Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DL_19091229_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
ongeÌ dkoo raat, ben: aast wel een zer een an- en. . BK, EM, kte iek \-\ / UVITGEVERS: ® TERHAAR & SCHUIJT — LEERDAM. ‘ WNTERCOMM. TELEFOON No. 2. ‘ a v e e wijner,” „Lend ® Advertentiën voor een”dezer bladen opgegeven, worden gratis in de ' versshijnt onder de ‘velgende huuT: i o9 { van Astel en Vijfheerenlanden,’, ‚De Leerdammer ” ©, Nieuws- en A en” ( N} A OPZERSRan, & dvertentieblad. Verschijnt WOENSDAG en ZATERDAGS. „ w 5 . y Ë Mieerherker G : : hwsbode‚”;_;,‚l‘üwwaàì'aá veor Heilwenschen 1910. Evenals vorige jaren stellen we weer de ge- legenheid open in ons blad à 26 Cents Der Adverientie vrienden, kennissen en klanten bij de intrede van het nieuwe jaar een heilwensch toe te roepen. Deze advertentiën worden aange- nomen {tot VRIJDAG 31 DEC. 'S AVONDS ZES UUR. De aanstaande volkstelling. Deze week zijn of worden nog huis aan huis, enz. door de voor de volkstelling aangewezen personen kaarten in verschil- lende kleuren bezorgd, welke in den nacht van 31 December op 1 Januari ingevuld moeten worden, en later door bovenge- noemde tellers weer ingevuld opgehaald worden. De nu a.s. volkstelling is de negende tienjaarlijksche, zoodat dus de eerste van dien aard dateert van het jaar 1829. Van af 31 Deeember 1879 1 Januari zijn deze tellingen regelmatig gehouden in den nacht îÏusscïfeìî‘%e.‘l”‘<5u%êger'x nieuwe äêr‘ Voor dien werden ze gehouden in een lan- gen tijdsbestek, zelís van midden Novem- ber tot 1 Januari daaraanvolgende. Maar deze telling gaf toch, door veler- lei oorzaken, geen juist beeld van den stand der bevolking enz. op een gegeven tijdstip, ’t was niet wat men noemt een moment opname. Waar de volkstelling bij een paar wets- artikelen kracht van wijzen heeft bekomen, niet voorgeschreven bij de wet is evenwel de datum. Evenals bij de vorige volkstelling, is ook nu weder de 31ste December gekozen als de meest geschikte dag. „Men meent dat de bevolking op dien dag, meer dan op eenigen anderen dag, in hare werkelijke woonplaats aanwezig is“, zegt de Minister Heemskerk in zijn „Voorschriften tot rege- ling van de werkzaamheden der gemeente- besturen ten opzichte der negende alge- meene tienjaarlijksche volkstelling“, welke bij beschikking van 22 Mei ÏL. zijn vast- gesteld. Daar is inderdaad veel voor te zeggen, al kan niet ontkend worden, dat tal van personen dien datum juist niet in hunne woonplaats vertoeven. De 31e De- cember heeft echter nog een ander voor- deel: op dien dag wordt de stand der be- volking opgemaakt. Verscheiden landen kozen dan ook dezen datum ; in Luxem- burg, Zwitserland en Duitschland echter _ heeft de volkstelling den Ien December _ plaats, mdFrarä(irijk Âien 12en April, in En- _ Bwand den öden April, in de Vereeni ‚ Staten den Isten Junl, T e _ volkstellingen zijn allerminst nieuw. De bel maakt er reeds melding van in tiet Numeri* _\qetallen) geheeten, omdat daatin.het ver- ‚ voorkomt van twee volkstellingen, Cene in het begin van het tweede jaar na den witocht uit Egypte, en eene in het laatste__ ìa‘a:ìder omzwervingen in de woe- Sliijn gehouden. In de hoofdstukken 1 en 26 vindt men de voorschrijten, volgens welke gehandeld moest worden. Het doel was enkel vaststelling van degenen, die „ten heire in Israët« uittrokken. Latere volkstellingen hielden dikwijls verband met de belastingheffing. Eerst in de laatste helft der XVIlle eeuw hadden er algemee- ;1e volkstellingen op gezette tijden plaats. t Ons land werd er voor het eerst eene gehouden in 1829 en sedert om de tien Ïaar. Zij geschiedt thans krachtens de wet van 22 April 1879, gelijk men in de offi- D. e aankondiging heeft kunnen lezen. : € wet is een wetteke, waarvoor de oekvorm nog veel te groot is, omdat zij Met gemak op een kwart velletje postpapier __ l worden neergeschreven. De heele _ Wet bestaat namelijk uit 2 artikelen : 4 -“ & i : ‘ & R z / ={ „Art. 1. In het jaar 1879 en, vervolgens, telkens na tien jaren wordt in het Rijk eene algemeene volkstelling gehouden. „Art. 2. De voorschriften betreffende de tienjarige algemeene volkstellingen wor- den door Ons bij algemeenen maatregel van inwendig bestuur vastgesteld. “ _ Er is dus bepaald, dat er om de tien jaren een algemeene volkstelling wordt ge- houden. In de meeste landen is dezelfde termijn vastgesteld; in Duitschland, Frank- rijk en Zweden daarentegen is hij bepaald op 5 jaar. De voorbereidende werkzaamheden ook voor deze volkstelling zijn niet gering te achten. Daarmee hebben de verschillende gemeentebesturen of liever haar ambtenaren een groot werk. Naar hun gegevens toch, wat de bevol- king betreft, worden de telkaarten bezorgd. Bij het ophalen moeten de tellers zoo- veel mogelijk nagaan of de kaarten goed en volledig zijn ingevuld en leemten en fouten doen aanvullen en verbeteren. Zijn de kaarten, goed en wel, willen we veronderstellen, binnengehaald, dan komt nog meer werk voor de tellers tot de geheele volkstelling ten slotte, doch binnen een bepaalden termijn, terechtkomt biijj het Centraal Bureau voor de sta- tistiek te ’s Gravenhage. Door middel van de provinciale bestu- ren wordt daarna de werkelijke bevolking in elke gemeente volgens de uitkomsten ker volkstelling vastgesteld. Gemiddeld wordt berekend, dat de volks- telling zoowat kost 41/, cts. per inwoner. En waar ons land zoo ruim 5 en een half millioen inwoners telt, komt de geheele volkstelling op ongeveer een kwart millioen. Nu rijst als vanzelf bij sommigen de vraag, of de kennis var-het inwone wel zooveel waard is, om al deze kosten te wettigen. Maar een volkstelling heeft dan ook nog een andere beteekenis, en de vragen, welke op de kaarten gedaan worden, wij- zen hier reeds op. Het Centraal Bureau voor de Statistiek,dat de kaarten, gelijk wij boven zagen, ontvangt, gaat de gegevens, welke zij bevatten, ver- zamelen, bewerken en publiceeren. De door het bureau opgemaakte statistieken dragen bij tot nauwkeuriger kennis van de bevolking van het land, of ze groelt, dan wel afneemt, hoe ze zich over de verschil- lende gemeenten beweegt, hoe ze gehuis- vest is, hoe het staat met de huwelijken, de geboorten, de sterfgevallen, enz, enz, De statistieken brengen economische en sociale feiten aan het licht en wijzen wel- licht den wetgever den weg aan, dien hij kan bewandelen om de welvaart van het volk en het volksgeluk te doen vermeerderen, hoe hij kan ingrijpen om een door de cijfers geopenbaard gevaar te stuiten, Deze volksteiling heeft overigens niets te maken met belastingen. Gewezen zij echter nog eens op het feit, dat het welslagen der aanstaande volkstelling mede voor de maatschappelijke wetgeving van groot belang is, waar deze steeds grooter befeeekenis krijgt. Voor het welslagen der volkstelling kan men medewerken door de telkaarten zoo nauwkeurig mogelijk in te vullen. daartoe zij er een van menschlievendheid en verdraagzaamheid. Heeren, aldus de koning ten slotte, ik heb de zeer duide"lljke visie van mijn taak. Aan de vorsten is hun plicht opgelegd door de ziei der natie. En, zoo de troon zijn voorrechten bezit, hij heeft vooral zijn ver- antwoordelijkheid. De vorst moet met vol- strekte Ioyauteit boven de partijen staan, hij moet waken voor het behoud der le- venskrachten van het volk. Hij moet, steeds de stem des lands aanhoorend, en aan het lot der nederigen denkend, de dienaar van het recht en de steun van den maatschap- pelijken vrede zijn. Ik zal steeds bereid zijn de pogingen fe ondersteunen van hen, die werken voor de grootheid van het va- derland en die, door gedachten van een- dracht en vooruitgang bezield, het verstan- delijk en zedelijk peil der natie verheffen, opvoeding en onderwijs uitbreiden en meer welzijn verschaffen aan de massa. Ik bemin mijn land; de koningin deelt deze gevoelens van onwankelbare trouw aan België; wij planten ze aan in onze kin- deren en wij wekken bij hen op : liefde voor den geboortegrond, liefde voor den huise- lijken kring, liefde voor den arbeid, liefde voor het goede — deugden die een volk sterk maken. : Uw onthaal heeft rij zeer ontroerd. Ik zie er het bewijs in van een vertrouwen, dat mij vereert en steunt. Ik zal {rachten mij dit vertrouwen waardig te maken. Bij het afîleggen van den eed neem ik tegen- over mij zelven en tegenover het land de verbintenis aan, mijn plicht trouw na te leven en al mijn krachten, heel mijn Ie- ven te wijden aan den dienst van ’t vader- land.“ (Luide en langdurige toejuiching ; heel de vergader„{gg klapt staande in de De Parijsche Matin vertelt van een on- derhcud met prinses Louise, die te Keulen Kerstmis vierde met haar minnaar en ver- zekerde, geheel vrijwillig Brussel te hebben verlaten. Volgens de Temps echter is de prinses vertrokken, nadat ziij het niet eens had kunnen worden met hare zusters, die bei- den vóór alles schandaal willen vermijden, terwijl prinses Louise van de erfenis halen wil, wat zij kan. De XXe Sièle bericht, dat het kerkelijk huwelijk van Leopold met mejuffrouw Delacroix in de laatste levensdagen des Konings is voltrokken, opdat hem de sa- kramenten der stervenden konden worden toegediend. Volgens de Italiaansche Perseveranza zou ’sKonings minnares gehuwd zijn ge- weest met een leverancier van het hof en zou koning Leopold dien echtgenoot tot echtscheiding hebben bewogen, om daarna zelft de jonge vrouw te huwen. Dit plan vond echter tegenstand bij het Vaticaan — een „ik wil niet“, dat den Koning be- reike des avonds na de geboorte van zijn eerste zoontje. Zou dit anders tot koning zijn bestemd geweest ? .… Eenigen tiijd 1a- ter. stierf de echtgenoot van Bianche Delacroix. Toen kon deze dus ook volgens de kerk trouwen, doch toen zou Leopold hebben geantwoord, dat hct te laat was om België nog een koningin te ge- VEr BUITENLAND. De nieuwe koning van BELGIË, Albert I, heeft den eed op de grondwet afgelegd in het Fransch en ook in het Vlaamsch. Vervolgens sprak hij de troonrede uit, waarin hij allereerst de groote verdiensten van Leopold II voor België herdacht en in het licht stelde. ’s Koning Leopolds steeds grootsche plan- nen werden gesteund door een wil, die nooit verzwakte, en die in veel omstandig- heden, gelukkig of kritiek, zich plechtig heeft bevestigd. En dan was het land fier OP zijn koning. De hulde, die de nage- dachtenis van Leopold II heeft begroet „drukt de gevoelens van de oprechte dank- baarheid uit, die de Belgen jegens hem koesteren“. De koning sprak het uit, hoe het zijn plicht was, vooortbouwende op hetgeen zijn voorganger gedaan had, België nog verder te brengen op den weg naar verde- re ontwikkeling. De Congo besprekende, merkte de ko- ning op dat hij met instemming van de natie ’t werk zou voltooien, de politiek In SPANJE ig het noodweer geweest. De Madrileensche correspondent van de Daily Telegraph meldt er over. Stortregens zijn over heel Spanje neer- gekomen. De wind woei tegelijk met bui- tengewone kracht. Het meerendeel van de telegraaflijnen zijn gestoord. Op vele Spoor- wegen is de dienst geheel ontredderd. De rivieren treden buiten hun oevers. Ver- scheidene huizen zijn ingevallen, vele run deren zijn door het hoogwater wegge- voerd. Madrid is afgesloten, ten minste de verzending van telegrammen betreft. Ik doe dit bericht per telefoon over Bilba0 toekomen. De orkaan is zoo hevig geweest, dat een trein met vier rijtuigen van het spoor is geworpen. Zes reizigers werden gewond. De zee ging zeer hoog, vele kleine vis- schersvaartuigen ziijjn aan de kust vergaan en een aantal visschers zijn verdronken. De schade, die de overstrooming teweeg heeft gebracht, is zeer groot. Het juiste aantal slachtoffers is nog niet te schatten. Ook uit FRANKRIJK komen berichten + hebben aangericht. Te Lyon is een vrouw door een neer- vallenden schoorsteen gedood en zijn verscheidene menschen gewond. Bij Brest zijn op dezelfde manier drie menschen omgekomen. De stormen gingen gepaard met een warmtegolf, die een ongewone stijging in de temperatuur veroorzaakte, In de Vogezen is het lente. De sneeuw van de meeste bergtoppen is gesmoiten. Volgens het oude gezegde : Een groene Kerstmis, een witte Paschen belooft dit een koud voorjaar, De scheepvaart op de Moezel is tenge- volge van hoog water gestaakt. Ook de Werra, Saale, Leine en de Harz- tivieren zijn sterk gezwollen. Gemengd Nieuws. Sporen in de smeeuw. Eenzaam en verlaten lag daar de villa even buiten onze stad. De gesloten ven- ters, de onbetreden sneeuw op de paden wezen er op, dat zij onbewoond was. Dat gedurende de wintermaanden de fa- milie haar had verlaten. Toch bleef zij on- danks haar verlatenheid nog de aandacht trekken van de voorbijgangers, die er on- willekeurig ’n blik op wierpen. Vooral voor één persoon scheen ze een groote aantrekkingskracht te hebben. Hij bleef staan, liep weer even door en stond weer. De blik, dien hij er op wierp, was er een van groot verlangen, van groote afgunst. En in gedachten zag ie wat zich daar al niet binnen bevond. H_là_gad ’t den laatsten. tiijjd al niet_ best gehad. Als ie eens van de afwezigheid der bewoners gebruik maakte. Weer bleef ie Staan.... Liep eindelijk door, het hoofd blijkbaar vol met booze gedachten. ’s Avonds keerde hij naar de villa terug. Onweerstaanbaar werd ie er heen getrok- ken. Deed ’t hek open en liep zacht over de witte paden naar het huis toe. Schrok op, toen, ondanks het zachte sneeuwtapijt, de kiezels onder z’n voeten toch kraakten, kwam bij een deut en wist binnen te komen. Daar bevond ie zich in een ruim vertrek. Op de tafel stond ’n flesch. Hij hield wel van drank en had nu zeker wel ’n hart- versterking noodig. Nam een slok. ’t Bekwam ’m best. Dronk nog eens om de angst te ver- drijven. Want die had ie wel. Toen ie eenmaal de smaak te pakken had dronk ie meer, steeds meer ... Den volgenden morgen bemerkte de tuin- man voetstappen op het kiezelpad. Zag dat deze voetstappen gingen naar een deur, die open stond. Hij ging binnen en be- merkt, dat de sporen van een besneeuwden schoen liepen naar ’n kamer. Dáár zag ie iemand op een stoel zitten in diepen rust. Zag ook de leege flesch naast hem. Bemerkte dat ie met’n inbreker te doen had, Waarschuwde personen uit de buurt, zoodat de inbreker, toen ie wak- ker werd, op ’n heel andere plaats ont- waakte, dan hij meende te zijn. . Van inbreken was nu geen sprake meer. De vermiste stakken uit cen postbox. ’t Is nog niet opgehelderd, zoo schrijft het N. v. d. Dag nu, hoe de twee kennis- gevingen voor aangeteekende stukken uit de postbox van de fÎirma De Jong & Co. te Amsterdam verdwenen zijn. B nauwkeurige beschouwing is aan de box niets bijzonders bespeurd, terwijl het vermoeden, dat de dief gebruik zou gemaakt hebben van een valschen sleutel, zooals men aanvankelijk meende, ook eenigszins onaan- nemelijk is. De daarvoor noodige voorbereiding zou op het postkantoor, waar altijd een zaai- opzichter is, wel de aandacht getrokken hebben. ’t Waarschijnlijkst is nog de ver- onderstelling, dat de bediende bij het ledi- gen van de box de twee stukken heeft Ia- ten vallen en dat zij door een onbevoegde zijn opgeraapt, hoewel de bediende deze lezing niet onderschrijft en volhoudt, dat hij wel degelijk weet, wat hij uit de box heeft gehaald. Verdronken: Een 75-jarige Hollandsche arbeider, die zich te Emmerik met het veer liet overzet- ten, deed bij de aanlegplaats een misstap, viel in den Riijn en verdronk, Het lijk werd terstond opgehaald. weken hechtenis. 1 deman, drong op een lichtere straf aan., Concordia no. men _ Kerstdag vijf colloctebussen geopend enden | jjn - Per drie maanden, franco per post f0,60. Enkele ADÛHHBIHÊEÏIËBFUS . nummers f 0,05 Van 1—5 regels 50 oonts ; iedere regel meer 5 oents, : ionnija - Drie achtereenvolgende plaatsingen van dezelfde annonce AÜVBFIBHHBDÌUS . wordt sleohts voor tweemaal berekend. Groots letters naar plaatsruimte. Nieuwsbiad,"e „Burenschs Cmrant,” „De Oaldermsieer,” „Mg Bips: ‘ gPe a j ” E 5 f E u……ov9.f & veid za . i „De Ooncurea,” gras Advorentiebist voer Gorsckem, Tia" Cuiemborg en Viaaen. © Ò over hevige stormen, die groote schade Treurlig. van het overlijden van een dochter van een predikant te Ruinerwold in de stichting haar voor eene kleine operatie toegediend. Het lijk is, naar het blad meldt, ter on- derzoek naar Groningen opgezonden. Bioedvergiftiging. tober van dit jaar een tand trekken. de tand gezeten had pijn te gevoelen. De pijn werd steeds heviger en ten slotte moest de dokter bloedvergiftiging constateeren, waaraan de man gestorven Ís. ® Alweer een. : "Lî Te Wijdenes (N.-H.) had den eersten troleum. Een zware schoorsteen werd to- taal vernield. Persoonlijke ongelukken kwa- men gelukkig niet voor. ' ' Een molenaar in een plaatsje aan de Duitsche grenzen wilde dezer dagen eens zaken doen met smokkelaars, door wier bemiddeling hij eenige balen suiker uit Duitschland zou ontvangen. De smokke- gesloten. ‘ Groote teleurstelling echter, toen het bleek, dat de bedrieger zelf bedrogen was ; want behalve een bovenlaag van suiker, waren de zakken overigens gevuld met zand ! gens zijne smokkelarij te worden vervolgd. Hoog water. Ct dit jaar reeds vaak van het hooge water te lijden gehad, zoo hoog als het thans ge- stegen is, is het nog geen enkele keer ge- weest. Tal van landerijen zijn diep onder water gezet; binnenwegen gelijken op snel- viietende stroomen, terwijl heel wat boer- derijen totaal van de buitenwereld zijn af- water zelf over den Lunterschen grindweg heen. Deze telkens weerkeerende overstroo- mingen worden toegeschreven aan het steeds meer in cultuur brengen van woeste gron- den, voor welk doel het overtollige water, dat daar vroeger staan bleef, naar de beek wordt afgevoerd. Het verbreeden en recht- maken van de sterk kronkelende beek wordt dan ook dringend noodzakelijk geacht. Niet minder dan vijf maal is de groote beek dit jaar buiten hare oever getreden. Aan groot gevaar ontkomen. Op den Zijlweg bij de viaduct te Haar.- lem zijn mevrouw Bijleveld—Van der Vliet, uit Overveen en haar zoon, die in een huurrijtuig reden, aan een groot gevaar ontkomen. Het paard, dat schichtig was geworden was door een voorbijgaanden Spoortrein, vloog tegen een boorh; de koetsier viel van den bok, en het paard holde in het donker van den nacht den straatweg langs totdat het, door een wiel- burgemeester van Bloemendaal gegrepen werd. De inzittenden kwamen met den schrik vrij; de koetsier bleek 'een been gebroken - te hebben. ù Een gevaarlijke schutter. _ Een 72-jarige man uit Hillegom heeft voor de Haarlemsche rechtbank terechtge- staan, omdat hij op 28 September met een buks met hagel geschoten heeft op twee jongens, die zich in een appelboomgaard bevonden. Een hunner werd ernstig ge- troffen en moest 10 dagen in het zieken- huis te Leiden verpleegd worden. De oude man zei dat hij de jongens alleen schrik wilde aanjagen. Het O. M. eischte De verdediger, mr. Ti Kerkdiefstsl. In de Gereformeerde kerk in de Avenu 111 in den namiddag van den Eerste: f inhoud medegenomen. # e In Styrum liet zich een arbeider in Oc- ° Na eenige weken begon hij op de plaats waar H Kerstdag een ontploffing plaats tengevolge van het aanmaken van een kachel metpe- _ De bedrieger bedrogenm. ;…‘ larij gelukte en de voordeelige koop werd Het lastige van het geval voor den mo- _ lenaar is nu, dat hij deze zaak niet voor den rechter kan brengen, zonder zelf we- Men meldt uit Barneveld aan de N. R. Ì-Íebben de landbouwers in deze streken _ gesloten. Op een enkele plaats ging het _ rijder nagezet, nabij de woning van den _ De „Meppeler Courant“ maakt melding A‚ # „Sonnevanck“ te Harderwijk, naar vermoed _ wordt tengevolge eener cocaine-inspuiting, _ | £ ‘4‚.