Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DL_18990104_002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Piaatsslijk
Nieuws.
Eeerdam.
Onze
vroegere
stadgenoot
G
van
Gangelen,
assistent
in
de
anatomie
aan
de’
Rijks-Universiteit
te
Utrecht,
is
met
ingang
van
1
Januari
benoemd
tot
assistent
in
de
verloskunde
aan
genoemde
Universiteit.
—
Oudejaarsavond
en
Nieuwjaarsdag
heb-
ben
hier
ter
stede
eenige
vechtpartijtjes
plaats
gehad,
waarbij
een
der
betrokkenen
met
een
flesch
een
nog
al
ernstige
verwonding
in
het
gelaat
moet
zijn
toegebracht.
Overigens
had
alles
een
zeer
kalm
verloop.
Aan
het
postkantoor
Leerdam
en
de
daaronder
ressorteerende
hulpkantoren
werd
gedurende
de
maand
December
ingelegd
f1881,
terugbetaald
f
1406.16.
Ä
Het
laatste
door
dat
kantoor
uitgegeven
boekje
draagt
het
nummer
1117.
Aanstaanden
Donderdagavond
hslfzeven
hoopt
alhier
in
het
Nederl.
Herv.
kerkgebouw
op
te
treden
de
Eerw.
heer
F.
W.
A.
Korff,
prediker
van
het
Evangelie
onder
do
joden
te
Amsterdam.
Voor
de
Zending
onder
Israël
zal
alsdan
collecte
worden
gehouden.
Vianen.
Tot
‘tijdelijk
onderwiijzeres
aan
de
openbare
school
alhier
is
benoemd
Mej.
J.
Schenk.
Meerkerk.
Aan
het
telephocnkantoor
alhier
zijn
in
1898
behandeld
994
telegrammen,
als
ontvangen
485
en
verzonden
509
stuks.
Schoonrewoerd.
De
vereeniging
„De
Kerkelijke
Kas“
alhier,
opgericht
door
de
leden
der
Geref.
Kerk
om
namens
dezen
de
kerkelijke
goederen
te
beheeren
en
te
adminis-
treeren,
heeft
zich
ontbonden.
Bij
notarieele
acte
heeft
zij
het
beheer
aan
den
kerkeraad
dier
gemeente
overgedragen,
welk
lichaam
door
de
Regeering
erkend,
thans
alle
goede-
ren,
roerende
zoowel
als
onroerende,
op
zijn
naam
heeft
doen
plaatsen.
Gorinchem.
Op
de
houden
veemarkt
waren
65
runderen
en
12
nuchtere
kalveren
aangevoerd.
In
kalfbeesten,
waaruit
de
aanvoer
bijna
uitsluitend
bestond,
was
de
handel
nogal
levendig
gestemd,
door-
dat,
evenals
den
vorigen
keer,
Belgische
koop-
lieden
aanwezig
waren,
die
zulk
vee
tegen
be-
trekkelijk
hooge
prijzen
kochten.
Noteeringen:
kalfkoeien
f140
à
200,
melk-
koeien
f110
à
150,
kalfvaarzen
f115
à
160,
nuchtere
kalveren
f9
à
15
per
stuk.
—
Voor
de
exportslachterij
te
Osch
on
voor
die
te
Nieuwerkerk
a/d
IJsel
zijn
Maandag
alhier
215
varkens
in
ontvangst
genomen
tegen
den
prijs
van
82
à
34
ct.
per
kilo.
Willige-Langerak.
De
heer
A.
P.
Tim-
mer
is
verkozen
als
Wethouder
onzer
gemeente,
Maandag
alhier
ge-
JZaarsveld.
De
begrooting
van
het
water-
schap
„Wiel“
onder
deze
gemeente,
voor
het
jaar
1899,
bedraagt
in
ontrang
en
m
uitgaaf
f2624,20.
De
omslag
f8,50,
tegen
{6,50
in
1898.
Geldermalsen.
De
nieuwjaarsdag
beeft
alhier
een
zeer
kalm
verloop
gehad.
Jammer
dat
des
avonds
iets
minder
aangenaanis
is
voor-
gevallen
en
de
eerste
dag
des
jaars
met
een
vechtpartij
moest
eindigen.
£
Voor
de
betrekking
van
onderwijzeres
aan
school
B
alhier,
hebben
zich
thans
niet
minder
dan
18
sollicitanten
aangemeld.
—
‘Op
1
Jan.
1898
bestond
de
bevolking
alhier
uif
3176
personen.
De
gem.
werd
in
1898
door
geboorte
met
106
en
door
vestiging
met
170,
of
276
personen
vermeerderd.
Door
overlijden
met
57
en
door
vertrek
met
172,
of
299
personen
verminderd.
De
vermeer-
dering
overtreft
de
vermindering
alzoo
met
47
personen,
zoodat
de
bevolking
op
1
Jan.
1899
bedroeg
3228
personen.
.
90
Huweljken
werden
in
1898
voltrokken
en
4levenloos
geborenen
aangegeven
Tiel.
De
heer
G.
van
Dijk,
inspecteur
van
politie
alhier,
heeft
onder
vele
blijken
van
sympathie
den
dag
herdacht,
waarop
hij
40
jaar
geleden
bij
de
politie
werkzaam
werd.
De
Algemeene
Nederlandsche
Politiebond
ver-
eerde
hem
de
gouden
medaille
voor
40-jarigen
trouwen
dienst.
Bij
Kon.
besluit
is
benoemd
tot
heem-
raad
van
het
polderdistrict
Tielerwaard
(vaca-
ture
Miijjnlieff)
Mr.
P.
H.
A.
Tydeman,
alhier.
Zalt-Bommel.
Een
keurige
uitvoering
was
het,
die
verleden
week
gegeven
werd
door
_Zalt-Bommels
Mannenkoor“
met
medewerking
van
de
dames-zangvereeniging
„ExcelsiorÉ.
Schoon
en
zuiver
werd
er
gezongen,
getuigen-
de
van
goede
voorbereiding
en
studie.
Brengen
we
een
woord
van
dank
aan
de
executanten,
een
woord
van
lof
aan
den
jverigen
directeur,
den
heer
J.
A.
J.
Guppertz,
mag
zeker
ook
niet
achterwege
blijven.
De
heer
D.
W.
van
Dam
van
Hekendorp
is
gekozen
tot
regent
van
het
Oudemannen-
en
Vrouwenhuis
(vacature
J.
H.
Everts)
en
tot
voorzitter
van
dit
college
de
heer
W.
H.
J.
yan
de
Garde.
Beesd.
Alle
maunelijke
personen,
die
in
1880
zijn
geboren,
zullen
zich
1n
den
loop
der
maand
Januariter
plaatselijke
Secretarie
moe-
ten
aangeven,
ter
inschrijving
voor
de
Natio-
nale
Militie.
De
nieuwjaarsdag
is
dit
jaar
org
stil
voorbijgegaan,
geen
rumoer
op
destraten,
waar
het
dan
ook
alles
behalve
aardig
was,
daar
het
regende
dat
’t
goot.
Door
de
politie
moest
nog
proces-verbaal
worden
opgemaakt
tegen
twee
personen,
die
al
te
veel
vergunning
hadden,
hetgeen
zij
lieten
blijken
door
luid-
keels
schreeuwende,
de
straten
te
doorkruisen.
Buren.
Sedert
Dec.
van
het
vorige
jaar
bestaat
aan
de
school
alhier
voor
de
kinderen
gelegenheid
hunne
spaarcenten
door
tusschen-
komst
van
het
hoofd
der
school
te
beleggen
in
de
Rijkspostspaarbank.
Zooals
bekend
is,
worden
daarvoor
door
die
instelling
kosteloos
spaarboekjes
verstrekt,
waarin
100
spaarzegels
van
1
cent
kunnen
geplakt
en
dan
voor
eene
inschrijving
ad
f1
ingewisseld
worden.
Het
hoofd
der
school
koopt
voor
een
zeker
bedrag
van
die
zegels,
stelt
die
aan
de
verschillende
onderwijzers
ter
hand,
de
kinderen
koopen
er
zooveel
van
als
ze
noodig
hebben
en
plakken
die
in
hun
boekje.
Is
het
eerste
boekje
volge-
plakt,
dan
zendt
het
hoofd
der
school
bij
het
postkantoor
de
noodige
verklaring
in,
waaryan
ook
al
weer
gratis
modellen
verkrijgbaar
zijn.
Dan
marcheert
de
zaak
verder
heeleenvoudig:
het
bedrag
der
volle
boekjes
wordt
telkens
bij=
geschreven.
Op
die
wijze
zijn
de
moeite
en
administratie
op
school
aÌ
heel
gering.
En
nu
de
resultaten.
Van
de
160
schoolgaande
kin
deren
sparen
er
thans
137,
waarvan
107
reeds
een
spaarbankboekje
hebben
met
bijdragen,
4f-
wisselend
van
f
tot
f13.
In
het
geheel
is
reeds
voor
een
bedrag
van
f298
in
de
Spaar-
bank
belegd,
terwijl
in
de
137
boekjes
nog
soor
ruim
60
aan
zegels
geplakt
:;
zoodat
in
een
jaar
tijds
door
de
kinderen
samen
f360
gespaard
is.
Slechts
f
11,35
is
hierop
teruggevraagd,
hoofd-
zakelijk
voor
den
aankoop
van
kleeren.
De
proefneming
voor
een
jaar
mag
dus
als
glans-
rijk
gelukt
beschouwd
worden.
De
Minister
van
Binnenl.
Zaken
heeft
eene
circulaire
tot
de
gemeentebesturen
gericht
met
verzoek
om
op
te
geven,
hoeveel
vrij-
wiligers
zich
voor
de
Nationale
Militie,
lich-
|
tine
1899,
in
hunne
gemeenten
hebhben
aange-
meld.
—
De
tramvergadering,
tegen
Maandag
12
Deec.
1898
belegd
doch
wegens
verhindering
van
den
Voorzitter
toen
niet
doorgegaan,
is
nader
uitgeschreven
tegen
Maandag
9
Januari
as,
nam.
2
uur,
ten
gemeentehuize
te
Tiel.
Eiendem.
Ten
bate
van
het
huisgezin
van
D.
v.
L.
welks
leden
alle
langen
tjd
door
de
gevreesde
typhus
zijn
aangetast
geweest,
is
door
medeljdende
ingezetenen
een
som
van
f100
bijeen
gebracht.
Zoelen.
Het
onder
de
jeugd
algemeen
geliefkoosde
boogschieten
heeft
hier
een
treurig
gevolg
gehad.
Het
tienjarig
zoontje
van
C.
van
Ewijk
werd
met
een
pijl
dermate
in
het
v0g
getroffen,
dat
hem
in
het
ooglijdershuis
te
Utrecht
het
oog
moest
worden
uitgenomen
en
door
een
glazen
werd
vervangen.
Rossum.
Stampvol
was
de
zaal
toen
ons
fanfarecorps
verleden
week
een
uitvoering
gaf,
en
alle
aanwezigen
zullen
zekér
volop
hebben
genoten.
De
muziek
en
de.tooneelstukjes
vielen
zeer
in
den
smaak,
terwijl
een
-geani-
meerd
bal
een
waardig
slot
van
dezen
avond
was.
Een
woord
van
lof
en
dank
aan
den
beschermheer,
die
geen
moeite
en
kosten
heeft
ontzien
om
dezen
avond
zoo
uitnemend
te
doen
slagen.
Wadensijen.
Tot
kerkvoogd
is
gekozen
de
heer
G.
M.
Keij
DJz.
en
zuiks
in
de
plaats
van
den
heer
G.
Monkemius,
die
wegens
ge-
vorderden
leeftijd
niet
weder
in
aanmerking
wenschte
te
komen.
Gameren.
Onder
den
naam
van
„De
goede
verwachting“
is
alhier
een
vereeniging
opgericht,
die
zich
enkel
ten
doel
stelt
voor
het
bijeenbrengen
der
wekelijksche
contributies
loten
jn
de
Staatslöterij
te
koopen
en
alzoo
voor
gezamelijke
rekening
te
spelen.
De
héer
Ds.
A.
P.
Lanting,
predikant
bij
de
Geref.
kerk
alhier,
is
beroepen
te
Aalten
Erichem.
Ds.
W.
J.
Pijzel,
sedert
Sept.
1894
predikant
alhier,
heeft
het
beroep
naar
Made
en
Drimmelen
(bij
Breda)
aangenomen
Kuilenburg.
Dinsdagmorgen,
27
Dec,
werd
door
de
afd.
Kuilenburg
der
G.
O.
Mij.
van
Landbouw
eene
vergadering
gehouden,
betreffende
het
stationeeren
van
een
bengst
te
dezer
plaatse.
Door
de
belangstellenden
werden
61
aan-
deelen
à
f25.—
per
stuk
genomen.
De
lijst
zal
nog
aan
de
niet
ter
vergadering
aanwezige
paardenhouders
ter
teekening
worden
aange-
boden.
Daar
men
ook
hier
veel
werk
maakt
van
de
paardenfokkerij,
zal
’t
zonder
twijfel
geheel
aan
zijn
doel
beantwoorden.
Tricht.
Vrijdagavond
gaf
het
fanfare
orps
„Oefening
zij
ons
doel“
hare
le
openbare
uit-
voering.
Als
goed
geslaagd
kunnen
we
deze
uitvoering
noemen
en
zijn
tot
de
overtuiging
gekomen,
dat
deze
vereeniging
bij
degelijke
studie
in
de
toekomst
veel
belooft.
Het
talrijke
publiek
gaf
door
applaus
zijn
tevredenheid
te
kennen.
Eenige
voordrachten
werden
na
afloop
ten
beste
gegeven.
Akkoei.
De
Eerw.
heer
Korff,
Evange-
lieprediker
onder
Israël
te
Amsterdam,
hoopt
in
de
Herv.
kerk
alhier
op
te
treden
tot
het
houden
van
eene
rede
in
verband
met
zijn
arbeid
voor
de
Zending
onder
Israël,
waartoe
eene
buitengewone
collecte
zal
worden
ge-
houden.
Echteld.
De
heer
A.
Roelofs
is
voor
de
som
van
{f816
aannemer
geworden
van
het
maken
en
leveren
van
hekken
en
de
daarbij
behoorende
afsluitingen,
alsmede
het
doen
uitvoeren
van
het
daarbij
noodige
graafwerk
op
en
aan
de
toegangen
der
aan
de
Ned.
Herv.
kerk
behoorende
weilanden.
Verder
was
in-
geschreven
door
de
heeren
N.
Berendse
en
C.
v.
d.
Weerd
respectivelijk
voor
f398
en
f3856.
Baitenland.
Het
bericht
in
het
biijjvoegsel
van
ons
vorì%
nummer
voorkomcnäe,
luidende
dat
Dreyfus
naar
Cayenne
was
gebracht
en
reeds
den
4en
December
naar
Frankrijk
was
vertrokken,
merkten
we
met
e=n
vraagteeken,
om
reden
ons
dit
al
zeer
onwaarschijnljk
voorkwam.
Spoedig
is
dit
bericht,
afkomstig
van
Reuter’s
bureau
aan
de
>»New
Tork
Herald,“
dan
ook
officieel
door
de
Fran:-
sche
regeering
tegengesproken
en
wordt
zelfs
thans
uit
Cayenne
geschreven,
dat
het
strenge
regime,
waaraan
Dreyfus
onderworpen
is,
geenszins
is
gewijzigd.
De
stukken
aan
Dreyfus
uit
Parijs
toe
gezonden
ter
beantwoording,
hebben
hem
den
23en
December
%ereìkt
en
zouden
gisteren
Dinsdag
teruggezonden
worden.
Het
geheime
dossier,
dat
thans
door
het
Hof
van
Cassatie
te
Parijs
onderzocht
wordt,
moet
uit
niet
minder
dan
duizend
stukken
bestaan
en
zijn
de
daarin
voorkomende
namen,
welker
bekendmaking
Frankrijk’s
belangen
zou
kunnen
schaden,
met
strookjes
papier
bedekt
!
De
nog
altijd
gevangen
kolonel
Picquart
doodt
den
tijd
met
lezen.
Het
stroomde
met
nieuwjaar
brieven
en
kaartjes
voor
den
kolonel
en
de
brieven,
Jlie
nieuwjaarsmorgen
om
12
uur
reeds
door
hem
ontvangen
waren,
vormden
een
hoop,
die
wel
een
kubieke
Meter
inhoud
had.
Hoewel
de
inschrijving
voor
de
we-
duwe
van
kolonel
Henry
reeds
gesloten
is,
wordt
nog
een
aanvullingslijst
open
baar
gemaakt,
waaruit
blijkt
dat
het
geheele
bedrag
nu
ongeveer
130.000
francs
beloopt.
Daar
kan
nu
toch
wel
een
advocaar
van
betaald
worden
!
In
Spanje
ziet
het
er
nog
steeds
treurig
uit
en
verbetering
is
niet
in
zicht.
Een
ministeriëele
crisis
heeft
tengevolge
gebad
dat
de
heeren
minis-
ters
hunne
portefeuilles
neerlegden
en
„de*
man
van
Spanje,
miuister-president
Sagasta,
werd
ernstig
ongesteld.
Voor
het
in
berooiden
toestand
verkeerende
Spanje
is
het
zeer
te
hopen
dat
deze
energieke
man
spoedig
weder
tot
han-
delen
geschikt
zal
zijn
De
Duitsche
Keizer
heeft
een
aanval
van
influenza
gehad,
gepaard
gaande
met
koorts,
doch
ma
een
nacht
slapen
was
hijj
weer
geheel
bersteld.
Dit
is
voor
deze
dagen
het
belangrijkste
nieuws
uit
Duitschland,
als
men
het
_
De
van
buitenlanders
gaat
nog
ten
minste
belangrijk
wil
noemen.
|
uitzetting
|geregeld
haar
gang.
Wanneer
deze
eens
voor
goed
ophield
zou
het
ge-
wichtiger
nieuws
zijn
dan
die
influenza-
aanval
van
den
keizer,
In
Italië
is
door
2700
gevange
nen
een
vroolijk
nieuwjaar
gevierd.
De
koning
van
lItalië
heeft,
getrouw
aan
zijn
belofte
in
de
troonrede,
den
29en
December
|l
een
algemeene
amnestie
uitgevaardigd
voor
de
politieke
gevan
genen,
die
tengevolge
van
het
brood-
oproer
te
Milaan
waren
veroordeeld
Uitgesloten
vaa
de
amnestie
zijn
de
leiders,
de
afgevaardigden
en
de
jour
nalisten,
die
slechts
een
vermindering
van
straf
van
twee
jaren
hebbon
ver
kregen
en
geenerlei
gratie
verkregen
de
personen,
die
zich
tijdens
de
oproe
ren
aan
vergrijpen
tegen
het
leven
of
den
eigendom
schuldig
maakten
Onmiddellijk
na
het
publiceeren
van
bet
amnestie-decreet
werden
2700
ver:
oordeelden
in
vrijheil
gesteld.
INGEZONDAN.
Leerdam,
2
Jan.
°99.
Geachte
Redactie.
In
het
N.
y/d
Dag
van
30
Dee.
11.
heeft
Dr.
Kapteyn,
geneesheer
te
Abcoude,
eene
beschou-
wing
ten
beste
gegeven
over
de
doelmatigheid
?
of-
liever
de
ondoelmatigheid
der
hier
te
lande
het
meest
gebruikt
wordende
filters.
Nu
de
Raad
der
gem.
Leerdam
in
de
laatst
gehouden
vergadering
besloot
concessie
te
ver-
leenen
tot
het
aanleggen
en
exploiteeren
eener
bronwaterleiding,
zou
ik
bhet
niet
ondienstig
achten
indien
U
het
stuk
van
Dr.
Kapteyn
in
uw
blad
wildet
overnemen.
Hier
is
iemand
aan
het
woord,
alleszins
bevoegd,
een
oordeel
uit
te
spreken,
en
waar
velen
in
ons
stadje
nog
meenen
gerust
te
kunnen
zijn
op
hunne
(soms
zeer
primitieve)
filters,
zullen
zij
na
het
lezen
van
onderstaande
regelen
met
des
te
meer
vreugde
het
genomen
besluit
begroeten
en
zeker
niet
verzuimen
hunne
filters
te
vernietigen
en
zich
zoo
spoedig
mogelijk
aan
de
komende
waterleiding
aansluiten.
Achtend,
Uw
dw.
CORN.
VOOGD.
WATERFILTERS.
Nadat
ik
in
het
nummer
van
22
Dec.
1898
van
dit
blad
een
bijzonder
soort
van
filter
met
warmte
heb
aanbevolen,
zal
het
den
lezers
waarschijnlijk
vreemd
toeschijnen,
dat
ik
thans
een
waarschuwende
stem
tegen
filters
in
net
algemeen
laat
hooren.
Hoewel
deze
beide
feiten
waar
zijn,
is
de
tegenstrijdigheid
slechts
schijnbaar,
z
a.
ik
hoop
aan
te
toonen.
Ik
wensch
te
betoogen
en
zoo
mogelijk
te
bewijzen,
dat
men
op
filters
niet
te
veel
moet
vertrouwen
en
dat
men
van
filters
geene
uit-
komsten
moet
verwachten,
die
zij
niet
geven
kunnen.
Wanneer
men
van
filters
speciale
diensten
verwacht,
ziijn
z
bij
doelmatige
constructie
dikwijls
in
staat,
d]ie
diensten
volkomen
te
be-
wijzen.
In
het
nummer
van
22
Dec.
1898
beschreet
ik
eene
filter,
die
vervaardigd
is,
om
uit
ijzerhou-
dende
wateren
het
iijzer
terug
te
houden.
Daartoe
blijkt
die
filter
volkomen
in
staat
te
zijn.
Men
kan
tal
van
andere
filters
samenstellen,
die
hetzelfde
doel
kunnen
doen
bereiken.
Men
kan
“ilters
vervaardigen,
inhoudende
verschillende
koolsoorten,
beenderen
kool,
houtskool,
graphiet,
de
carbo
calcis
van
Maig-
nen,
enz.
Al
deze
koolsoorten
hebben
in
meerdere
of
mindere
mate
de
nog
onverklaarde
eigenschap
om
ijzer
en
sommige
andere
zware
metalen,
lood,
koper,
enz,
uit
hare
oplossingen
terug
te
houden.
Wel
heeft
de
beroemde
scheikundige
G.
J.
Mulder
zich
met
het
onderzoek
van
deze
eigen-
schap
beziggehouden
en
haar
bestempeld
met
den
naam
vlakte-aantrekking.
Maar
dit
is
alleen
een
naam
(en
nog
wel
een
misleidende)
voor
deze
eigenschap,
maar
het
is
geene
verklaring.
En
de
naam
is
in
zoo
ver
misleidend,
dat
die
doet
denken,
dat
het
groote
oppervlak
van
de
grootere
of
kleinere
kooldeeltjes
dit
wonder
zou
bewerken.
Maar
ware
dit
de
oorzaak,
dan
moest
immers
de
groote
ovpervlakte
van
de
poriën
eener
spons
of
van
alle
korrels
in
een
zandhoop
hetzelfde
doen,
en
dat
is
niet
het
geval.
Wanneer
wij
ons
met
dien
doopnaam
van
Prof.
Mulder
tevreden
stellen,
is
op
ons
toe-
passelijk
het
zeggen
van
Mephistopheles
in
Faust:
„Denn
eben
wo
Begriffe
fehlen,
__
:
Daá
stellt
ein
Wort
zur
rechten
Zeit
sich
ein.”
Ofschoon
dus
die
eigenschap
van
de
kool
soorten
nog
niet
verklaard
is,
bestaat
zij
echter.
Ook
filters
met
andere
materialen
zijn
meer
of
min
volkomen
in
staat
ijzer
terug
te
houden.
Ik
kan
als
zoodanige
noemen,
tribasisch
phos-
phorzure
kalk,
tin,
zouten,
enz.
Zoodat
voor
deze
bijzondere
werking
filters
genoeg
en
goede
filters
te
maken
zijn.
Maar
de
particulier,
die
zich
een
filter
aan-
schaft,
verwacht
meer.
Hij
verwacht,
dat
die
filter
(en
nog
wel
tot
in
lengte
van
dagen)
onrein
water
rein
zal
maken.
En
aan
dezen
eisch
voidoet
geen
enkele
filter,
ook
niet
de
meest
voortreffelijke.
Laat
ons
eerst
eens
nagaan,
hoe
de
filters
zich
gedragen
tegenover
bacteriën,
waar
zich
misschien
ziekte
makende
bacteriën
onder
be-
vinden.
Ik
meen
dan
wel
in
de
eerste
en
voornaam-
ste
plaats
te
moeten
noemen
de
Chamberland-
Pasteursche
filter.
Deze
bestaat
uit
één
of
meer
wit
potseleinen
kokertjes
(bougiës)
met
uiterst
fijne
poriën.
Die
poriën
zijn
zoo
uiterst
fijn,
dat,
volgens
talrijke
genomen
proeven,
de
baeteriën
niet
met
het
water
doorgespoeld
worden.
Eenige
dagen
lang
zullen
daarom
die
filters
volkomen
aan
dien
eisch
voldoen.
Maar
die
proeven
hebben
tevens
aangetoond
dat
vele
bacteriën,
die
bij
het
filtreeren
op
den
buitenwand
van
de
bougie
waren
blijven
kle-
ven,
allengs
in
die
poriën
en
eindelijk
door
die
poriën
heen
groeien
en
zoodoende
toch
einde-
lijk
in
het
gefiltreerde
water
terecht
komen.
Om
die
filters
dus
onberispelijk
aan
den
ge-
stelden
eisch
te
laten
voldoen,
zou
men
ze
om
de
4
dagen
telkens
moeten
laten
uitgloeien,
om
daardoor
de
bacteriën-uitloopers
in
de
poriën
te
dooden.
Op
dezen
filter
volgt
die
van
Berkefeld,
ge-
vuld
met
Kieselguhr.
Hoenel
filter
van
jongeren
datum
zelf
geene
proeven
heb
genomen,
vermoed
ik,
dat
hij
alíhans
niet
‚
land-Pasteur.
|
-
Dan
ik
met
dien
|
hooger
mag
gesteld
worden
dan
de
Chamber-
|
volgt
de
zandûltratie,
zooals
die
bij
('u_lì'“)250
icder
f
100,
|
rivier-waterleidingen
groote
steden
wordt
toegepast.
Vele
bacteriologen
deelen
ons
1aede,
dat
de
meeste
(90--97
procent)
der
bacteriën
worden
teruggehouden
;
maar
nog
heeft
geen
bacterio-
loog
beweerd,
dat
alle
(100
pCt.)
bacteriën
door
dien
zandfilter
werden
teruggehouden.
En
de
procfnemingen
van
de
bacteriologen
van
den
Graafschapsraad
van
Londen
hebben
bewezen
(althans
voor
Theemswater),
dat
door
die
zandfilters
niet
alleen
ziekmakende
bacteriën,
doch
ook
een
massa
ander
vuil
heendringt.
Al
deze
opmerkingen
gelden
in
nog
hoogere
mate
van
andere
filters,
Barstow,
Cheavin,
Muignen
en
andere.
:
Wanneer
dit
nu
waar
is
van
de
betere
en
beste
soorten
van
filters,
welke
wij
kennen,
wat
mogen
wij
dan
verwachten
van
de
aller-
gewoonste
soort
filters
(een
bak
met
een
wei-
nig
kool
en
eenige
grindsteentjes),
zooals
die
zoo
veelruldig
m
gebruik
zijn,
vooral
bij
hen,
die
de
grootere
kosten
voor
een
van
de
beste
filters
niet
willen
of
kunmnen
dragen.
En
dat
is
te
meer
te
bejammeren,
omdat
in
het
algemeen
veel
te
veel
op
filters
vertrouwd
wordt.
Niet
alleen
meent
men,
dat
een
filter
alles
wat
onrein
is,
uit
het
water
zal
terughouden,
maar
ook,
dat
de
filter
dit
zal
blijven
doen,
al
is
hij
zelf,
ook
door
langdurig
gebruik,
ontzet-
tend
vervuild.
Een
vermakelijk
staaltje
van
dit
goed
ver-
trouwen
is
mij
overkomen.
Bijj
een
veehouder
geroepen,
om
aan
een
der
huisgenooten
hulp
te
verleenen,
verzocht
ik
eene
kom
helder
water,
om
(na
het
met
een
sublimaat
pastille
vermengd
te
hebben)
daarmede
mijne
handen
te
reinigen.
De
kom
met
water
kwam,
maar
wel
modder.
Ik
beweerde
dit
vuile
water
niet
te
kunnen
gebruiken.
Daarop
werd
mij
beloofd
eene
versche
kom
vol
uit
de
regenbak
te
scheppen,
„want
uit
de
filtreer
kwam
het
altijd
zoo
zwart.“
—
Tableau
!—
En
nu
bleek,
dat
de
eigenaar
dien
filter
dien
hij
reeds
jaren
gebruikte,
nog
nimmer
gerei-
nigd
had.
Men
moge
daar
nu
“m
lachen,
maar
-’t
is
recht
treurig,
wanneer
men
bedenkt,
dat
een
middel,
dat
men
zich
beeft
aangeschaft
om
de
gezondheid
te
beveiligen,
is
geworden
tot
een
broeinest
van
ongerechtigheid
en
tot
een
kweekplaats
van
bacteriën,
waaronder
te
allen
tijde
gevaarlijke
soorten
kunnen
voorkomen.
Het
vertrouwen
op
zulk
een
filter
is
even
gevaarlijk
als
het
slapen
boven
een
buskruit-
magazijn.
5
Dat
kan
tijden
lang
goed
gaan,
maar
eindelijk
barst
de
bom,
ontploft
het
buskruit,
worden
de
huisgenooten
aangetast
door
eene
infectie-ziekte.
En
wat
op
de
bacteriën
toepasselijk
is,
moet
tevens
toepasselijk
geacht
worden
op
éen
aantal
andere,
vooral
opgeloste
stoffen.
Geen
fiiter
is
n
staat
uit
eene
oplossing
van
keukenzout
dit
zout
terug
te
houden.
Men
giet
eene
oplossing
van
keukenzout
in
den
filter,
en
het
komt
er
als
eene
even
sterke
oplossing
van
keukenzout
weder
uit.
Dit
is
eenigermate
hetzelfde
met
ammoniak,
met
ptomainen,
enz.,
enz.
Vertrouwt
dus
niet
te
veel
op
filters.
Verwacht
niet
van
filters,
wat
ze
niet
vol-
brengen
kunnen.
En
wanneer
gij
eenen
doelmatigen
filter
hebt
voor
bijzondere
doeleinden,
b.v.
om
ijijzer
Of
grove
stoffelijke
onreinheden
uit
uw
drinkwater
te
verwijderen,
draagt
dan
evenveel
zorg
voor
de
reinheid
en
voor
de
periodieke
reiniging
of
vervyersching
van
uw
filter-materiaal,
als
voor
de
reinheid
van
uw
huid
en
van
uw
linnengoed.
Bestaat
ook
slechts
de
geringste
vrees
of
het
geringste
vermoeden,
dat
uw
drinkwater
nadee-
lige
of
voor
de
gezondheid
schadelijke
bestand-
deelen
bevat,
z.
a.
bij
rivierwater
of
water
uit
ondiepe
welputten
in
een
vervuilden
bodem,
vertrouwt
dan
niet
op
eenen
filter,
maar
kóokt
dat
water.
Bij
dat
koken
ontwijkt
echter
de
lucht
uit
het
water
en
krijgt
het
een
eigenaardigen
smaak.
De
spraakmakende
gemeente
noemtdat
„dood
water.“
In
zooverre
is
dat
waar,
dat
daarin,
door
lang
koken,
alle
of
nagenoeg
alle
bacterieel
leven
gedood
is.
Om
aan
zulk
water
weder
een
betamelijken
smaak
te
geven,
late
men
het
vloeien
door
een
bak
met
cokes,
of
door
een
bak,
wiens
wanden
bestaan
uit
metsel-
of
zandsteen.
In
de
poriën
van
die
cokes
of
steen,
wordt
het
water
weder
bedeeld
met
lucht
en
herkrijgt
het
zijn
smaak.
Ook
die
cokes
of
steenen
bakken
moet
men
echter
nu
en
dan
door
gloeien
of
sterk
verhit-
ten,
b.v.
in
een
bakkersoven,
weder
reinigen.
Dr,
H.
P.
KAPTEYN.
van
vele
4
t
geleek
Burgerlijke
stand
'Tiel.
Van
29
Dec.
tot
2
Jan.
Ondertrouwd:
J.
Orlemans
22
j.
en
M.
C.
van
Baal,
20
j.
„Getrouwd:
E.
L.
van
den
Berg
en
J.
Ren-
sing.
Bevallen:
J.
Koedam,
geb.
de
Kruijf,
z.
—
J.
van
Zoelen,
geb.
Walbeek,
z.
—
A.
Jansen,
geb.
Kooimans,
z.
—
W.
E.
A.
Maasbach,
geb.
Schilte,
z.
Overleden
:
geh.
met
J.
A.
Peterse
63
j.
Johan
Christoffel
Venloo
65
j.
M.
van
Zetten.
—
Arnoldus
Ameide.
Geboren:
Tonia,
d.
van
W.
Baas
en
A.
de
Graaf.
—
Daniël,
z.
van
L.
van
Vuuren
en
A
B.
van
Krimpen.
Willem,
z.
van
K
van
der
Ham
en
G.
de
Vos.
—
Anns
Cornelis,
d
van
A.
Schotman
J.
Kapoen.
Gijsbert,
z
van
D.
Langen
en
G.
Barten.
—
Pieter,
z.
van
J.
Roodhorst
en
E.
van
der
Ham.
—
_
Gerrit
Cornelis,
z.
van
A.
van
Bruggen
en
N.
Kore-
vaar.
—
Christiaan,
z.
van
A.
Streefkerk
en
C.
van
Zessen.
—
Gijsbert
Johannes,
z.
van
D.
v.
d.
Ham
en
M.
van
Krimpen.
Getrouwd:
J
de
Groot,
oud
25
jen
M.
E.
Hoijenbos,
oud
26
j.
—
J.
J.
Wijlaad,
oud
92
j.
en
Q.
J.
Uitenbogaard,
oud
26
j.
359e
STAATSLOTERIJ.
Trekking
van
Maandag
2
Jan.
4899.
4e
Klasse,
1e
Lijst.
No.
9292
f
5000.
Nos.
5380
en
5849
ieder
f
1000.
Nos.
11509
en
18375
ieder
{400.
_
Nos
4390,
10525,
11497
en
15899
ieder
f
200.
Nos.
980,
1437,
4875,
4980,
5800
en
15495
ieder
f
100.
Trekking
van
Dinsdag
3
Jan.
1899.
4e
Klasse,
2e
Lijst.
No.
2836
{
25.000.
|
Nos.
12980
en
15679
ieder
£
1500.
Nos.
8764,
16593
en
19587
ieder
Í
1000.
Na.
10607
f
400.
No.
10524
f
200.
Nos.
7659,
8383,
19860,
18118
en
o
k
z
w
o
t
Eenige
jaren
geleden
bracht
ik
vacantie
door
in
Scheveningen,
waal
mij,
ik
zou
een
onwaarbeid
zeggen
ik
anders
beweerde,
tamelijk
vervee
want
ik
kende
er
geen
levende
ziel
s
interesseerde
mij
voor
niemand.
DE
toen
ik
haar
gezien
had,
verande
alles.
Ik
beën
niet
bij
machte
haaf
beschrijven,
want
ik
voel,
dat
ik
Lf
onrecht
zou
doen.
Ze
was
het
lief!
het
mooiste,
het
elegantste
meisje,
ik
oGit
ontmoet
had
:
ik
werd
op
h
ì
verliefd.
Hopeloos
verliefd,
want}
kende
bhaar
niet
en
wist
ook
niet
@
met
haar
in
kennis
te
komen.
Alsf
den
een
of
anderen
schipper
eens
d
gulden
liet
verdienen,
wanneer
hij
h
beleedigde
en
1k
mij
als
haar
verdedi
opwierp!
Doch
weer
even
spoedig
v
wierp
ik
mijn
list.
Ik
stelde
mij
tev
den
een
badstoel
in
haar
nabijheid
huren
en
uren
lang
naar
haar
te
kijk
Een
oude
heer
vergezelde
haar
meest
Dien
middag
volgle
ik
hen
en
bemer!
spoedig,
dat-ze
voornemens
was
met
stoomtram
mede
te
gaan.
Mijn
plan
was
gevormd.
Ik
wach
eveneens.
_
Toen
ze
insteeg,
volgde
De
oude
heer
bleef
wachten,
hij
gi
dus
niet
mee.
'
—
Nu,
tot
straks,
zei
ze
vriende
Ik;10hend,
bekommer
u
niet
om
mij.
en
groot
genoeg
om
op
mij
zelí
passen.
—
Groot
genoeg,
lachte
hij,
‚
—
dJa,
zeker,
herhaalde
ze,
en
d
ik
heb
koekjes
en
chocolaad
bij
vader.
—
Denk
om
je
maag,
dreigde
hij
den
vinger,
Ze
lachte,
een
betooverenden
lach,
«
mij
het
hart
luider
deed
kloppen.
-
Naar
haar
omziende
zag
ik
dat
ik
n
haar
eenige
bewonderaar
was.
£
fatsig
jongmensch
met
hoogrosde
Kie
—
een
wijnkleur
—
en
akelige
wateri
-
oogen
—
sloeg
al
haar
bewegingen
ú
'
beschaamd
gade.
—
Nu,
wat
zeg
je
er
van?
vrceg
miij
biij
den
arm
trekkend.
’t1s
::
niet
verwerpelijk
om
haar
tot
reis
zellin
te
hebben.
Ik
zal
de
plaats
n
haar
zien
te
bemachtigen.
Ik
had
hem
wel
een
klap
in
het
{
zicht
kunnen
geven,
ik
walgde
van
he
Wat
hij
baar
gezegd,
of
hij
haar
|
leedigd
had,
ik
weet
het
niet.
Ik
taar
hulpeloozen
blik,
haar
smeeker:
vogen
op
mij
gericht.
De
fat
naast
haar
met
zijn
onbesch
den,
onbeschaamd
vo:rkomen
zag
h
familiaar
aan
als
wachtte
hij
bhaar
a
woord.
Ze
schudde
ongeduldig
ha
hoofdje
en
boog
zich
plotseling
naar
dl
over.
—
Hve
dom
van
mij,
zei
ze
plotselii==
met
iets
angstigs
in
haar
stem,
dat
u
niet
herkende.
Laat
eens
zien,
j
ou
herinner
ikme
u.
Weontmoetten
á
kander
bij
de
familie
Maas.
—
Bij
de
familie
Maas?
hakkeldei
Ja,
zei
ze
snel,
maar
ik
ben
u
naam
vergeten.
—
Mijn
naam
is
Kraft,
George
Kra
zei
ik
ten
hoogste
verwonderd.
—
Ja,
ja,
zei
ze
mij
de
hand
t
stekend,
wat
hebben
wij
ons
toen
vel
-
maakt
dien
avond,
weet
u
nog?
Ï
dat
ik
u
later
nooit
meer
gezien
he
—
Ja,
het
is
vreemd,
zeiik,
van
ha
vergissing
profiteerende,
—
Ja,
grappig,
maar
ik
ben
blij,
d
ik
uu
iemand
heb
om
mee
te
babb
len.
Papa
kon
niet
mee,
moet
weten.
Zou
die
mijnheer
niet
mmet
m$
willen
ruilen
van
plaats,
dan
kondef
wij
prettiger
met
elkander
praten.
De
heer
naast
mij
stond
dadelijk
en
bood
zijn
plaats
aan
de
jonge
dam
aan.
Verlegen
ben
ik,
maar
op
d4
oogeublik
boog
ik
mij
vrijmoedig
t
haar
en
vroeg
:
—
Hoe
maakt
uw
vader
het,
ik
zú
gaarne
eens
met
hem
in
kennis
komen
Ze
aarzelde.
—
Ja,
ja,
en
zachter
vervolgde
z
maar
ik
moet
u
een
verklaring
geve!
Ik
heb
u
natuurliijk
nooit
te
voren
ge
zien
en
ik
zou
nooit
zoo
dwaas
gewees
zijn,
deze
cúmedie
te
spelen,
had
dí
afschuwelijke
fat
mij
er
niet
toe
&
noodzaakt
bij
u
bescherming
te
zoeker
En
gij
zaagt
er
zoo
vriendelijk
uit
d
buitendien
.
naù
het
strand
had
ik
(
dikwijls
gezien,
liet
ze
er
vergoelijken
op
volgen.
í
Toen
de
stoomtram
ten
laatste
stil
hield,
waren
we
de
beste
vrienden
g
worden.
Ze
stak
haar
handje
naarmi
uit
en
zag
m
san.
Ik
wilde
heu
naam
en
adres
vragen,
doch
mijn
sterl
weigerde.
3
Î
Ik
was
ervan
cvertuigd,
dat,
zoo
A
gevraayd
had
haar
te
mogen
bezoeken
zij
toegestemd/zou
hebben,
doch
ì
wist
het
niet
order
woorden
te
brengen
mijn
tong
klefde
aan
het
verhemelte
_
Goeden
áag
zei
ze
vriendelijk,
i
dank
u
duizerduaal.
‘
Ik
drukte
hmar
hand
stevig,
als
zo
ik
ze
nooit
wee
loslaten.
—
Vaarwel,
achte
ze
en
weg
was
zê
_
Stommerk,
stommerik,
die
il
was,
mompelle
ik,
terwijl
ik
eveneens
de
stad
ingig-
:
later
bracht
de
stoom:
Een
paar
dur
_
H!
tram
mij
teug
paar
Scheveningen-
k
J
had
haar
nêt
meer
gezien,
ze
was
redf
|
deloos
voo
wij
verloren,
meende
ik,
f
|