Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DG_19461003_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

d€ den sa- 947 de tu-- ing zal len7 sen GELDERSCHE- EN ZUID-HOLLANDSCHE BLADEN. Anderdaagsch streekblad voor de Vijfheerenlanden, Hoofdredacteur : L. E. Mokveld. Hoofdbureaux: Geldermalsen: Fa. H. G. de Jager; Culemborg: Fa. Wed. H. H. Boldingh; Buren: F: ‚ Meerkerk: Fa. A. Schouten; Herwijnen: G. van Zee; Haaften : P. A. van Rijswijk ; Vianen : Fa J. Olivierse. Verschijnt in twee edities : Advertentieprijs 11 ct. per m.m. per editie. Abonnementsprijs tot 1 Jan. 1947 f 1.75. lste JAARGANG Het beleid van de (Z.E.) Nederlandsche Unie Eer is teer Bedenkelijke mentaliteit van de zuiveraars Toen na allerlei verdachtmakingen plus een min of meer gedocumenteer- de openlijke beschuldiging van de Groote Adviescommissie der Illegale teit, het Driemanschap van de Ne- Gerlandsche Unie de bemiddeling van Prof. Ir. Schermerhorn had ingeroe- roepen om het aan een soort eere- Taad te helpen, welke een onderzoek zou doen naar de gedragingen van de Unie en derzelver leiding — toen hebben we wrevel gevoeld over de zuiveringswoede van het kleine groep je Super-Nederlanders, díe hun va- Gerlandsche ziel zóó volkomen van smetten vrij weten, dat ze het Techt meenen te hebben om over al- le overige landgenooten te richten. Als de Nederlandsche Unie niet „goed” is geweest (in de beteekenis welke we in bezettingstijd aan dat woord gaven), dan heeft het Neder- landsche volk zijn eer verspeeld, want de Unie was het volk van Ne- derland. Met zijn schrik, zijn wrok en zijn ‚ hoop ‚„verzamelde” het zich in Juli ä 1940 na een oproep van het Drieman- schap. ‘Binnen enkele weken tijds kwamen op het Unie-bureau ander- half millioen bewijzen van instem- ming binnen. Houdt men er rekening mee, dat dit adhaesiebetuigingen van enkel volwassenen waren en dat één bewijs van instemming vaak die van meerderen uit een gezin beteekende, dan kan men veilig aannemen, dat het de overgroote meerderheid van ons volk is geweest, welke spontaan van haar sympathie met het streven van het Driemanschap getuigde. Veroordeel de Unie en het Neder- landsche volk is geoordeeld! Wij — persoonlijk — we zouden ons als anderen, op den illegalen borst kunnen kloppen en fier getuigen, dat wij aan die Unie’”’ niet hebben mee- gedaan. We hebben er inderdaad ook niet aan meegedaan. We vertrouwden het zaakje maar half, de aanpassing ging ons wat te vèr — óók al wilden we wel gelooven aan camouflagenood ‚ zaak — en we huiverden voor den verderen weg, waarop we zouden kunnen worden gedreven. En tóch, achteraf willen we gaarne erkennen: we hebben ongelijk gehad met onze te groote voorzichtigheid en gebrek aan vertrouwen. We zijn later met bewondering vervuld voor het élan, waarmee de Unie aan het verzet leiding heeft gegeven na het te hebben gewekt, en voor het intui tieve begrip van ons volk voor bedoe lingen, welke niet openlijk mochten worden uitgesproken. De massa heeft het van den eer- sten dag af aan duidelijk begrepen dat het ‚„vernieuwingsprogram’” der Unie — al werden zekere onderdee- len door bepaalde personen of groe- pen principieel misschien aangehan- gen — de dekking beteekende in dex strijd voor het hoofddoel: het behoud van Nedeflands onafhankelijkheid en onze volksvrijheden. Nu colporteeren de super-zuiveren met citaten uit het orgaan der Ne- derlandsche Unie om te betoogen, dat deze zich te zeer heeft aangepast aan de strevingen van den bezetter, maar in den tiĳĳd, toen die lectuur ontstond, begreep de massa van ons volk intuitief en zonder twijfel de bedoelingen van hen, die leiding ga: ven en ze bezag de aanpassing met dezelfde oogen, waarmee de strijder aan het front de gevlekte lappen be- keek, welke hem en zijn materiaat bedriegelijk &ánders moesten doen vVoorkomen aan den tegenstander. Dat in de Unie met zijn „aange- Past” sociaal en economisch program de versterking van den verzetsgeest Prlimair was, werd begrepen door dis nonderdduizenden van allerlei gods- dienstige, politieke, sociale en econo Mische structuur, die zich door geen Program lièten afhouden van het wel egrepen hoofddoel! _Is het niet ergerlijk, dat sommigen nans de millioenen Unie-enthousi- a_Sten en dezer leiders hebben willen Goen brandmerken met ’t teeken van andverrraad of collaboratie? Natuurlijk heeft de Unie en heett 2ar Driemanschap fouten gemaakt. T ziĳĳn dingen gezegd en geschreven, welke achteraf onjuist of ontactisch, ja — let wel: áchteraf! — afkeurens- waardig Whoeten worden geheeten. Nog in bezettingstijd, n.l. op 20 Februari 1945, schreef ‚„Het Parool?’: „Wanneer er op het oogenblik ie- mand op zou staan, die het zou wa- gen te schrijven, wat het weekblad der Unie vier jaar geleden dorst af te drukken, dan zou hij onge- twiĳfeld eenige mannen van de ver. zetsbeweging op bezoek krijgen, die de discussie met de revolver zouden willen voortzetten. En het zou hee- lemaal geen wonder zijn, indien de- ze illegalen vroeger lid van de voormalige Nederlandsche Unie zou- den zijn geweest.?? Inderdaad, de Nederlandsche Unie is ontstaan in dagen van te- leurstelling en wanhoop aan de toe. komst. Toen heeft de Unie onze geest- kracht herwekt met middelen, welke we later —toen we ons zelven hadden hervonden — als ‘slappe collaboratie- thee konden beschouwen, als men tĳjd en omstandigheden uit het oog ver- loor. Maar zoo goed als al het latere verzet heeft zijn stoere kracht ont- vangen uit de levenssappen van de Unie. Laat iedere goede Nederlander eens ernstig en betrouwbaar bij zich zelven te rade gaan en zich afvragen, of hij nooit — ook niet in den beginne — heeft getwijfeld aan de overwin. ning, nooit een verkeerd woord „heeft gezegd, nimmer een ander heeff” ont- moedigd en geen enkele daad heeft gesteld, welke hij thans liever maar vergeet, Als ge al die vragen kunt beant- woorden met een: ‚„‚Neen, nóóit!?? — dan zijt ge waardig om u te scharen biĳĳ het zéér kleine groepje ‘nationale superhelden ter rechter-, of bij het legertje pharizeeërs ter linkerzijde in Beyrijd Nederland. De zuiveringswoede vreet als kan- ker aan de ziel van het Nederland. sche volk. Niet het prinecipe der zui- vering is verkeerd, maar het „extre- misme’’ in de zuiveringsactie. Sommi- gen schijnen er nooit genoeg van te krjgen, vooral degenen niet, die er beter van, meenen te kunnen worden. Het doel van de zuivering blijkt ook mniet altiĳd begrepen te worden. Zuivering bedoelt een correctie te zijn op bepaalde tekortkomingen, maar er zijn leden, die meenen, dat Jlandgenoo- ten, op wie na een zuiveringsactie correcties zijn toegepast, als vogelvrij. verklaarden kunnen worden vervolgd en gehoond; dat men dezer persoon- lĳke eer vrij mag besmeuren. We zien dat b.v. sterk in de pers- wereld. s we dat neerschrijven, be- doelen we het in zéér algemeenen zin. We kennen dat wereldje en we moe- ten helaas toegeven, dat op een zeer enkele uitzondering na, alle couran. tiers n den oorlog FOUT hebben GE. HANDELD. Ze hebben zich laten be- wegen (dwingen) om stukken op te nemen, welke de belangen van den vijand voorstonden. Ze hebben nog méérdere fouten gemaakt. Maar: practisch niet één courantier uitgezonderd! De uitgaven van velen hunner zijn verboden vóór den fatalen datum van 1 Januari 1943, maar — voor zoover wij die gevallen kennen — hebben al die uitgevers hun uiterste best zedaan om het verbod ingetrokken te krijgen, Ze deden er knievallen voor in Den Haag of lieten burgemeesters aldaar de onmisbaarheid van hun krantjes bepleiten. Zonder succes en….…. daar- om zijn die uitgevers thans brand- schoon ! Andere uitgevers zaten in het be_ stuur van een Vereeniging voor de Provinciale Pers en zij waren de eer- sten, die met Rost van Tonningen aanpapten in diens Perskamer. Des- niettegenstaande moest later tóch hon uitgave verdwiĳnen en.….…. kunnen ze nu met een opgeheven hoofd pleiten voor zuivermgsacties. Practisch alle uitgevers handelden fout in de bezetting. En de lezers? Nooit te voren hebben de uitgevers zóóveel abonné’s gehad. Ze moesten toch de bonnenlijst hebben, niet waar? En dáárom namen ze een krant, die er — volgens de opvattingen van he- den — niet zijn mocht. DONDERDAG 3 OCTOBER 1946 Begriĳjp ons niet verkeerd. We ko- men er niet tegen op, dat uitgevers zjn gestraft, omdat ze fouten maak. ten. Alleen: van het Driemanschap is door de oanderzoekingscommissie vast- gesteld, dat er vele en GROOTE -fou- ten zijn gemaakt. Ze erkende echter tevens, dat de Unie óok zeer veel GOEDS heeft sewrocht en dat de be- lans ten gunste van het goede door- slaat. Die maatstaf heeft men bij de pers- zuivering, NIET aangelegd. Maar goed, laat het zoo zijn. Waar we echter tegen óp komen, is, dat sommigen aan menschen, die niet fout zijn geweest doch fouten hebben ge- maakt — zooals de groote meerder- heid van ons volk, de Unie en derzel- ver Driemanschap inbegrepen — het recht schijnen te betwisten om er een persoonlijke eer op na te houden. De vlotheid, waarmee men met de eer van anderen omspringt in onze dagen, is een verschijnsel van bedenke- lijke zedelijke decadentie, ‘…' Het vonnis Het vonnis tegen de Duitsche oorlogsmisdadigers, dat het inter- nationale tribunaal te Neurenberg velde, beteekent de afsluiting van een proces, dat naar zĳjn aard ge- heel nieuw is in het Volkerenrecht. Dit proces heeft voor de gansche wereld duideljk gemaakt, dat de absolute souvereiniteit der Staten tot het verleden behoort en dat hoofden van Staat niet langer on- aantastbaar ziĳn, als hun land het ìdnternationale recht heeft geschon- en. De verdediging had er zich op beroepen, dat de Haagsche Conven- tie geen bepaling bevat, dat een schending van haar bepalingen een misdaad is en evenmin, dat over- treders voor een hof zouden moeten terechtstaan. Rechter Lawrence heeft daartegenover in de eerste plaats gesteld, dat het internatio- nale recht in voortdurende ontwik- keling is, zich steeds aanpast aan de behoeften van een veranderde wereld en voorts, dat handelwijzen, als in de Haagsche Conventie ge- wraakt, algemeen a2als misdaden worden beschouwd, alsof zij uit- drukkelijk als zoodanig waren om- schreven. Een motiveering, waar- mede men vrede kan hebben, omdat z blĳk geeft van een realistisch inzicht in de dynamiek der geschie- denis. In strikt-juridisch opzicht was echter sterker het beroep, dat Lawrénce deed op het Kellogg-pact van 1928, dat oorlog als een middel van nationale politiek uitbande, wat insluit, dat een dergelĳke oorlog onwettig is in het internationale recht en dat zj, die dergelijke oor- logen hebben voorbereid en gevoerd, een misdaad hebben begaan. De vaststelling van deze feiten door een internationaal tribunaal beteekent een mĳjlpaal in de ont- wikkeling van het internationale recht en vertoont een eerste spoor van verwerkelijking van Roosevelt’s ideaal der ‚‚eene, ondeelbare we- reld.” Dit proces, dat gevoerd is in de sfeer van het koele recht, vrij van harstochten, dienen wij te zien tegen den achtergrond van de af- schuwwekkende reeks bestiale mis- daden, die onder de supervisie en de verantwoordelijkheid van Hitler en zijn trawanten zijn bedreven. Zoo hebben wij het te zien, ook dán als wij van oordeel zijn, dat het recht meer is dan vergelding en van hoo- ger orde dan de wraak. Wij zullen niet vergeten cok als ons diep- ste wezen huivert voor de onher- roepelijkheid van de doodstraf — dat de rechters van Neurenberg hebben gesproken uit naam van millioenen gemartelden, dooden en rouwdragenden. Er is recht gedaan. Zonder recht kan geen natie bestaan, zonder recht kan ook geen internationale orde bestaanbaar ziĳn. Gerechtig- heid verhoogt een volk, maar de zonde is een schandvlek der natiën. Als in de toekomst nog ooit over het menschdom de nacht van het barbarisme mocht worden gebracht, dan zal Neurenberg tot een waar- schuwend teeken ziĳn: het recht heeft zijn loop, ook internationaal. — Lady Baden Powell, chef-guide van de padvindsters, is in ons land aangekomen. Neder-Betuwe en Bommelerwaarfd. a. D. J. Thijsen; Beesd: Fa. G. van Dronkelaar: Uitgave: N./. Tot Hooger Streven. een Zuid-Hollandsche en een Geldersche. Drukkerij: Ter Haar & Schuijt n.v., Leerdam. BINNENLAND DE KONINGIN TE AMSTERDAM De Koningin heeft Zaterdagmiddag een bezoek aan de hoofdstad gebracht teneinde in Haar paleis op den Dam den gezant van Nepal aan het En- gelsche hof, generaal Singhasjoem- sjere Jong Bahadoer Rana te ont- vangen, die naar ons land was ge- komen om de Vorstin de versierse- len der orde van de hoogste onder- scheiding van zijn land te overhan- digen. Zooals men weet hebben vele troepen van het Koninkrijk Nepal deelgenomen aan het optreden der geallieerden op Java. De Koningin had den Koning van Nepal eveneens een hooge onderscheiding verleend. De landsvrouwe kwam omstreeks kwart over twaalf ten paleize, waar een eerewacht van de marine stond opgesteld. De wnd. burgemeester, weth. B. C. Franke, verwelkomde de Koningin op het bordes van het pa- leis. Ongeveer een half uur later kwam de auto met den hoogen gast aan. Deze was vergezeld van ziĳjn adju- dant. De tonen van het volkslied van Nepal klonken over het plein en daarna inspecteerde de generaal, die een kleurige groen en roode uniform met talrijke onderscheidingen droeg, de eerewacht. In het paleis bood de Koningin eer lunch aan. DE KONINGIN NAAR BELGIË De Daily Tel. verneemt uit Brus- sel, dat Koningin Wilhelmina tegen het einde van October een bezoek zal brengen aan den Belgischen Pr. Regent, om dank te betuigen voor al wat het Belgische volk na de bevrij- ding voor Nederland heeft gedaan. Er blĳken redenen te zijn om aan te nemen, dat het bericht op juist- heid berust. FRANSCHE EER VOOR DEN PRINS Z.K.H. Prins Bernhard is te Parijs begiftigd met het lint van het Groot- kruis van het Legioen van Eer. Vele Fransche autoriteiten w.o. ge- neraal de Lattre de Tassigny en ver- der de Nederlandsche - ambassadeur Jhr, Tjarda van Starkenborch Staec. houwer waren bij de plechtigheid, die plaats vond in ‘Hotel des Invalides, aanwezig. De decoratie vond plaats door den Franschen minister voor de strĳjd- krachten, Michelet. Na een parade afgenomen te heb- ben legde de Prins bloemen op het graf va nden Onbekenden Soldaat. PRIJSVERLAGING, GEEN LOONSVERHOOGING - De regeering schijnt van plan te zijn, met als uitgangspunt een prijs- verlaging van wellicht 10 pct. (Bei- gische stelsel), een zoodanige verla- ging zooveel mogelijk te bewerken ten aanzien van die goederen, welke algemeen in het gezin gebruikt wor- den, die dus den hoofdfactor in het vormen (in het hier dan te volgen Engelsche stelsel uti- lity-goederen geheeten). Wij noemen textiel, aardewerk, huishoudelij- ke artikelen schoenen wasch- middelen, brandstoffen, petroleum, eenvoudige meubelen, eenvoudig pa- pier (behangselpapier) )en d.g. Nu is het denkbaar, dat voor alle tot de rubriek algemeene gebruiksgoederern: behoorende producten een dergelijke verlaging niet toe te passen zal zijn Voor zoover dat het geval is, zal het dan neerkomen ofwel op een ge- ringer verlagingspercentage ofwel cp het tegenhouden van prüsstijging. Daarnaast zal de regeering de noo- dige maatregelen treffen: le opdat de bedoelde zoederen in zoodanize hoeveelheid zullen worden voortge- bracht, dat de thans bestaande schaarschte aanmerkelijk zal ver- minderen; 2e opdat die goederen aan bepaalde eischen van kwaliteit zul- len voldoen. s De voorgenomen priisverlaging zou tot uiting komen in den eindprijs. De tegenwoordige winstmarges voor groothandel en detaillist bieden in het algemeen gelegenheid de prijzen te dcen dzalen. zonder dat de belan- sen van hen, die als * tusschenscha- kels fusschen fabrieken eenerzijds en het consumeerend publiek ander- ziids optreden, op onredelijke wijze in het oedrang zouden komen. Met deze mzatregelen zal gepaard No0. 3 gaan dat men voor andere produc- ten (meer tot de rubriek weeldegoe- deren behoorend) de prijzen zooveel mogelijk zal gaan loslaten. Om ech- ter te voorkomen dat de fabrikanten zich dan vooral op aanmaak daarvan zullen gaan toeleggen, zal men van overheidswege bij de toewijzing van grondstoffen er voor zorgen, dat de fabrikant gebonden zal zijn om daar van een bepaald en verreweg groot- ste percentage voor de voortbren- ging van algemeene gebruiksgoede- ren aan te wenden. Hebben wij het wel dan zouden de maatregelen met 15 October ingaan. VERSNELDE VRIJLATING Sinds de laatste weken geschieat de vrijlating der politieke delinquen- ten in versneld tempo. Er zijn reeds circa vijftien kampen opgeheven, 0.a. in den Harskamp, de tuchtschool te Nijmegen, de jeugdgevangenis te Zut phen, het noodziekenhuis te Rotter- dam enz. De gevangenen, die niet voor vrijlating in aanmerking*komen worden naar anlere kamper overge ktracht om daar voorloopì% op hun be rechting te wachten. Het aantal in de kampen vertoerende delinguenten cat circa 109999 mannen, vrouwer, jsngens en meìs+es bedroeg, is in kor ten tĳjd tot cirea 5E 000 ceslonken =n ce vrijlating gaat nog steeds in een snel tempo voort. Zoo worden in het kamp Vught, een der grootste kam- nen in Nederland, per dag circa 20 tot 30 gevangenen in vrijheid gesteld Het spreekt vanzelf, dat door het snelle ontruimen van vele kampen een groot aantal leden van het per- soneel overbodig wordt.' Deze men- schen zullen een andere werkkrins moeten zoeken, waarbij overheidsin- stanties de noodige hulp verleenen. Het ligt in de bedoeling een groot deel van het personeel te doen af- vloeien. NEDERL.INDIË BESPREKINGEN BĲ LORD KILLEARN De besprekingen tusschen de Ne- derlandsche en Indonesische delega- ties, onder leiding van Lord Killearn, welke Zondag zouden aanvangen, zijn uitgesteld. Intusschen hebben prof. Schermerhorn en Sjahrir in de appar- tementen van Lord Killearn geluncht, waarbij enkele aangelegenheden, wel- ke betrekking hebben op de komende onderhandelingen zijn besproken. Hoe- wel eerst het gerucht werd tegenge- sproken, dat de Commissie-Generaal . naar het binnenland zou gaan, wordt thans weer uit Batavia gemeld, dat de commissie weldra naar Pangkalpi- : nang zal vertrekken. De commandant van de geallieerde troepen in Indië, generaal Mansergh, heeft intusschen . Batavia verlaten en is naar Sumatra _ gegaan, teneinde de daar vertoevende _ Britsche troepen te inspecteeren, Over , een vertrek van Lord Killearn, wiens aanwezigheid te Singapore dringend noodzakelijk heette te zijn, werd thans weer niets vernomen. Ook over de sa- menstelling van de Indonesische dele- ° gatie is nog geen nader bericht ont- vangen. Mansergh naar Sumatra. Generaal Mansergh is uit Batavia _ vertrokken teneinde de Britsche troe. pen op Sumatra te inspecteeren. 5 Killearn vertrokken. Lord Killearn is Dinsdag om 13 uur uit Batavia vertrokken. H zal Zaterdag 53 October naar Batavia te- rugkeeren. 5 Tweede trein met evacuê’s aargekomen. Een tweede trein met evacué’s, 427 in getal, is te Batavia aanzekomea. Er bevinden zich onder de passagiers eenige ligpatiënten. - Een volgende trein wordt nog verwacht. INBRAAK D. K. TE WEERT In het distributiekantoor te Weert constateerde men, dat er was inge- ° broken. De kluis was geforceerd en vermist werden een groot aantal ta- bakskaarten en rantsoenbonnen, Het - is nog een raadsel, hoe de dieven in - het kantoorgebouw konden komen, - omdat men geen spoor van vernieling - van ramen of deuren heeft kunnen vinden. Vermoedelijk heeft men zich áoor gebruik van een valschen sleu- 5 tel toegang tot het gebouw verschaft ° AE N E e ,