Tekstweergave van NL-WbdRAZU_DG_19420101_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

No. 1 Dîxﬁderdag 1 Januari 1942 E /8 i j E 5 e T n e e i 5Ze JAAKGeAG E LE GELDERSCHE EN ZUID-HOLLANDSCHE BLADEN Gecombineerd met de „Zaltbommelsche alsmede de vroegere uitgaven : „De _ Geldermalser”, ‚„‚Burensche Courant”, borgsche Courant”’, nDe Lek", „Nieuwe Culem- „De Lingebode”, ‚„Maas- en Waalbode”’, „Asperensche en Heukelumsche Courant”, „De Meerkerker’, „De Giessenstroom”' en ‚‚Vianensch Nieuwsblad” Courant”, De Dee Uitgave, Drukkerij en Hoofdredactie : Ter Haar & Schuiĳt N.V., Tel. No. 2, Leerdam Algem, redacteur en hoofdredact.: E. M. R. ter Haar, Leerdam Hoofdbureaux: Tiel: Fa. A, VAN LOON, Tel. 2088; Zaltbommel: Fa. H. LENSHOEK, Tel, 24; Geïdermalsen: H. G. DE JAGER, Tel, 471; Buren: Fa. D. J. THIJSEN, Tel. 234; Culemborg: rdammer Advertentiepr Verschijnen DINSDAGS, DONDERDAGS en ZATERDAGS. Abonnementsprijs: f 1.31 per 3 maanden, 11 cts. per week, Losse nummers 6 cts. kelijk lagere prijzen. Goedkoope Advertentierubriëken: Vraág en Aanbod, Roepertjes, Trekkers, Sterretjes, Nut en Ontsp. ĳs: 24 cent per regel. Bij abonnement aanmer- BOLDINGH, Tel. 512; Vianen: Fa, J. OLIVIERSE, Tel. 294; Beesd: A. v. DRONKELAAR; Meerkerk: FR. SPEIJER. - Bureaux: J. v. Dieren, Lexmond; P. A, v. Rĳswijk, Haaften; G. v. Zee, Herwijnen Geldersche Bditie. EERSTE BLAD. DE OORLOG DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. DUITSCH WEERMACHTSBERICHT. Het opperbevel van de Duitsche weer- macht meldde Dinsdag: In verschillende sectoren van het Ooste- lĳke front werden krachtige vijandelijke aanvallen in nauwe samenwerking van le- ger en iuchtmacht afgeslagen. In de Zwarte Zee brachten gevechtsvlieg- tuigen een Sowjet-torpedojager tot zinken; zij beschadigden een kruiser. : Aan het Moermansk-front. sloegen Isit- sche troepen- tusschen 21 en 28 Decemn:7t hardhekkige bolsjewistische aanvallen bĳ zeer strenge vorst en sneeuwstormen me volledig succes af. De vijand leed zware bloedige verliezen. Serke afdeelingen gevechtsvliegtuigen vielen in den afgeloopen nacht -een voor den oorlog van belang zijnde voorzienings- haven aan de Engelsche Oostkust met goede trefkans aan. Overdag werd ten W. van de Faer Oer een koopvaardijschip door een bomaanval tot zinken gebracht. Onderzeebootjagers, die een convooi be- geleidden, schoten van zes aanvallende Britsche bommenwerpers er drie neer. Al- le sehepen van het convooi bereikten vei- lig hun plaats van bestemming. In Noord-Afrika behaalden de Duitsch- Italiaansche troepen in het gebied rondom Agedabia verdere plaatselijke successen. Het aantal der biĳĳ den tegenaanval ver- nielde vijandelijke vechtwagens is tot 74 gestegen. Er werden verscheidene honder- den Britten gevangen genomen. Op het eiland Malta werden vliegvelden van den vijand overdag en des nachts aan- gevallen. Voor Ta Vstetta brachten Muits sche gevechtsvliegtuigen een vrij groot zeilschip tot zinken. In luchtgevechten schoten Duitsche jagers vijf Britsche vlieg- tuigen neer; nog een vliegtuig werd op den grond vernield. DE BESPREKINGEN TUSSCHEN ROOSEVELT EN CHURCHILL. S.P.T. meldt uit Londen: Volgens alhier ontvangen berichten zijn presi- dent Roosevelt en Churchill met hun militaire raadgevers het eens geworden over een gemeen- schappelijk strategisch plan, waarvan de bĳzon- derheden geheim worden gehouden. Het eenige wat hierover bekend is, gemaakt, is dat zal wor- den geprobeerd de strijdkrachten van de mo- gendheden van de snil zoolang te binden tot vol- doende. oorlogsmaterisel bijeengebracht is om tot den aanval over : gaan. Deze politiek is door een verklaring van president Roosevelt be- vestigd. Alle Zuid-Amerikaansche diplomaten, alsmede de vertegenwoordigers van de geallieerde regee- ringen ziĳjn van het Engelsch-Amerikaansche Dlan in kennis gesteld. , Winston Churchill is Maandagmiddag naar de wigelsche berichtendienst meldt, vergezeld van ‚den. Canadeeschen premier Mackenzie King, in Ottawa aangekomen. MINISTER EDEN TE LONDEN TERUG- GEKEERD. Naar de Britsche berichtendienst meldt, is de Engelsche minister van itenlandsche zaken, Eden, na zijn besprekingen met Stalin en Molo- tov te Moskou te Londen teruggekeerd. (D.N.B.) DE STRIJD OP MALAKKA. Nieuwe luchtaanvallen op 2 3 Singapore. Het D.N.B. meldt uit Bangkok: De op Malak- ka naar het Zuiden oprukkende Japansche troe- pen hebben Batoe Gayah bereikt, „Het volgende doel zal de overtocht over de Ti- vier de Bernam zijn, vanwaar uit dan de weg naar Koeala Loempoer openligt. D_Sm€apox'e is in den nacht van Maandag op Jmsdag en ook Dinsdagochtend drie malen door apansche bombardementsvliegtuigen aangeval- len, waardoor zware sch: ilitai i ade aan militaire doelen Het D.N.B. meldt uit “Tokio: On an- schen opmaysch te bemoeiijken, Êaìmdîìrê Ënpg€1’ Schen er volgens berichten vaa het front op Malakka toe over voor hun terugtocht alles t ìae_rmeien. Zij hebben niet alleen bruggen, mili- aire gebouwen en andere installaties Êvvgeblazen. voch aan de Westkust van Malakka ook dorpen vernield en de levensnúd‚;ie.len vernietigd. f Naar Domei meldt, worden de gezamenlií viNaar : i enlijke : ìJ_anaehjkg strijdkrachten op Malakka geraa%'nd oP 140,000 man, waarvan 18000 Engelschen, 00 Australiërs en de rest Brifsch dusver ook de zwaarste verl cden, De vijandelijke Juchtm .‚): jreken van den oorlog geschat op ongeveer ’“U toestellen, waarvan inmiddels vermoedelijk „meer dan 80 over zijn, waaronder 40 zware hineg ‚in de eerste plaats bfammonwel'{wr‘ﬂ.— dio Singapore he(»il; een dringenden 0i)1'í)cp -‘,‘.‘ì tot Groot-Brittannië en Araerika, meer ischappen, uitrustingsstukken, vliegtu‘gen en ;‚-} n>u.;m' Singapore te sturen, aaugezicn N d zich in een wanhop:ge positie hevindt. zij Sndech-{ndië, Australi$ en Nieuw Zecland iel Î siaat voort te ERan met Hv_Jì'v."_=.rìer‚—— AAP gij gelf worden bedreigd, : K ì -Indiërs, die iezen hebben ge- acht werd. bij Ëet |e VLIEGVELD VAN MEDAN GEBOMBARDEERD. , Uit Soerabaja wordt, blĳjkens een D.N.B.-b: richt úit Sjanghai, gemeld, dat bij een bombazs dement 0gïhet vliegveld van Medan, een gebou: van de ederlandsche Luchtvaartmaatschappi! voltreffers gekregen heeft. Voorts werden op h” vliegveld twintig personen gedood en veertig g wond. Ja e vliegtuigen zouden bovendien eenigé plaatsen op Celebes gebombardeerd en met má- chinegeweefrvuur aangevallen hebben. a HOOFDSTAD VAN SERAWAK IN HANDEN DER JAPANNERS. De leger- en de marine-afdeeling van het kei- zerlijk Japansche hoofdkwartier maken bekend, dat de op 24 December in het Zuidwesten van Britsch-Borneo gelande Jagînsche strijdkrachten. ‚op 28 December de stad rawak, ook wel ge: naamd Koetsjing, de hoofdstad van het sultanaaf Serawak en een belangriĳke vijandelijk lucht boorde in de naburige wateren twee vijandelijk® duikbooten in den grond en schoot tien groots vijandelijke vliegtuigen neer. Een Japansche tor- pedoja%r en een mijnenveger gingen verloren. Het D,N.B. maakt melding van de landing van nieuwe Japansche troepen in Serawak. # De Tokio Nitsji-Nitsji schrijft: Met bijzonders voldoening kan worden geconstateerd, dat Japan door de bezetting van Britsch Borneo in het be zit van groote hoeveelheden petroleum is geko- men welke het dringend noodig heeft. Juist doo: de olieleveranties te staken hebben Amerika ef Engeland geprobeerd krachtigen druk, op Japax te oefenen. k het voornaamste centrum de tinwinnig is met de bezetting van Taiping ‘en omgeving in Japansche handen geraakt. BELOFTEN VAN ROOSEVELT AAN DE PHILIPPINOS. ò President Roosevelt heeft, naar de Britsche be:Î richtendienst uit Washington meldt, tot, de be volking der Philippijnen een boodschap gericht waarin híj haar toezegt, dat de hulpmi’de:en dei vereenigde Staten, van het Britsch: wereldrijk [{van Nederlandsch-Indië en va.. het Tsjoenking- (régime in den strĳd zullen worden gebracht. Het volk der Vereenigde Staten zal noot ver geten, zoo verklaarde Roosevelt verder, wat h? volk der Philippinen thans en in de kome dagen zal doen. Roosevelt beloofde den Philip pnio's, dat zij volkomen vrij en onafhankelijk zu len worden. ‚ er van overtuigd”, aldu president Roosevelt ten slotte in zijn boodschap „dat alle bewoners der Philippijnen, mannen vrouwen en kinderen hun plicht zullen (D.N.B.) DE STRIJD IN CHINA. Verliezen der Chineesche trocpen Volgens een mededeeling van ‘ kolonel Ohire den chef van de afdeeling leger van het Keize: lĳjke hoofdkwartier, hebben de troepen Tsjoengking in den tiĳd van Januari ‘o Octoh: van dit jaar 329,927 dooden verloren. 94.826 krijgsgevangenen werden door de Japanners g maakt. De Chineezen verloren een groote hoeveelhei wapens en munitie, Daaronder bevonden zich 637 stukken geschut, 3441 machinegeweren en 91.386 geweren. Ohira deelde verder mede, dat gemiddeld per maand 2000 gevechten tusschen Japanners. en Isjoengkingtroepen voorkwamen. In dezelfde pe- riode bedroeg het Japansche verlies 9527 dooden. BĲ DE JAARWISSELING. En God zeide: dat er lichten zijn in het uitspansel des hemels om schei- ding te maken tusschen dag en nacht en te zijn tot gezette tijden en tot dagen en jaren. Genesis 1 : 14. Het is zeker een goede gewoonte, lezer, dat de menschen bij het einde des jaars met ernst over- denken datgene wat hun gedurende het afgei00- pen tĳdvak over komen is. En niet minder goed is de gewoonte om elkander voor het Nieuwe jaar het beste toe te wenschen. „Uiteraard geschiedt de oudejaarsviering en ook de Nieuwjaars-intrede zeer verschillend. Even zoo verschillend als de menschelijke ge- aardheid, als zijn godsdienstige opvoeding, als zijn kijk op het leven is. Een verblijdend verschijnsel is, dat Oud- en Nieuwjaar in ernstiger ‚deftiger sfeer gevierd worden dan vroeger wel het geval was. Drank- misbruik en straatrumoer als onze ouderen zich nog wel zul!en herinneren behroren tot de uit- zondering. Waar echter tegenover staat, dat ook het algemeen gebruik, om met Oudejaarsavond ter kerk te gaan, Zeer is afgenomen. Alzoo een credit- en een debetzijde, zooals dat in meer ge- vallen te constateeren valt. Het ligt niet in ons bedoelen, daar thans bree- der over uit te weiden. Wie niet met gesloten oogen door het leven gaat, zal zelf hebben opge- merkt hoe er eenerzijds vooruitgang en ander- zijds het tegendeel kan zijn. Doch er is iets anders, wat ons bij de jaarwis- seling telkens weer opvalt. Iets wat geen ver- Iband houdt met verandering in zeden; met af- slijten van oude gebruiken en welke oorzaken er meer zijn, dat onze feestdagen ‘anders gevierd worden dan voorheen. Want hetzelfde viel ons al op, toen de kerken op Oudejaarsavond nog stampvol waren; doch ook de herbergen tot diep in den nacht het brui- send volksleven te zien gaven, : Dit namelijk, dat de mensch het bij de wisse- {ling des jaars wel erg druk heeft met zichzelf; táoch zoo welnig aandacht achenkt aan het tel- kens terugkeerend wonder, dat zich bij de jaar- wisseliag voltrekt. Mea vorsta ons nu niet verkeerd, Wij misprijzen het geenazins, dat bij den over- L E3DR ven Cuâ n Nieuw In het bijzonóer werdt stilgsstaan ‘gankslijkheid des levens, b de var Dat herdacÎht wordt hetgeen ons en ons per- ‚ We scheuren het blaadje van onzen kalender < v t Â werkloozen Ihet departement op aangedrongen om deze uit- soonlijk in ons familieleven wedervoer. Dat ge- hoopt en gebeden wordt, dat het begin van den nieuwen tĳdkring ook begin van veel beterschap | zijn mag. l Doch dat alles draait ten slotte om onszelf, ( hoe vroom de woordkeus ook zijn mag. Het is| gericht op den mensch; op het schepsel ' | Doch hoog daar boven uit staat de Schepper | en Zijn machtige ordonnantie, welke de wìsseling‘ der tijden regelde. En nu werpe men ons niet tegen, dat ons Oud en Nieuwjaar toch eigenlijk maar biĳ benadering klopt op die Goddelijke regeling; want dat raakt | niet het hart van de zaak. Ook gaan we ons| l Iniet vermoeien met de vraag hoe het wel komt, dat de officieele jaarwisseling juist midden win- ter gesteld is, wanneer er nog niet de minste |Seizoenovergang te bespeuren valt. Doch we lezen liever eens rustig het veertien- de vers van Genesis 1. En dan worden we een oogenblik stil. Want datgene, wat hier in luttele woorden steunpunt hebben genomen. De Japansche maris®|wordt uitgedrukt, is de majestueuze, de Godde- 'en alles, wat daarmee samenhangt, op gebazeerd en alles,; wa daarmee samenhangt, op gebazeerd ís, Ook onze jaarwisseling, O, de gewoonte vlakt zoo ontzettend veel af. We zien winterdag de zon boven de kim verrijzen zonder dat dit machtige wonder onze ziel beroert. We tikken tegen onzen barometer en praten over het weer, zooals we over onze daagsche ot zondagsche kleeren praten. en slaken daarbij een vrome of onvrome zucht, al naardat we opgevoed zĳjn of het met ons hu- Imeur gesteld is. Doch wie overdenkt het groote scheppingswon- der, dat zich elken morgen als het ware nieuw over onze aarde voltrekt ? Maak u niet ongerust, rechtzinnige lezer, we zgaan miet doen aan natuurvergoding. Dat deed ook de Dichter der oudheid niet, als hij in Psalm 19 zoo heerlijk bezingt het opgaan der zon. Dat deed ook Paulus niet, de rechtzinnige dog- matieus bij uitnemendheid, als hì{' de heidenwe- reld verwijt: ‚gĳ hebt het schepsel geëerd en ge- (iend boven den Schepper, Die te priĳjzen is tot in der eeuwigheid”. (Rom. 1 : 25). En nu komen wij weer tot ons punt van uit- aa Oîze ” ‘van Oud- en Nieuwjaar tock nuiet geheel en uitsluitend staan in het teeken van den mensch. Want hoe devoot en vroom die viering dan mag schiĳjnen, zij zou het voornaam- ste vergeten. + Zij zou vergeten op te zien tot de Bron van alle licht en leven. Zij zou vergeten 0ﬁ grootheid van den Sche alle leven. Laat ons meer afzien van den mensch en meer )pZien tot God. Dat zal de toon van onze Vierdagen hooger stemmen. j Dat kan ons ook meer losmaken uit de benau- wenis van al het menscheljk woelen. F. te merken de machtige pper en Onderhouder van NEDERLAND. _ KERSTGAVE EN EXTRA-UITKEERING. De persdienst van het N.V.V. schrijft ons: Zooals men weet, ontvangen de ondersteunde een Kerstgave en een extra uitkee- ring. De sociaal-economische afdeeling van het N.V.V. heeft er b den secretaris-generaal van keeringen ook toe te kennen aan de zoogenaamde armlastigen. Als gevolg daarvan heeft genoemde secretaris-generaal dezer dagen aan de burge- meesters een circulaire doen toekomen, waarin hij er op wijst, dat door de buitengewone omstan- digheden in elk ondersteund gezin nooden zijn ontstaan, welke door de gebruikelijke ondersteu- ning niet kunnen worden gelenigd. De secretaris- generaal acht het derhalve wenschelijk, dat door de burgemeesters wordt bevorderd, dat ook de armlastigen een Kerstgave ontvangen en wel tot en bedrag, berekend overeenkomstig de regelen, geldende voor de werkloozen. Eenzelfde gedrags- ljn is te volgen voor de extra-uitkeering. UITREIKING DR. GOEDEWAAGEN-PRIJS. Maandagmiddag heeft in hotel de Wittebrúg te s-Gravenhage de uitreiking plaats gehad van den dr. Goedewaagen-prijs, welke krachtens den wensch van een onbekenden gever telkenjare om- streeks Kerstmis moet worden uitgekeerd aan drie leden van het Verbond van -Nederlandsche Journalisten, die — in den zin van het journalis- tenbesluit — in het afgeloopen jaar de beste jour- nalistieke bijdragen hebben geleverd in heft be- lang der volksgemeenschap. De commissie, samengesteld door het departe- ment van voorlichting en kunst, den raad van voorlichting der Ned. Pers en het Verbond van Nederlandsche Journalisten, heeft dit jaar voor den prijs in aanmerking doen komen, in alphabe- tische volêorde: H. van den Broek, hoofdredac- teur van de Limburgsche Koerier, drs., W. Goed- huys, hoofdredacteur van De Arbeiderspers en de Waag, en A. A. L. Graumans, hoofdredacteur van de Gooi- - Eemlander, beter bekend als de schrij- ver der Brabantsche briefkes: d’n Dré. LETTERKUNDIGE PRIJZEN TOEGEKEND. Het departement van Volksvoor]ichting en Kun- sten- heeft de volgende letterkundige prijzen toe- gekend: & f Den meesterprijs voor het jaar 1941 aan Jan H. Eekhout, letterkundige te Groningen, schrijver van vele dichtbanden en proza-werken: een folk- loristischen prijs aan J. R. W. Sinninghe te Am- sterdam, verzamelaar van sagen en sprookjes, in een zestal bundels bijeengebracht en een prĳjs van erkenning en a&1:moediging aan Rien £rouwer‚ !=_-î_ĳr!t.u.‘.:îíg'e te ászen, die dit jazr met ’n opmer- kelijke atreekroman debuteerde: „Dguw over dor- stig iand’”, VOORTAAN 6é6N RADIOBLAD, De persdienst van den Ned. Omroep meldt: Gelet op de papierschaarschté, heeft de secretaris-generaal van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten beslo- ten de verschillende omroepbladen tot een programmablad samen#e voegen, den om- vang en de oplage daarvan te beperifsn en den Nederlandschen omroep met de uitga- ve daarvan te belasten. : Het inschrijfgeld is vastgesteld op twee gulden per ‘half jaar, of tien cent voor weekabonné’s., Zij, die r einde 19841 op een radioprogrammablad waren ingeschre- ven, of dit wekelijks geregeld betrokken, behouden de voorkeur. Zij zullen, indien zij reeds hebben betaald, het nieuwe blad blij- ven ontvangen, als zij niet schriftelijk aan het adres der administratie, Keizersgracht 107, Amsterdam, een anderen wensch ken- baar maken. Anderen radioluisteraars, die dit blad eveneens wekeljks wenschen te ontvangen, wordt verzocht twee gulden te storten op g)atrekenîng 400.000, ten name van den ederlandschen Omroep, onder vermelding „Inschrijfgeld Programmablad”, De hoofdredactie is opgedragen aan den heer dr, J. Smit te Amsterdam. ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN, Gedurende het weekeinde vlogen . verscheidene 3ritsche toestellen boven ons gebied en wierpen een groot getal spring- en brandbommen neer, De meesten vielen in het open veld, Ben 25-tal woon- huizen liepen lichte schade op. Eew boerenhofstede werd door een brandbom ge- troffen en brandde geheel af, Hierbij kwamen 15 schapen om. Een andere boerenhofstede werd zoo zwaar beschadigd, dat ze ontruimd moest worden. Gelukkig ziĳn er onder de bur%grbevolking dit- maal geen dooden of gewonden te betreuren. - Distributie-maatregelen. DISTRIBUTIE GESMOLTEN RUNDVET. De secretaris-generaál van het Departement van Landbouw en Visscherij maakt bekend, dat van 15 t/m, 23 Januari a.s. voor de houders van vetkaarten gelegenheid zal bestaan om de bon van de vetkaart, welke voor genoemá tijdvak zal worden aangewezen, namelijk ,‚03’, gesmolten rundvet te koopen, in plaats van boter. Zij, die van deze mogelĳkheid gebruik wilen maken, dienen in het tĳdvak van Woensdag 831 December t/m, Zaterdag 3 Januari a‘s, de met „03” genummerde bon van de vetkaart bfj zijn slager in te leveren, waarbij zij een ontvangst- bewijs kunnen verlangen. * Per twee bonnen wordt een rantsoen, dat is 200°gram vet, beschikbaar ‘gesteld. De prijs be- draagt 25 cent per rantsoen van 200 gram, De- genen, die ook ditmaal botér wenschen te be- trekken ‚dienen hun bonnen als gewoonljk ge- durende de geldigheidsperiode, dus van 15 Janus arie t/m. 23 Januari a,8. bij den winkelier in te leveren, waarbij de gebruikelijke reductie zal worden verleend. j # e NECROLOGIE 1941. BINNENLAND, á < JANUARI. # À Mgr. J. H. M. Biermans, bischop v. ‚Cargara, Zevenaar ; J. M, A. v. d. Muysenberg, pastoor te Teteringen ; F'. A. Paping, pastoor te De Steeg ; Th. J. van Noord, pastoor te Langendijk; F‚M. J. Bloem, pastoor te Oss ; Zuster M. .Anê‘:;net'te (A. Verdijk), Culemborg ; Ds, I. A, Haag, Ned. Herv, pred. te Meteren ‚ Ds,.N. IJ ‘van ‘Goor, em.-pred. Geref, Kerk. te Zuidhorn ; Ds. H. W. Creutzberg, Ned. Heryv. pred. - te Scheveningen ; Ds, A. H. J. G. v. Voorthuizen; Ned, Hery. pred. te Hierden ; Ds, H. A. ten Hove, Ned. Herv. pr. * te Delfzíjl. J. F, Ploegmakers, burgem, Oss. ° í Dr. C, D. Kramer, oud-gensh,-dir, te Utrecht; M. J. Brusse, schrijver-Journalist; E … Ĳooo FIETSLRS 15 4e7 QmePan MOOQ HET GgÓoTe Mern CEQ DE CRÓOM WEG I SgT. ZD WEGENYE R E RS QEGELING _ i \ — ° a 88555 e _ (Fowgson serm} f