststelde, dat het ongeluk aan de buitensp»rige vaaft van het schip te wijten was, maar in een plotselinge beweging ook, om te trachten dergelijke rampen in het vervolg te voor- komen door betere verzorging der red- dingsmiddelen, een beweging, die zich over alle landen van West-Europa uit- breidde, ook over ons land, waar zij een wijziging van de Koninklijke besluiten tot uitvoering van de wet op den doortocht en het vervoer van landverhuizers ten- gevolge had. Ook in ons land ! J4, wanneer we het voorbijgegane jaar overzien, gaan onze aandacht en onze belangstelling wel het allereerst en het allermeest naar het ons omringende. Ea zoo we letten op de gebeurienissen van dit jaar, merken we wel het duidelijkst die, welke plaats hadden in NEDERLAND. Als voorgaande jaren, leefden we ook in 1912 rustig en in vrede en vriendschap met onze buren en andere Staten. Van die vriendschap was het bezoek, dat onze Koningin en de Prins in Juni aan Frank- tijk brachten, waar ze door regeering en volk allerhartelijkst ontvangen werden, een bijzondere uiting. Ook binnen onze grenzen bleef het rustig en vredig. En in onze koloniën brachten alleen de voortdurende exgedities in Atjeh, waaraan we gewoon raken, en de Chi- neezenrelletjes te Soerabaya en elders wat onrust. Onze ontvangsten groeiden ge- stadig en onze schatkist verkeert dag ook in bijzonder gunstigen toestand. Het weer welke Hollander spreekt niet eerst over het weer ? — was’ons dit jaar niet bĳjzonder gunstig. Voortdurende regens maakten dezen zomer tot een najaar en bedierven veel van den te velde staan- den oogst. Toch bieek de schadelijke in- vloed geringer dan die van de droogte in den vorigen zomer, waaraan immers voor een niet gering deel de buitensporige stijging van de prijzen der levensmidde- len te wijten was. In ons parlement scheen men die stij- ging niet zoo heel erg te viaden. Werd in de Tweede Kamer al heftige oppositie gevoerd tegen het ontwerp, waarbij in verband met de duurte aan-lagere amb- fenaren en beambten een toeslag op het salaris zou worden gegeven, de Eerste Kamer wilde er heelemaal niets van weten en verwierp het, wat een protêst-bewe- ging uitlokte, die nog voortiuurt. Werden wij zoo geplaagd door te veel rezen, een deel van onze West-Indische koloniës, de eilanden Cu:ac:0, Aruba en Bonaire hadden verschrikkeijk onder de droogte te lijden. Ten einds den daar- door ontstanen nood te helpen lenigen, ‘haar ns heensloeg; toen de commissie werden op den verjaardag onzer Konin- gin heidebouquetjes verkocht. Onze Ko- ningin gaf zelf daarbij het goede voor- beeld, door eigenhandig bouquetjes saam te binden en voor den verkoop beschik- baar te stellen. Ook voor de Militaire Tehuizen werd dien dag gewerkt door den verkoop der Oranjebloem. Gaf zoo onze Koningin een bewijs van medeleven in het lot harer onderdanen, ook op andere wijze toonden H. M. de Koningin en de Prins belangstelling in het leven’en werken van het velk. Zoo bezochten de Koninhin en de Prins de Landbouwtentoonstelling te Leeuwarden en die te Zutfen en de Koloniale Land- bouwtentoonstelling te Deventeren brach- ten z een bezoek 0.a. aan Rotterdam, onze eerste havenstad, en aan het kamp van Volksweerbaarheid te Harderwijk. De Prins toonde voorts zijn belangstel- ling 0.a. door de Middelbare Koloniale Landbouwschool te Deventer en de Mid- delbare Landbouwschool aldaar, de wijzi- ging van ons landbouwonderwijs, te ope- nen. En de Koningin gaf het goede voor- beeld voor het betoonen van meerdere belangstelling in onze letteren, door zich bij de onthulling van het borstbeeld van de schrijfster mevrouw Bosboo m-Toussaint, ter gelegenheid van de herdenking aan 100sten geboortedag, te doen ver- tegenwoordigen. In eigen leven ondervond het Konink- liĳk paar dit jaar twee maal een pijnlijke teleurstelling, toen de hoop op een nieu- wen telg uit het Oranjehuis verijdeld werd, een teleurstelling, die ook Haar volk pija- lijk trof. In ons ministerie kwam dit jaar een geringe verandering, toen minister Went- holt als minister van marine aftrad, ten- gevolge van de afwijzende beslissing der Tweede Kamer omtrent het aangevraagde pantserschip. In ‘zijn plaats nam zijn ambigenoot van oorlog, Colĳn, ook de portefeuille van marine. Ea het schijnt de bedoeling der regeering, dezen toestand te bestendigen, waar zij in de Troonrede de samensmelting van de departementen van oorlog en marine tot éé1 departe- ment van defensie aankondigde. De samensmelting van de Tweede Ka- mer onderging eenige verandering door de verkiezing van nieuwe leden te Hilversum, Hoorn en Ommen, waarvan de laatste, ge- volg van het aftreden van Dr. Kuyper, nogal wat stof opjoeg door den strijd tusschen Christelijk-Historischen en Aati- revolutionnairen in dat district. Ook trad de voorzitter, Graaf Van Bylandt, om ge- zondheidsredenen af en werd vervangen door den Nijmeegschen afgevaardigde Jhr. Mr, Van Nispen tot Sevenaer. Verschillende wetten werden ook dit jaar door de Kamer tot stand gebracht. Wij noemen als belangrijkste : de Armen- wet, de Auteurswet, die onze toetreding tot de Berner Conventie mogelijk maakte, het Bouwwetje, de Vogelwet, de Raden- wet, de Indische Comptabititeitswet. Het ontwerp-Bakkerswet werd verworpen. Maar de kwestie schijnt daarmee niet og- gelost. Het Nationaal Comié tot af- schaffing van den nachtarbeid in het Bak- kersbedrijf zet hare actie voort en reeds is door Mr. Aalberse en andere rechtsche Kamerleden een nieuw ontwerp ingediend. OJk de regeering diende nog een paar belangrijke wetsontwerpen in, die nog niet in behandeling kwamen. Zoo minister Regout een ontwerp tot voorwaardelijke opschorting van straf, tot bevo_rdering der betaling van geldboefen en tof uitbreiding van het instituut der voorwaardelijke in- vrijheidstelling, en mminister Talma een ontwerp tot verzekering van arbeiders tegen geldelijke gevolgen van beroeps- ziekten. De Invaliditeitswet bleef onaf- gehandeld, evenals enkele begrootingen. Dit laatste was een bijzonderheid in ons parlementaire leven en een gevolg van de behandeling der Invaliditeifswet in Oc- tober en November. Het rapport der Grondwetscommissie verscheen in Juni en iokte al heel wat bespreking uit en de Commissie voor de verdediging van ladië werd geïnstalleerd en toog aan het werk. Ook verscheen het verslag eener commissie, die van re- geeringswege de kwestie der vereenvou= d'iging onzer schrijftaat te onderzoeken - te gestel had, welk verslag aanrled, het bij het | oude te laten. Í Het poliiieke leven van ons volk open- baarde zich buiten het parlement 0.. door de kiesrechtbetooging op den dag der opening van de Staten-Generaal (het ver- bieden van den optocht door den Haag- schen burgemeester had ongeregeldheden ten gevolge), uitgaande van de S. D. A. P., bhet tot stand komen der vrijzinnige concentratie, de stichting eener Christe- lijke Sociale Partij, waarvan Mr. Dr. Van de Laar het hoofd werd, enz. Van meer of minder beteekenis voor ons maatschappelijk leven waren verder : de glasblazersstaking te Schiedam, het ar- rest van den Hoogen Raad, waarbij de Amsterdamsche gemeente-verordening op de winkelsluiting bindend werd verklaard, de stichting van een Heldenfonds, waar- voor door den Amerinaanschen milliardair Carnegie het geld beschikbaar werd gesteld, een internationaal congres voor zedelijke : opvoeding, in Den Haag gehouden, een Internationale Gastentoonstelling te Am- sterdam enz. Van medeleven met den nood van an- deren gefuigde het uitzenden van een am- bulance door het Nederlandsche Roode Kruis naar Griekenland, van een naar Tur- kĳje en een andere naar Bulgarije, terwijl °naar Servië Hollandsche dokters vertrok= ken en ons Roode Kruis naar Montene- gro geld en verbandmiddelen zond. Ook voor de noodlijdenden te Saloniki werd hier geld bijeengebracht. Voor gebeurtenissen in een volgend jaar zorgden we reeds door de vorming eenêr Centrale Commissie, die de vele feestelijk- heden ter herdenking van onze 100-jari- ge onafhankelijkheid in 1913 zal hebben te organiseeren. _Van directe beteekenis voor ons nati- onale leven was, ofschoon het niet in ons land gehouden werd, zeker niet het minst het Taal- en Letterkundige Congres, dat wij tezamen met onze Vlaamsche en Zuid- Afrikaansche broeders hielden in Antwerpen Wordt vervolgd. ingezonden Mededeelingen. „Van Nieuwjaar tot Sylvester” 365 dagen vermoeienis per jaar. Er zĳn menschen, aan wie gij 865 malen per jaar kunt vragen of ziĳ welvaren en díe u onveranderlijk zullen antwoorden; „Bij lange na niet; ik ben altĳd vermoeid.” Door zoo te antwoorden, zeggen de menschen de strikte waarheid. Zĳ zijn altjd vermoeid, Of zij rus- ten of niet, altĳd ondervinden zij een werke- lĳken indruk van slapheid, van vermoeidheid, Ziĳj zĳn treurig, neerslachtig, zij hebben ner- gens lust in, vermeiden het gerzas en de me- pigte; zij kunnen geen spoedig besluit nemen, zelfs in de dringendste gevallen, en hun eenig- ste begeerte is, niet behoeven te denken ot zich te bewegen; zĳ hebben behoefte aan kalmte, stilte, verdooving. Zulke menschen lijden aan zenuwverslapping, lángzame bloedarmoede, en zĳn zeer ongeluk- kig. Al hunne functies ondergaan een soort van vertraging. Tot een zekere graad van verstomping, van verzwakking gekomen, gaat het organisme zĳn verval met schrikbarende snelheid te gemoet. Om die vermveienis te doen verdwĳnen, om dat ofganisme op te wek- ken, om die bloedarmoede te bestrijden, wat is daartoe noedig ? Men moet het bloed, te arm aan roode bol- letjes, berstellen ; het zenuwstelsel, dat geen veerkracht meer heeft, versterken ; zonder ver- wijl den levenswesrstand vermesrderen. Is daartoe een lange behandeling noodig ; moet die met een ingewikkelden leefregel ge- paard gaan ? In het geheel niet ! Eenige doos- jes Pink Pillen gebruiken, dat is alles. Na korten tĳd vormt de zieke ziĳn eigen leefregel, Ziĳn eetlust zal inderdaad vermeerderd zijn en hiĳ zal met smaak eten; gĳ laat hem dan eten. Zijn levenskracht zal vermeerderd zijn, ter eene zĳde door hetgeen het middel daartoe bijdraagt, ter andere zijde door een overvloediger en be- ter opgenemen voedsel. De overmaat van levenskrachten, van bloed maakt, dat de zieke zelf zijn verdooving af- schudt. De Pink Pillen kuunen hst meest uitgeput- opwekken; zij herstellen alle func- ties; doen de levenskracht, die door ouderdom of smarten, door lichamelijk of geestelijk over- werk, door buitensporigheden of verdriet ver- zwakt is, weer opleven. Pink Pillen, Verkrijgbaar f1,75 de doos, f9,— de 6 doo- zen, biĳj het Generaal Depôt der Pink Pillen Van Eeghenlaan 22, Amsterdam. Voor Leerdam en Omstreken bĳ G. H. PEL- LIKAAN; voor Tiel en. Omstreken bĳĳ VAN - OFFERDEN; voor Culsmborg en Omstreken biĳj A. N. VAN ZESSEN; voor Geldermalsen en Omstreken bĳ Fa. BEUTE; voor Zalt- Bommel en Omstreken b VAN DER VEGTE; voor Gorinchem en Omstreken bij W. C. STE- VENS, Arkelstraat, en verder bij verschillende Apothekers en goede Drogisten,