Tekstweergave van GA-1986_MB073_00136
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
het
einde
van
zijn
bijdrage
wordt
het
bestaan
van
deze
collectie
door
Bosseher
onder
de
aandacht
van
de
lezer
gebracht
.
Het
is
enigs
-
zins
te
betreuren
,
dat
Bosseher
heeft
vastge
-
houden
,
of
heeft
moeten
vasthouden
,
aan
het
voornemen
om
het
boek
vrijwel
uitslui
-
tend
te
illustreren
met
behulp
van
materiaal
dat
zich
in
de
zojuist
genoemde
collectie
be
-
vindt
.
Het
opnemen
van
kaartjes
of
platte
-
gronden
zou
het
volgen
van
zijn
verhaal
door
hen
,
die
minder
goed
thuis
zijn
in
Am
-
sterdams
topografie
,
aanmerkelijk
hebben
vergemakkelijkt
.
Een
naamlijst
van
commissarissen
van
het
Vaderlandsch
Fonds
en
van
bestuursleden
van
de
Stichting
Hogere
Zeevaartschool
Amsterdam
,
een
persoonsnamenregister
,
informatie
over
de
auteurs
,
een
verantwoor
-
ding
van
de
afbeeldingen
en
een
lijst
van
inte
-
kenaren
completeren
dit
gedenkboek
.
Mede
gelet
op
de
annotatie
en
korte
bibliografieën
,
steeds
aan
het
einde
van
elke
bijdrage
opge
-
nomen
,
kan
worden
gesproken
van
een
aan
-
winst
op
het
gebied
van
de
maritieme
ge
-
schiedschrijving
.
Het
zeevaartkundig
on
-
derwijs
neemt
op
dit
terrein
immers
slechts
een
bescheiden
plaats
in
.
Als
laatste
bijzonderheid
kan
nog
worden
opgemerkt
,
dat
het
archief
van
de
Kweek
-
school
voor
de
Zeevaart
(
tot
1971
)
in
de
loop
van
1985
is
overgebracht
naar
het
Amster
-
damse
Gemeentearchief
.
P.D.J
.
van
Iterson
J.A
.
Zeilstra
,
Zending
in
de
achter
-
buurt
VAN
DE
HOOFDSTAD
,
CS
.
ADAMA
VAN
SCHELTEMA
EN
HET
KONING
WlLLEMS
-
HUIS
IN
DE
JORDAAN
,
EEN
VERGETEN
HOOFD
-
STUK
Amsterdamse
kerkgeschiedenis
1849-1920
,
DOCTORAALSCRIPTIE
GESCHIEDE
-
NIS
,
Utrecht
1985
,
265
blz
.,
geïll
.,
ƒ
35
,-
VERKRIJGBAAR
BIJ
DE
AUTEUR
BOVEN
Zevenwouden
71
,
3524
CK
Utrecht
,
tel
.
030
-
895258
.
Natuurlijk
komt
de
op
blz
.
123
van
dit
maandblad
van
1984
over
het
Koning
Wil
-
lemshuis
1910
-
1940
geciteerde
Hendrik
van
der
Ham
in
het
hier
besproken
boek
voor
.
Maar
Jurjen
Zeilstra
,
die
het
rijke
archief
van
deze
instelling
geordend
heeft
,
kon
bij
de
voorgeschiedenis
beginnen
en
daardoor
veel
vertellen
over
de
oprichter
,
die
tot
zijn
dood
in
1897
voorzitter
bleef
,
hoewel
hij
in
1881
naar
Ede
verhuisde
,
vanwaar
hij
in
1884
naar
Arnhem
ging
.
Na
het
wegvallen
van
de
cha
-
rismatische
figuur
van
Adama
van
Scheltema
118
ging
het
Koning
Willemshuis
als
vereniging
voor
Inwendige
Zending
met
sterke
nadruk
op
de
Christelijke
Geheelonthouding
gelei
-
delijk
achteruit
.
Dat
had
stellig
ook
te
maken
met
moeilijkheden
in
de
personele
sfeer
,
spanningen
tussen
de
verschillende
afdelin
-
gen
,
veranderende
maatschappelijke
opvat
-
tingen
,
waarbij
sommige
taken
van
de
ver
-
eniging
werden
overgenomen
door
de
over
-
heid
,
het
teruglopen
van
de
bevolking
in
de
Jordaan
en
de
toenemende
onkerkelijkheid
.
Onder
de
per
1
januari
1921
in
werking
ge
-
treden
nieuwe
statuten
ging
het
Koning
Wil
-
lemshuis
onder
leiding
van
H
.
Farjon
als
ver
-
eniging
voor
christelijk
maatschappelijke
ar
-
beid
een
nieuwe
fase
van
zijn
bestaan
in
.
Dat
alles
heeft
Zeilstra
op
heldere
wijze
uiteengezet
in
vijf
hoofdstukken
,
waaraan
hij
steeds
een
conclusie
verbindt
,
welke
con
-
clusies
in
de
slotconclusie
worden
samenge
-
vat
.
Door
deze
werkwijze
blijft
de
samen
-
hang
bewaard
in
de
veelheid
van
takken
van
arbeid
en
de
standpunten
die
bepaald
moes
-
ten
worden
tegenover
sociale
kwestie
en
do
-
leantie
.
Als
bijlagen
zijn
kaarten
opgenomen
van
de
buurten
,
waarin
Adama
van
Schelte
-
ma
als
predikant
werkzaam
was
-
een
men
-
ging
van
een
stukje
grachtengordel
en
een
stukje
Jordaan
rond
Egelantiersstraat
141
-
143
,
waar
hij
hoopte
arm
en
rijk
te
interesse
-
ren
voor
de
wijkarbeid
-,
gegevens
over
de
bevolkingssamenstelling
in
die
buurten
rond
1864
,
een
artikeltje
uit
het
blad
van
de
Ne
-
derlandse
Zondagschoolvereniging
van
1882
over
Eene
Christelijke
Familiekring
,
een
overzicht
van
de
werkzaamheden
en
gede
-
tailleerde
gegevens
over
de
aantallen
deelne
-
mers
aan
de
activiteiten
en
de
financiën
.
Tal
van
aardige
bijzonderheden
vragen
naast
deze
grote
lijn
de
aandacht
.
Zo
was
Adama
van
Scheltema
vermoedelijk
de
eerste
die
in
Nederland
van
het
sciopticon
met
dis
-
solving
views
gebruik
maakte
,
die
groter
en
helderder
waren
dan
de
beelden
van
de
to
-
verlantaarn
(
blz
.
50
).
In
1899
kon
dankzij
de
Geheelonthouders-Vrouwenunie
een
kof
-
fiewagen
op
straat
gebracht
worden
,
waar
-
mee
W
.
van
der
Neut
vooral
stond
bij
het
Centraal
Station
en
de
haven
(
blz
.
121
).
Er
waren
soms
wel
tien
Kerstfeestvieringen
en
in
1908
verscheen
daarbij
de
eerste
Kerst
-
boom
(
blz
.
120
).
Van
1866
tot
1909
werden
duinwateraansluitingen
in
de
buurt
geëx
-
ploiteerd
door
het
Koning
Willemshuis
,
om
-
dat
men
goed
duinwater
zag
als
een
prima
middel
tegen
cholera
en
sterke
drank
(
blz
.
53
-
55
en
207
).
De
dichteres
Jacqueline
van
der
Waals
is
secretaresse
van
de
vereniging
eeweest
en
beschreef
in
1908
haar
gevoelens