Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DG_19461005_017

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

ol- in de zen tot in- ct. -.1t€ 1d- sa- bo- en- ten er- GELDERSCHE- EN ZUID-HOLLANDSCHE BLADEN. Anderdaagsch streekblad voor de Advertentieprijs 11 ct. per m.m. per editie. Abonnementsprijs tot 1 Jan. 1947 f 1.75. Viĳfheerenlanden, Neder-Betuwe en Bommelerwaard. Uitgave: N./. Tot Hooger Streven. Hoofdredacteur : L. E. Mokveld. Hoofdbureaux: Geldermalsen: Fa. H. G. de Jager; Culemborg: Fa. Wed. H. H. Boldingh; Buren: Fa. D. J. Thijsen; Beesd: Fa. G. van Dronkelaar; Meerkerk: Fa. A. Schouten; Herwijnen: G. van Zee; Haaften : P. A. van Rijswijk ; Vianen : Fa J. Olivierse. Verschijnt in twee edities : een Zuid-Hollandsche en een Geldersche. Drukkerij: Ter Hàar & Schuijt n.v., Leerdam. lste JAARGANG (Z.E.) ZATERDAG 5 OCTOBER 1946 No. 4 Ons Weekpraatje In geen twee jaar chocolade gehad ….. Wat er resteert van de grootste oorlogsmisdadigers : Stumperige brokjes: mensch! Nu ik ervaren heb, dat velen zich nog mĳn ‚Weekpraatjes’’ in de vroegere Gecombineerde herinneren, vind ik het aantrekkelijk om deze ru- briek in de nieuwe Gecombineerde te vervolgen en me de gelegenheid te verschaffen om regelmatig op deze plaats in het Zaterdagnummer van de krant op persoonlijke wijze te mo- gen laten blijken van mijn visie op de belangriĳĳkste of opvallendste ge- beurtenissen van de week. Deze over- zichten zullen ècht den vorm van telkens een ‚praatje’’ hebben. M/’n beschouwingen zullen dus niet diep gaan, maar ik wil trachten om de dingen te zeggen, zooals ik ze zeggen zou, wanneer ik tegenover den lezer op het achterbalcon van de tram zou staan en daar toevallig met hem in gesprek zou raken. Waarschijnlijk zou hij dan een afwijkende, misschien wel tegenovergestelde meening hebben; wê zouden ons beiden uitspreken en met een vriendelijk woord scheiden, als de een of de ander zĳn halte had bereikt. Zoo vraag ik ook den lezer van mijn weekpraatjes: denk eens na over wat ik u voorzet en praat er eens over dóór met..…... ànderen. Wissel met elkander van gedachten, — dan hebt ge uw vrije oogenblikken op Zater. dag of Zondag nuttig besteed. Als ge op een regenachtigen Zondagmid- dag thuis zit, met ’n kopje thee, een stukje chocolade van moeders snoep. bon…... Gezellig, niet waar? %t Klinkt misschien gek, maar ’n tukje chocolade schijnt soms, in be- paalde omstandigheden, het volle menschelijke leven te beteekenen. Daarvan liet Schacht, de ex-presi. dent van de Duitsche Riĳksbank en fi- nancier van de Duitsche herbewape- ning, deze week na ziĳjn vrijspraak blijken. Hij verloor zich tegenover de journalisten, die hem ondervroegen, een oogenblik in zelfbeklag: Hij wil- de ze laten voelen, hoe onmenschelijk zijn lot den laatsten tiĳjd was geweest en constateerde daarom op hoogst. verdrietigen toon: „Wilt u gelooven, dat ik in geen twee jaar chocolade heb gezien%?? Lezer, ik ben — ik kan dat ten- slotte niet helpen — een prineipieel tegenstander van de doodstraf. Niet uit sentimentaliteit, hoor, Als men lets kan bedenken, dat erger is dan de doodstraf, doch nièt tast aan het leven, dat ik zóó hoog schat, dat ik er voor geen prijs aan durf te raken — 6ók niet aan het leven van den misdadiger —, ik zeg: als men iet3 wist te bedenken, dat érger straf was, dan had men mijnentwege Goe- ring e.s. daartoe mogen veroordeelen Dus: ìk ben tegen de doodstraf. Maar tóch, toen ik die uitlating van Schacht las, was mijn eerste reactie er eene van spijt, dat ze in Neuren- berg aan den gewezen president van de Riĳksbank den strop hadden ont. honden, ‚Wat voor ’n vent moet het toch eigenlijk wezen, die, zelf nauwelijks ontkomen aan het ellendige lot van zĲjn medebeklaagden, zich hunner — en ziĳn eigen doodsangsten — niet meer herinnert, maar zijn verlangen uit naar een stuk chocolade?! Zeer ad rem antwoordde hem een er aanwezige journalisten: „„De kin- deren in Europa hebben in geen vier Jaar chocolade gezien!?? Dat antwoord herinnert ons weer aan Schacht’s schuld aan den oorlog, een schuld, welke ondanks zijn vrij- ‘praak vaststaat. Het is buiten twij- fel, dat Schacht Hitler heeft gehol. Den om de Duitsche herbewapening te inancieren, een herbewapening, wel- ‘e toch onmogelijk enkel tot doel kan \ebben gehad om parades in elkaar te zetten, Omdat Schacht’s schuld vaststaat, tonals die van Von Papen, die in ‚f»…‘_ì alle Duitsche diplomatieke oor- ‚fSlntriges was betrokken en gelijk OK die van Fritzsche, die de Duitsche cì°;'ì.°ï’SPl'0pa‚p:anda via den radio heeft Celeid, daarom voldoet het vonnis van -Zì'-°u?enberg de wereldopinie niet, al 3 | Hj Er zullen niet veel menschen zijn, die op heden medelijden gevoelen met een Goering, een Julius Streicher of — dat geldt althans voor het Neder. landsche volk — een Seyss Inquart. De galgen van Neurenberg zullen ver- rijzen tegen den achtergrond van het wee van tien of meer millioen gesneu" velde soldaten, van zes millioen ver. moorde Joden, van ongekende millioe- nen overige slachtoffers. Tegen dien achtergrond is het lot van elf ellen- dige schuldenaren van weinig betee- kenis. Koel en met een gevoel van bevre- diging spreekt een groot deel van de menschheid heden over het lot dier weinigen, die nochtans óók..... men- schen zijn, geschapen naar Gods beeld, menschen met een ziel, welke we met een strop om den nek van ’t vleesche. lijk omhulsel, voor Gods rechterstoel leiden, — wij, met onze menschen- hand! Goering zal alléén worden gehan- gen, zoo lees ik in de krant, de ande. ren twee voor twee naast elkaar. We lezen het, zooals we een programma lezên ‘van een bioscoopvoorstelling, Ze zijn misdadigers, vrééselijke mis- dadigers, maar zouden we niet zoeken naar een menschelijk, een verontschul- digend woord, ook over hen? Lawrence, de rechter, die het dood. vonnis over ze uitsprak, deed dat, Hij verklaarde zich geïmponeerd door het „fatsoenliĳjke vedrag’’ der beklaagden tijdens hun berechting. „Patsoenlijk gedrag’’ ... Van deze menschen! Het schijnt toch te kunnen. Bernhard Shaw ging nog verder. zei: laat die burgermannetjes vrij. Het is gebleken, zoo verzekerde hij. dat ze normale middenstandertijes zijn, die zich ongetwijfeld doodfat- soenlijk zullen gedragen, nu ze de kans niet meer krijsen om zich de machtswaan raar het hoofd te laten stijgen. . In zekeren zin heeft Shaw natuur- lijk gelijk, maar op zijn motief kan men alle misdadigers wel ongemoeid laten, want in groote mate zijn zij allen slachtoffers van de omstandis. heden, zooals opvoeding, sociaal mi- lieu, erfelijke belasting enz. Ware er geen eerste wereldoorlog geweest, geen Verdrag van Versailles, in het algemeen: geen omstandiche- den, welke het „loonend’’ maakten om langs nieuwe wegen te streven naar macht, — dan zouden de oor. logsmisdadigers van heden zich ook nimmer door hun verworven posities kunnen hebben laten besoochelen. Von Ribbentrop zou misschien nog in champagne hebben gereisd en een or- der bĳ Churchill hebben geplaatst: Hitler zou noe in de ververij hebben gezeten en Julius Streïcher zou alleen maar bordeelhouder zijn geworden. Goering was een misdadizer, toen hiĳj zijn rijksmaarschalksstaf in zijn worstige vingers omklemde en prot- serig paradeerde met zijn glinsteren. de en rinkelende ordeteekenen. De Goering, welke straks hangen zal, is de huisvader, die zich zorgen maakt over zijn Emmy en zijn kleine meiske over zich zelven. Oorlogsmisdadiger was Schacht als rijkspresident, zijn _ ontluisterde grootheid verschrompesle tot een on- beteekend stukje mensch, dat naar een reep chocolade verlangt, Voor de oorlossmisdadisers men huiver en afschuw voelen, voor de brokjes mensch, welke noo resteeren, kan men een klein beetje medelijden hebben. kan DIXI. * . Het vonnis (I]) Een groot Duitscher heeft reeds geruimen tiĳd geleden zijn meening uitgesproken over de vraagstukken, die bĳĳj het proces te Neurenberg aan de orde werden gesteld. Zijn oordeel is vernietigend voor de thans gevon- nisten. n de overige vonnissea nóg zoo hard en Sh'eng_ Té hard9 Hij zeide: ‚‚Zijn de groote mannen lcì_er wereld en de souvereinen ver- “bt, zich in aì hun handelineen te houden 4an de strenge wetten, welke de veiligheid van de burgerlijke maat. schappij uitmaken? Of bestaan er ge- vallen, waarin het voordeel voor hun staten of een groote mogelijkheid om het eigenbelang te dienen hen daar- van kunnen ontslaan® Wanneer men bij Machiavelli te rade gaat, zal men zien, dat alle middelen goed en recht- matig zijn, als ze maar in het voor. deel zijn van den vorst en het ontzag voor zijn persoon bevorderen. Dat is een moraal: voor booswichten; derge- lijke beginselen zijn dan ook uit den booze: want als iedere vorst ze in practijk bracht, ware het beter in het gezelschap van tiĳjgers, panters en leeuwen te leven, dan met menschen, die zoo handelen. ’? De man, die deze ware woorden sprak, was Frederik de Groote, op wien Hitler en de zijnen zich tal van malen hebben beroepen. ‘… De Lage Landen Het officieele bezoek, dat Hare Majesteit de Koningin van 24 tot 26 October aan België brengt, mag symptomatisch worden genoemd voor de toenadering, die tusschen de bei- de lage landen groeit. En is daarom een reden tot verheuging. Het oud-zeer, dat tot aan de eerste decennia* van deze eeuw de verhou. ding tusschen Den Haag en Brussel ongemakkelijk deed zijn, gaat door de historische veranderingen, die de po- litieke en economische constellatie van West-Europa ondergaat, langzaam maar zeker verdwiĳjnen. De gemeen- schappelijke belangen worden grooter, dan de onderlinge tezenstellingen. De vraagstukken, die aan de orde zijn (en zullen komen) gaan verre uit bo- ven de aparte havenbelangen van Rotterdam en Antwerpen en stellen alle getwist over de vaart op de Schelde en alle problemen, die samen. hingen met het destijds zoo fameuze „Belgische verdrag’’ in de schaduw, Gemeenschappelijke nood maakt vrien- den. Wij hebben slechts te wijzen onp de aankondiginsg van onze legerleiding over de gemeenschanppelijke manoeu- vres van Belgische en Nederlands soldaten in de Ardennen, om duidelij te maken waarop wij doelen. Onz legerleiding noemt die oefeningen nict alleen gewenscht, maar ook noodza. kelijk Defensie-belangen zijn levens- belangen, Daarom is een goede VER- STANDHOUDING tot Belsië niet meer voldoende; een cordiale SA MENWERKING moet er voor in de „1 che plaats komen. Niet alleen voor wat strategische vraagstukken hetreft. maar ook en vooral in de zaken die behooren tot het domein van politiek en economie. West-Europa moet zoo sterk moge: lijk ziin en de Lage Ianden hebben daarbij een taak van de eerste orde. BINNENLAND Het Centraal Planbureau heeft een nota uitgegeven over het Centraal E- conomisch Plan 1947. Ingevoegd is een „raamplan’’, een zesjarenplan in zeer groote trekken, dat betrekkino heeft op de geheele herstelperiode. Tegen dien achtergrond is het plan 1947 opgebouwd. Geraamd wordt, dat 1m 1952 de totale produectie door op- voering van de arbeidsproductiviteit 6 procent meer zal bedragen dan in 1938. Het peil van de consumptie pe: hoofd, dat nu nog pas 73 pet. van 1938 bedraagt, zal in 1953 nog pas 96 pet. kunnen bedragen. De regeering heeft besloten voor hands de in deze nota genoemde c fers inzake consumptie, investeerins en buitenlandschen handel als uit- gangspunt van haar beleid op econo- misch, sociaal en financieel terrein te beschouwen. Zij wil echter een waarschuwing tegen te optimistische verwachtingen niet achterwege laten, De loonen zullen volgens de nota zoodanig moeten worden vastgesteld, dat onze concurrentiepositie op de wereldmarkt niet wordt aangetast. Men is tot de conclusie gekomen, dat het „loonplafond’’ daarom niet meer dan 173 pet. van 1938 zal mogen zijn In werkeljkheid bedraagt het reeds 175 pct. Tot een algemeere loonsver. hooging kân dus volgens de nota in zeen geval werden overgegnan. Uit benoeft erhter geen loonstahi lisatie te beteekenen. Stĳjgt de ar- beidsproductiviteit, dan zullen de kos- ten van het levensonderhoud dalen en het werkelijke loon in goederen uit TOCH VRIJE, MAAR DURE SIGARETTEN Bedraagt het voor 1947 geraamde tekort op de Riĳksbegrooting bijna J 2 milliard, ook in 1948 zullen de uit gaven van het Rijk de inkomsten be- langrijk overtreffen. Het Centraal Planbureau is van meening, dat met een begrootingstekort van 0.5 à 1 milliard gulden in °48 rekening moet worden gehouden, Het is in hooge mate wenschelijk, aldus wordt in ’n nota van het bureau betoogd, dat in 1949 een sluitend budget wordt verkregen. Zoolang op de begrooting geen o- verschot aanwezig is, moet belasting verlaging niet wenschelijk worden geacht. Afroomin van zwevende koop- kracht is rFogelijk door uitgifte van een leening op speciale attractieve voorwaarden en door het bonloos beschikbaar stellen van sommige goederen tegen hoogere prijzen naast de gewone rantsoenen. Vrije verkoop van sigaretten tegen f 3.- tot f 3.50 per pakje — naast het huidige rant- soen — zou bovendien een eenvoudi- ge bestrijding van den zwarten handel beteekenen. De tegenwoordige winsten van Gen zwarten handel zouden daar- door grootendeels aan de schatkist toevloeien. Verder zou daaraan het sroote voordeel verbonden zijn, dat ook illegale uitvoer van deviezen zou worden benerkt (o.m. doordat de sigaretten zouden kunnen worden vervaardigd van geïmnorteerde ru- we tabak) en zou worden vervangen Joor een veel meer efficienten le- salen uitvoer van deviezen. Fen onderzoek naar de mogelijk- heid en naar de voor- en nadeelen van dezen verkoon is gaande, zó9 deelt het Centraal Planbureau meds LET OP UW TREIN? Maandag 7 October loon van trein 3187 wijzigd. De regeling is vertrek 12,04 D Gorinchem Arkel » Leerdam Î ï 3 3 Beesd 3 > Geldermalsen 5} 1806 141 a £ Culemborg j 13.15 Utrecht e.s. mst 13.33 RAUTER ZAL TERECHTSTAAN Naar de Rotterd. verneemt zal ge- neraal Rauter binnenkort voor het bijz. gerechtshof te s’-Gravenhage als oorlogsmisdadiger terechtstaan. Het onderzoek is beeindigd en het lijvige dossier afgesloten. DE BEUL VAN „AMERSFOORT” Het bijzondere gerechtshof te Am- sterdam heeft de zaak behandeld te- gen F. H. M. van de Laar, beter be kend onder de naam: „beul van A- mersfoort”’. De procureur-fiscaal, mr W. J. Blaisse, legde hem bemidde- ling bij leveranties aan de Wehr- macht en vreedheden tegen de ge- vangenen in het kamp Amersfoort dat ver- 18 verduiste- angenisstraf e behandeling bleek, ie in 1938 weg 8m len ring tot was had smini- ster naam Noordset wege deze ma- nipulaties was h £ t te- recht gekomen, waar f° °dig een leidende positie h° 4 Hij had deze, naar hij v vaard met de bedoeling een maken aan de aliteit, die de gevangenen heerschte en waarvan Ge Duitschers natuurlijk dankbaar se bruik maakt Hij had een plan tot ontvluchting verraden, omdat dit toch te ver was uitgelekt. Tuchtingen had hij slechts toegepast, zoo ver- zlaarden enkele getuigen, tegen slech te elementen, die hun medegevange- nen blootstelden aan straffen. Anderen verklaarden, dat v. d. L niet het vertrouwen genoot van de bewoners van het kamp en gevange nen met de vuist op het gezicht ge- Ver chte verllaarde 414 slagen had te hebben gedaan om de Duitschers, die ernstiger mishandelingen toepas- ten, voor te zijn. Schriftelijke verklaringen, die de president na het hooren der getuigen voorlas, kwamen er in het algemeen op neer, dat verdachte de gevange- nen schopte en sloeg. De zitting werd daarna verdaagd tot 12 October; dan zullen de getui- gen á décharge worden gehoord. 17.000 K.M.. IN 55 UUR Het tweemotorige Amerikaansche vliegtuig ,„Truculent Turtle”’, dst Zondagmorgen om 9.10 in Perth (West-Australië) was opgestegen, is Woensdag om 18.28 uur te Columbus (Ohio — V.S.) geland. Het heeft het wereldrecord voor lange-afstand:- vluchten gebroken door 17000 km in 55 uur en 18 min. af te leggen. Het vorige record stond op naam var een Superfort, dat een afstand var 12000 km. aflegde. - IN ’T KORT GEZEGD..... — De vroegere Amerikaansche mi- nister v. marine, Cordell Hull heeft een beroerte gekregen en is in ern- stigen toestand opgenomen in het ziekenhuis. Naar het ANP verneemt, zijn ín Oostenrijk aangetroffen en naar onz land overgebracht: 12 tramwagens uit Amsterdam en den Haag, 80 wa- gons met spoorwegmateriaal, 16 die- sel-electrische treinen (niet com- pleet en beschadigd), oude boeken ter waarde van vijf millioen gulden, zeilbooten, materiaas van Philips en de NSF, en verschillende spoorwa- gons. — Dezer dagen werd te Nijmegen officieel geopend de tijdens de oor- logshandelingen vernielde brug over het Maas. en Waalkanaal onder Ha- tert biĳj Nijmegen. Ir. C. L. Lam- brechtsen van den Rijkswaterstaat onder wiens directtie het werk is voltooid, werd gehuldigd. NIEUWS VAN DE KERKEN NED. HERV. KERK Beroepen te Asperen W. man, cand. te Utrecht. Beroepen te Rotterdam M. A. Krop te Geldermalsen. GEREF. KERK Aangenomen naar Goor H. M, Ploe. ger te Culemborg. Bedankt voor Geldermalsen dr, A. H. Oussoren te Middelburg. Beroepen te Schoonrewoerd Joh. de Boer te Zuid-Beijerland. DENKSPORT Tot genoegen, naar we vertrouwen van alle lezers en lezeressen, zijn we er in geslaagd, ons de medewerking van deskundige schrijvers te verwêr. ven voor een Zaterdagsche ‚‚Ontspan- ningsrubriek’’, welke zeer gevarieerd Brink- van inhoud zal wezen — de jeugd wordt b‚v. miet vergeten! en ruim- schoots de gelegenheid biedt om de vrije oogenblikken tiĳjdens het week. einde op onderhoudende wijze te vul- len. We zullen o.m. regelmatig bren- gen: kruiswoord. en andere raadsels, lettersommen, prĳspuzzle’s en een dam., schaak- en correspondentieru- briek. De damrubriek zal worden ver- zorgd door den heer Pelle en de schaakrubriek door den heer Ottevan- ger, beiden te Leerdam. Voor het eerst brengen we de ontspanningsru. briek in het Zaterdagnummer der vol- gende week. DE REDACTIE. VOETBAL. Afd. Noord-Brabant K.N.V.B., Kring „De Betuwe’. Programma voor 6 October: L.S.V. 3—Vriendenschaar 4 (11) J. van Zee, G.V.V. 3—Leerdam 4 (11) Heukelum-— Beesd Th ( utz Haaften 2—Tricht J. Pieters. N.E.P.— Beesd 8 A. v. Ooijen, Theole 3—T.E.C. 3 A. v. Hasselt. Tri**t 2—Thcole 4 A v. Eìst,