Tekstweergave van GA-2013_JB105_00156
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
schilderijen
,
die
in
op/et
nauw
aan
elkaar
verwant
zijn
,
bleef
de
harmonie
van
de
Grote
Zaal
gehandhaafd
,
maar
kreeg
de
ruimte
,
die
ook
voor
mensen
buiten
de
schutterij
toegankelijk
was
,
tegelijkertijd
een
meer
eigentijdse
uitstraling
.
Als
consistente
ontwikkeling
in
de
Grote
Zaal
werd
ten
slotte
in
1653
ook
het
/
estiende-eeuw
se
schouw
stuk
(
Album
,
fol
.
44
)
vervangen
door
het
overlieden
-
stuk
van
Van
der
Helst
(
afb
.
2
).
In
de
'
grootte
Gamer
',
die
uitsluitend
gebruikt
werd
door
de
schutters
,
/
al
de
behoefte
aan
het
gevoel
van
eenheid
het
grootst
zijn
geweest
.
De
twee
schuttersstukken
van
Cornelis
van
der
Voort
die
in
1623
aan
het
ensemble
op
de
schoorsteenwand
werden
toegevoegd
,
waren
namelijk
niet
alleen
op
elkaar
afgestemd
maar
ook
op
de
zestiende-eeuwse
portretten
die
daar
reeds
hingen
(
afb
.
10
).
De
schutters
/
uilen
niet
alleen
harmonieuze
ensembles
hebben
nagestreefd
,
ze
zullen
ook
de
historische
continuïteit
van
hun
organisatie
en
hun
onder
-
linge
solidariteit
hebben
willen
benadrukken
.
Het
gevoel
van
eendracht
was
buitengewoon
belangrijk
binnen
de
Hollandse
schutterijen
.
Zij
moesten
de
burgervrede
verdedigen
in
een
samenleving
die
wel
degelijk
diepgaande
poli
-
tieke
en
religieuze
tegenstellingen
kende
.
Door
hun
symmetrische
composities
(
zestiende
eeuw
)
en
de
interactie
tussen
de
afgebeelde
schutters
(
zeventiende
eeuw
)
dragen
de
groepsportretten
het
gevoel
van
broederschap
en
eenheid
uit
.
De
onderlinge
visuele
harmonie
van
de
ensembles
per
wand
zal
dit
gevoel
hebben
versterkt
.
De
schutters
zullen
de
toeschouwer
ermee
hebben
w
illen
overtuigen
omringd
te
zijn
door
een
grote
,
eensgezinde
krijgsmacht
,
die
dooi
-
de
jaren
heen
altijd
hetzelfde
doel
heeft
nagestreefd
en
dat
zou
blijven
doen
:
het
beschermen
van
de
plaatselijke
bevolking
.
De
schilderijen
wekten
met
hun
levensgrote
figuren
,
dieptewerking
en
natuurlijke
lichtval
immers
de
indruk
dat
de
afgebeelde
schutters
nog
werkelijk
in
de
doelen
aanwezig
waren
.
90
Bezoekers
moesten
er
geïmponeerd
of
zelfs
geïntimideerd
door
raken
,
zodat
ze
ontzag
en
bew
ondering
zouden
krijgen
voor
de
schutterij
.
De
ensembles
zullen
bovendien
niet
alleen
naar
buiten
maar
ook
naar
binnen
een
gevoel
van
trots
hebben
aangewakkerd
en
de
Handboogschutters
hebben
geïnspireerd
zich
vol
-
ledig
voor
de
stadsverdediging
in
te
zetten
.
Lange
tijd
is
onderzoek
naar
schuttersstukken
in
hoofdzaak
gericht
geweest
op
stilistische
ontw
ikkeling
.
De
concrete
historisch
gegroeide
situatie
waarbin
-
nen
veel
schilders
een
dergelijke
opdracht
moesten
uitvoeren
,
is
daarbij
ver
-
waarloosd
.
01
Door
de
groepsportretten
te
beschouwen
op
basis
van
de
plaats
waarvoor
ze
werden
gemaakt
,
kunnen
we
concluderen
dat
het
product
dat
de
schilder
leverde
in
belangrijke
mate
is
beïnvloed
door
plaatsgerelateerde
eisen
van
de
opdrachtgever
.
Binnen
een
omgeving
waarin
eendracht
gold
als
voor
-
waarde
voor
succes
,
moesten
vele
bekwame
kunstenaars
daarbij
desnoods
hun
artistieke
ambities
onderdrukken
.
152
Jaarboek
/
05
,
Amstclodamum
[
2013
1