Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DL_19000103_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

Woensdag 3 Januari 1900. l0e Jaargang. Tweemaal per week sch_ĳnend ieuws—en Advgrteqtieblad z f 0,05. onnementsprijs : í Van 1-8 regels 25 cents, vertentieprijs: ibonnement aanmerkelijk lager. Per drie maanden, franco per post f0,55. Enkele nummers Driemaal piaatsing wordt ilechts twee maal berekend. Bij è1 iedere regel daarboven 5 cents. UITGEVERS : TER HAAR & SCHULST, Leerdam. Dit hiad verschijnt elken Woensdag en Zâterdag. Adverteutiën voor dit blad opgegeven worden tevons gratis opgenomen in nog 8 andere plaatselijke bladen. Alle boekhande,aren agenten en brievengaarders nemen abonnementen en advertentiën aan, Veel Heil en Zegen noge het deel zijn onzer lezers in het hieuwe jaar. . Aan dien wensch willen we vastknoo- pen, een hartelijke dankbetuiging voor et vertrouwen, de sympathie, den teun, in het afgeloopen jaar door ons zoo ruime mate genoten. Het aantal onzer abonné’s is enorm vermeerderd, terwijl de advertentiën op, pen steeds grooter wordend deel van bnze ruimte beslag leggen. . Dat blijve zoo: Het succes zal voor bns een spoorslag zijn tot verdere vol- making van dit blad. UITGEVER EN REDACTIE. Op ! voor Transvaal.. Mĳn oproep van 7 Dec., hoewel door som: igen beschouwd als in striĳjd te zijn met de eutraliteit waartoe ong land verplicht is, mocht erwege in alle rangen en standen van Neder- anders weerklank vinden. En niet alleen van binnen de grenzen dach ok van daar buiten, uit versehillende streken an Europs, ontving ik bewiĳzen van sym- “thie en toezeggingen van geldelijken stfun - het : Fonds tot daadwerkelijken steun 4 stand komt. Î Heerljk komt het gevoel van fierheid uit in lele brieven, die tot mij kwamen, daarmede ewiĳzende dat het Ned»rlandsche volk nog iet ontaard is tot een natie louter uit woekeraars : achacheraars bestaande, zooals wel wordt e eerd. Honderde brieven, waarvan vele met tien- llen handteekeningen, gewerden mij, doch it slechts enkele wensch ik een brokstuk eôr te geven, om aan te toonen, hoe Ned:r- nd thans denkt, hoe Nederland thans voelt! * * * Een student aan een onzer universiteiten hrijft: „Eindelijk is dan toch gekomen de oproeping ie ik zooleng verwachtte; het esnige protest at in kracht gelijk stond met de verfoeielijk- eid van den Chamberlain-Oorlog Ik heb het evoeld en velen met mij voorzeker dat het even van geld ter leniging der nooden na ien oorlog niet bevredigt; min ofmeer wreve- ig maakt zelfs over eigen onmacht. Wie mand in het water ziet liggen, zal die niet en soort van zelfverwijt gevoelen als ’t eenige wat hij doet is... droge kleeien halen voor en drenkeling, als deze er zch uitgewerkt al hebben?.…. . Het is miĳjn heilige overtuging, dat de eenige manier, waarop het Nederlandsche volk n schuld aan de menschheid in ’t algemeen n aan de stam- en taalverwante republieken in ’tbijzonder, kan afdoen, is, doir gehoor te geven aan dezen oproep. Al het indere moge woed zijn, maar eerlijk beoordeeld is het toch maar belachelijk armzalig — drooge kleeren halen voor een verdrinkende. T! ben student, l jaar oud, wel is wasr onbelend met den wapenhandel, maar dit kan geen bezwaar wezen. Ten eerste laat zich alles leeren en bovendien, welken dienst kunnen we de Boeren niet be- vijzen door ’t bewaken van gevargenen, politie- wacht houden of als ordannancsn. Dan kun- nen er meer onovertroffen scherpschutters naar iot front.“ # % L * Fragment uit een brief van cen werkman: „Met innerlijke tevredenheid heb ik heden uw ingezonden ‘stuk gelezen, en daarmede zou beginnen te hopen dat mijne wenschen om onze broeders in Zuid-Afrika met de daad te kunnen helpen, in vervulling zoudta kunnen komen. Menigen slapeloozen nacht heb ík doorge- vracht en mĳjn hoofd gepijnigd met het idee : noe zou ik in Transvaal kunnen k(men, om aan de zijde van onze dappere bioeders te mogen vechten en desnoods te mogensneven …. Dit schrijf ik nu niet omdat ik lroodeloos en, verre van dat, want ik ben verkzaam AM. en verdien een tamelijk &ed loon, M\ar het is om mijn krachten en desnoods Mijn leven te geven voor de goede z&ak onzer ‚broeders, Í ‚L Mijnheer, ik geloof dat ik gek zou worden, k‚‘?.dl‚en miĳn wensch miet vervuld Yerd. Ik Pijnig mijn hoofd maar steeds met deredachte 0e zou ik er toch kunnen komen endaarom, Mijnheer, smeek ik U, help mij toch.‘ * * * Een onzer Hollandsche hoogleeraren ichrijft : nNaar aanleiding van Uw ingezondn stuk eb ik de eer U mede te deelen dat iÌ gaarne voor „daadwerkelijken steun“ de Sm van duizend gulden beschikbaar stel, indbn kan worden aangetoond, dat de uit te zendn per- Sonen werkelijk de Transvaal kuntn be- Sreiken en « i -l-,* ì k Een schrijven van een hoofdambtena4 : „In .…. las ik uw „Opl voor Trakvaal.“ Dat is nu het eerste' verstandige vorstel, dat ik hoor, Per postwissel zend ik 1 eene bijdrage,“ * * * / Van een godsdienstonderwijzer : „Ons Nederlandsche volk betuigt zijn sym- pathie door de verschillende kleine en groote /gaven, die de Zuid-Afr. Vereeniging en het \Roode Kruis ontvangt; en deze zijn gelukkig \niet gering. Van godsdienstige zijde worden door bijna alle kerkgenootschappen en christelijke ver- eenigingen bidstonden georganiseerd en de menschen opgeroepen er aan deel te nemen; en deze oproeping vindt gehoor, Ook ik heb in miĳne gemeente zulk een bidstond gehouden en tevens voor de ambu- iance gecollecteerd. Nog meer andere dingen worden beproefd, zooals tooneelvoorstellingen, concerten, zanguitvoeringen enz. enz. om het welzijn der Boeren te bevorderen en al deze dingen ziĳn goed en nuttig. Toch vraag ik mijzelven af: is dit nu wel de voldoende steun, dien we hun geven kunnen, ja moeten we niet meer doen? Zouden we niet nog beter doen, wanneer we onzen steun verleenen door zelf te gaan en wanneer we zulks, om welke reden dan ook, niet konden, dan hen die wel kunnen en willen en geschiktheid bezitten, door financieelen * steun daartoe in staat te stellen, We ziĳjn nog wat eenzijdig. Het spreek- woord: „bid en werk“, wordt nog te veel van eene zijde behartigd; vooral in de Christen- wereld. Hetwerken wordt te veel vergeten en vooral als het opoffering van eigen persoon moet kosten. Toch zal dit, mijns inziens, de Zeste hulp zijn, die weden Boeren kunnen geven, door zelftot hen te gaan. Wat mij zelf betreft ben ik dan ook nog volkomen bereid te gaan. Dan kan ik mogelijk nuttig zijn als schrijver of reporter, of bode, of onderwijzer, of in andere dingen die mij niet bekend zijn, maar er zeker zijn en waarvoor personen moeten wezen.“ # X * Van eene Hollandsche vrouw,in het buiten- land wonende: „Hulde aan de flinke Hollandsche jongens, die de Boeren willen helpen. Zijn er geen rijke landgenooten, die elk één overtocht zouden willen betalen ? Zijn er geen jonge militairen, die nu eens willen gaan vechten 2 Zood E n a zie dat er een fonds is, wil ik gaarne een bijdrage zenden.“ * * * Slechts enkele brieven om een indruk te geven hoe thans als het ware alles wat Neder- lander is zich genoopt gevoelt, hetzij persoonlijk, hetzij financieel mede te werken om daadwerke- lijken steun te verleenen. Dat men bierbij van vele zijden alleen ge- dacht heeft aan gewapenden steun, (ten getui- ge waarvan de vele aanbiedingen van militairen en oud militairen) ligt voor de hand, alhoewel ik in mjn vorigen oproep hieryan geen gewag heb gemaakt. De drie brieven daarin opgenomen waren voor mij het bewijs dat men allerwege bereid was de Boers te helpen, — persoonlijk en daad- werkelijk te steunen in algemeenen zin, terwijl sommigen gemeend hebben dat ik slechts het oog had op de engere beteekenis: ge- wapend ter hulp snellen. Het is mij niet onaangenaam dat mijn arti- kel tweeledig is opgevat, omdat ik daardoor twee partijen tot elkander zal kunnen brengen die beide betzelfde beoogeù, doch slechts in de uitvoeripg van hun voornemen van elkander wijken. Ik moet hier derhalve mijn plan nader om- lijnd uiteen zetten, waarbij ik doe opmerken dat het, Da rijpe overweging, gegrond is op in- lichtingen, mededeelingen en adviezen van ter zake kundige personen. In de eerste plaats zij dan gezegd, dat ik het volkomen eens ben met hen die beweren dat het vormen van een comité of fonds, ten doel hebbende soldaten voor de legers der Boers te werven, een vijandig karakter tegenover Enge- land zou kunnen dragen en onze Regeering aanleiding zou kunnen geven te trachten tus- schen beide te treden. Ik zou het trouwens niet in het belang der Boers noch in dat der uittrekkende Nederlan- ders oordeelen dat de laatstgenoemde onmid. dellijk naar bet oorlogsveld zouden vertrekken, daar zij, niet gewend aan het klimaat, vermoe- delijk spoedig ziek zouden worden en daardoor den Boers meer last dan gemak zouden ver- oorzaken. é Daarbij zouden infanteristen van weinig nut kunnen zijn. Cayaleristen, art:lleristen en ge- 1äisten zouden alleen onmiddellijk dienst kunnen oen. De daadwerkelijke hulp die volgens mijne meening door finke mannen, bruikbar e mannen, moet worden verleend, bestaat in bet verrichten van die werkzaamheden, welke in de beide Republieken noodzakelijk ﬁloeten geschieden en thans door het uittrekken der Burgers stil liggen. Dit zijn vele en van allerlei aard, aangezien de uitgetrokken Burgers uit elken stand en uit elk vak afkomstig zijn. Deze plaatsen tij- delijk te laten bezetten heeft een dubbel voor- deel. Inde eerste plaats worden de Nederlan- ders op die wijze geacclimatiseerd en in de twee plaats zullen zij, na afloop van den oorlog, in staat zijn de opengekomen plaatsen der in den strijd gevallen Boers gemakkelijk in te vullen. Hiervoor is echter meer noodig. De Boers zijn uitstekende ruiters en schutters en dit is, het blijkt nu weêr, een der grootste krachten der Oud-Hollandsche Republieken. Omnu die kracht later niet te verminderen (ik reken hierbij matuurlijk dat de Boers er in zullen slagen hunne onafhankelijkheid te behouden) is het noodig dat de mannen die van hier ver- trekken vertrouwd zijn met het geweer en zoo [ mogelijk met het paardrijden, Mijn doel met het vormen van een Fonds tot daadwerkelijken steun is derhalve om gezonde flinke mannen, die aan bovengenoemde eischen voldoen, financieel in staat te stellen naar de Zuid-Afrikaansche Republieken te emigreeren. Aanyankelijk zullen zij aldaar in functiën, die niet als oorlogscontrabande beschouwd kunnen worden, werkzaam zijn en aldus de afwezige Boers vervangen. Inmiddels ge- wennen zij aan het klimaat, oefenen zich in paardrijden en schieten en zormen zoodoende eene waardevolle reserve voor de toekomst. De band tusschen Nederland en de Oud-Hol- landsche Republieken in Zuid-Afrika wordt bierdoor nauwer en vele plaatsen zullen nu door Nederlanders worden ingenomen en hen daar- door een ruim bestaan verschaffen in de toe- komst, die anders weder in handen van per- sonen vau anderen landaard zullen vallen. Want, men vergete het niet, dat terwijl men hier kalm afwacht wat er zal komen, in andere landen de banden uit de mouwen worden gestoken. Uit Frankrijk, Rusland en Duitsch- land vertrekken nu reeàs ettelijke jonge mannen paar Transvaal, naar mij van goedingelichte en betrouwbare zijda verzekerd is. Waarom kan zulks van hieruit niet even zoo goed ge- schieden? En op de vyraag of ze welkom zul- len zĳn, kan ik antwoorden, dat ik er zeker van ben, dat de beide Republieken deze zoo belangloos te verschaffen hulp gaarne en dank- baar zullen aanvaarden. Komt dus Nederlanders van Noord en Zuid . Op! voor Transvaal! zij de leus waaronder ge U vereenigt om onzen stambroeders aan gene ziĳde van den aardbol daadwerkelijken steun te bieden langs vredelierenden weg. De opgave van hen die zich bij mij aan- sloten zal binnen enkele dagen worden gepu- bliceerd; laten vele, vooral invloedrijke, per- sonen dit voorbeeld volgen, opdat de aanyragen om financieelen steun een gunstig resultaat mogen hebben. Want geld, veel geld is er noodig om mijn plan te verwezenlijken tot het stichten van oen werkelijk krachtig Fonds tot daadwerkelijken steun. Tot nog toe bedroegen de toezeggingen eenige duizende guldens; laten die vertien- dubbelen en zendt uwe voorloopige toezegging der bedragen die ge bereid zijt te storten bij het comitó dat thans gevorr-: wordt, aan - W. P. NOELS VAN WAGENINGEN, Directeur-Prosident van De BATAAFSCHE BANK, AMSTERDAM, 20 Dec. 1899. - (Bovenstaand ons toegezonden stuk is wegens plaatsgebrek reeds eenigen tijd blijven overstaan. RED.) Gemengd Nieuws. Afscheid van Sannie. O Sannie, mijn hartje, bak gou gou biskuit; Vriend Kimberlein stuur die soldate al uit; Hulle kom met die Dom-Doms en groote kanon; Waar is mĳjn roer nou en die Mauser-patron ? O Sannie, mijn hartje, veeg af jou gezich, Want iedere ko’el raak mos nie lich, As toch ieder ko’el een kerl moet raak, Waar krij ons dan mans om mee oorlog te maak? Die dom-dom die maak net een kleine gat, Die kanonsko’el zal net wat vinniger vat. De ko’els is almal van staal en van lood, Ach huil toch, Sannie; waar is dan die nood ? Die Engelse vlag, dat het ons gezien, Is net maar een voorschoot van ou meid Sabien En onder die vlag zal die boer nooit nog staan. Daar kom al mijn jong met die oorlogsperd aan. Die biskuit is nou klaar, die roer is mooi schoon, Kom Sannie, ik ge jou een zoen ver jou loon, Onze zaak is rechtvaardig, ons vertrouw op die Heer, wel help en die Mausergeweer. De. J. H. H. Der Boeren Strijd. Ruk vast aan en trek voort la ’t vijandelijk oord, O Transvaalsche en Vrijstaatsche scharen. In den kamp waar g’ om vecht, Voor uw vrijheid en recht, Weet g’ oud Hollandsche trouw te bewaren. Hij zal ons Ondanks haat, spot en nijd, Was ’tgeluk in den strijd Aan uw zijd’, houd zoo vol, dappere mannen. Op uw roetarijke baan, Stormen vijanden aan, Op ten strijd’ tegen wreede tyrannen ! Trap het addergebroed, Worg het ondier voor goed, Dat uw vrijheid zoo sno0d kwam belagen. Ruk vast aan en trek voort Ea verdrijf uit uw oord, ’t Britsch geweld, met verpletterende slagen. Op ten strijd] nu is ’t tijd I Van den Brit eens bevrijd, Door den moed uwer dappere soldaten ; Zal uw vierkleur zoo schoon, Braven helden ten loon Wapp’ren, over Zuid-Afrika’a Staten, Een huideblijk. slag bij Eiandslaagte trader Boeren of Hollanders in het heetst In - den ì8.Chf van het vuur uit hunne verschansingen paar vocren, Ziĳ lokten de Eagelsche kogels op hun eigen lichamen, om hunnen kemeraden gelegenheid te geven zich ia veiligheid te siellen, Zeren van de acht sneuvelden. Ia Eageland zeif wordt dit feit ten volle gewaardeerd, bliĳkens het volgende vers, in een der bladen opgsnomen, en waarvan wij eene vertaling laten volgen: HOLLANDSCHE HELDEN. Ik ben geen bard, vol dichterlijken gloed, Gsen redenaar met kloske woordenpracht, Slechts staamlend breng ik hulde en eere- (grost Aan '’tgeen gij hebt bestaan, Heldhat- (ige Acht! Dat gij, om anderen te redden van den dood, Uw eigen leven bracht en, als de leeuw, Den schuilhoek prijs gaaft, die u schutse (bood, — Die daad zou passen in sen heldeneeuw. Oud-Sparta toch, heroër-bakermat, Oud-Macedonië, waar Philips' grafstcó (staat, Oud-Rome zelf, op zooveel glorie prat, Vertoonen geen verheeyner offerdaad. O Dietsche moed! Op menig kleener feit Houdt eeuw na eeuw vol eerbied ’t oog (gericht. En voor min prijslijke stoutmoedigheid Zijn standbeeld en herioringszuil ge- (sticht}. ... Zulk een hulde, aan mannen van Hol- landschen stam toegezwaaid, is zeker dubbel van waarde, au ze van Engelsche zjde komt. — -Biĳj spoorwogongelukken, als wagens worden ineengedrukt, leveren de naar elkaar tosgeschorven zitbanken, waartusschen de beenen der passagiers beklemd ge: raken, een groot gevaar op. Om dat gevaar te verminderen stelt nu zekere heer Rugon in Le Temps voor, in plaats van de vaste banken, in do waggons banken te maken van latten, door metalen veeren verbonden, die bij een eenigszins zwaren schok ineenschuiven en aldus veel meer ruimte laten voor hen, die in den waggon zitten. — De beer „Aug. Kamps te Sittard, die bĳ de verkiezing voor de Provinciale Staten afviel, publiesert in de Limburger Aankondiger van 30 Decembar het vol- gende: Tslegram van Schlosz-Alte. Uit Modderrivier 29 Deo. 1899 elf ure ’s mOrgens. Aan Oome Paul te Pretoria, Wij lagen bier met 739 man artillerie ten strijde aan de Keutelbeek en Molen- beekrivier, waarvan 590 man met geschut waren opgetrokken. Wij zijn door valsche gidsen misleid geworden, de meeste Sit- tardsche manschappen waren door whisky en anders dranken bedwelmd en ’s middags op- gerukt, wisten zij niet meer wat zij deden en zĳn dus voor ons verloren gegaan; ofschoon miet allen in de pau gehekt, hebben wij ons met 85 man, eerlijke en trouwe striĳders, met eenige stukken ge- schut iín den Sanderbout achter kopjes teruggetrokken en wachten op versterking voor een voigend oprukken. Ons bombardement had weioig uit- werking, de viĳjand was sterk vertegen= woordigd. „der Alte August.“ SPIJTFONTEIN, 29 Deo. 1899, twaalf ure ’smiddags. — Luitenant Beckers ís ereneens met zijn 781 man buiten geveeht gesteld, maar deze zullen zich weer ver- eerigen met 814 man van Lord Pijls om de mansohappen 1195 raan sterk van Generaal Majoor Dols op 9 Jaruari 1900 in ds flank aan te vallen. „Alte.® De Middelb. Ct. bevst de volgende advertentie: Een ieder, die onder Aagte- kerke het ongeluk heeft door het ijs te zakken, wordt aangeraden zich te begeven naar het hof van P. Dekker, aldaar, alwaar hĳ op de meest liefdevolle wijze van schoone kousen zal voorzien worden. Mr. H.J. Doude van Troostwijk. Nieuwersluis, December, In een der steden van Zeeland was een partieuliere schaatsenbaap, waar langs beide kanten op groote borden het voi- gende aangeplakt stond: „Men werdt ver- zocht niet op de baan te loopen,“ Eon officier van justitie verstoutte zich echter op de baan te gaan wandeslen, Terstond snelt de baanveger near hem toe en zegt: nMeneer, ier mag ja nie loape |* De officier antwoordde: Zeg, mannetjs, weet u wel tot wien u spreekt ? „Wel joal joab,“ zei de andere, „jie bent de baas ven het ge- recht, mair ikke van ’ties, en dairom gei jie der zof.“ Tableau | De doctoren Sappelier en Thiébault, van de Aecsdemie van Genseskunde te Parijs, moeten, met bebulp van den apotheker Broce, niet meer of minder ont- dekt hebbeu dan een serum tegen drank- misbruik, Dat serum, uii de aderen van een kunstmatig aan den drank gebracht paard, moet ieder, die daarmee wordt ingespoten, bezielen met een onoverwinnelijken afkeer van alle geestrijke dranken De Academie heeft een commissie be- last met een onderzoek van de nieuwe uitvinding. Victoria zond chocolâ; Oom Paul is in ziĳn nopjes, En zegt: „Hul klink en drink nog nie, Want ons heeft alle ... „kopjes®, — Ds gevaren van het telegrapheeren zonder draad beginnen zich ie openbaren. Het is bij de laatste proefsemingen ge- bleken dat de Hertz’sche golven, welke met behulp der toestellen, bij de telegraphie zonder draad in gebruik, docr de ruimte worden voortgeplant, een duidelijk merk- baren invloed oefenen op de kompassen der schepen, die toevallig door hare wer- kingsfeer gaan. Men moet opgemerkt heb- ben, dat jaist in denzelfden tiĳd, wearop Marconi bezig was met het wisselen van proefseinen tusschen Boulogne en Dover, de magnetische instrumenten van ver- scheidene schepen gebcel in de war waren, iets wat de ernstigste gevolgen kan hebben. Hier is dus een nieuw onderwerp ter navorschingaangegeven, namelijk hoe men de trillingen der electrische golven in hare werking binnen zekere grenzen zal kunnen beperken, s Bij besshikking der rechtbank te Arnhem is tegen C. Lak en F. A. Drek- traan, suppoost en verpleegster op de Weesinrichtiog te Neerbosch, rechtsingang verleend met verwijzing naar de openbare terechtzitting, ter zake van mishandeling van J. Tiecken, te zeamen en in vereeni- ging den 19 Augustus LI. te Neerbosch gepleegd, welke mishandeling den dood van Tiecken heeft tengevolge gehad. Bij den veehouder P. Baars, in Blokland, bij Montfoort, zijn sinds een DAar weken verscheidene koeien gestorven aan een zonderlinge ziekte. De dieren worden plotseling cngesteld en zijn binnen enkele uren tezweken. Des veeartsen die in deze gevallen zĳn geraadpleegd, kusnen nog niet met zekerheid de oorzaak der ziekte opgeven. — Te Dusseldorf is een echtpear ge- arresteerd, dat er ziĳjn werk van maakte onder voorgeven van ecn verbuurkantoor to administreeren, jonge meisjes aan huie zen van verdachte zeden in ’t buitenland ta zenden, Een der meisjes werd naar Amsterdam gezonden, doch kwam mnaar Dusseidorf terug en deside de politie mede, op welke wijze men haar hed weten in ’t verderf tê storten. Het echtpaar werd daarna gear- resteerd. — Een bijna ongeloofijk bewijs voor het verstand van olifanten wordt uit Lon- den gemeld. Daar nam een der groote olifanten, die in het Olympia-theater kuustjss _ msken, een sinaasappel ait de hand van een Elein meisje. Het kind be- gon. daarop hard te huilen, De olifant, die den sinaasappel reeds vlek biĳ zijn mond had gebracht, scheen tot inkeer te komen. Hĳ aarzelde een cogenblik en gaf daarna de vrucht aan het schreeuwen- de meisje terug | — n het gezia van H. aan den straat- weg van Hengeloo (O.) naar Enschede, heeft zich een geval van vergiftiging door kolendamp voorgedaan, dat nog gelukkig is afgeloopen. In een kamer werd een open vaur aangelegd. Twes der kinderen gingen appels braden, Na een poos werden de kinderen stil. Men ging kijken en vond beiden bewusteloos in het bed liggen. De ouders vermoedden dadelijk de oorzeak ; de kinderen werdeu uit de kamer gehaeld en weer biĳgsbracht; het eene zeer spoedig, het andere na langdurig pogen,