Tekstweergave van GA-1975_JB067_00104
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
IJ
kant
van
het
blok
.
De
laatste
deelde
,
toen
hij
begaanbaar
was
gemaakt
,
steeds
in
de
namen
IJgracht
en
Buitenkant
,
zoals
hij
nu
deelt
in
de
naam
Prins
Hendrikkade
.
Voor
de
kade
langs
de
noordwestzijde
van
het
blok
en
de
kade
,
die
langs
de
gehele
zuidwest
-
zijde
van
het
eiland
Rapenburg
liep
,
kende
men
van
pl.m
.
1650
1
tot
1732
geen
aparte
namen
.
De
huiseigenaren
aldaar
localiseerden
hun
bezittingen
eenvoudig
op
Rapenburg
,
de
bewoners
adresseerden
zich
niet
anders
.
De
twee
bedoelde
wegen
,
een
haak
vormend
met
een
hoek
van
iets
minder
dan
negentig
graden
,
toonden
veel
overeenkomst
.
Beide
waren
,
zoals
oude
kaarten
en
prenten
laten
zien
slechts
aan
één
zijde
bebouwd
,
beide
werden
aan
de
onbebouwde
zijde
begrensd
door
een
water
,
respectievelijk
het
einde
van
de
Oudeschans
en
de
Rapenburgwal
.
Terecht
noemde
ik
ze
dan
ook
kaden
.
Aan
de
waterkanten
waren
vrij
brede
stroken
grond
uitgespaard
voor
houtwallen
.
De
tegen
-
woordige
straat
Rapenburg
,
de
lange
arm
van
de
haak
,
kreeg
in
de
negentiende
eeuw
op
de
houtwallen
een
tweede
rij
huizen
,
onderbroken
door
een
gaping
,
die
tot
heden
is
blijven
bestaan
.
Over
bleef
een
smalle
,
grauwe
straat
,
niet
veel
breder
dan
de
vroegere
'
doorgang
'
tussen
huizen
en
wallen
.
Een
geluk
mag
het
heten
,
dat
de
korte
arm
,
thans
'
s
Gravenhekje
,
aan
een
dergelijke
mishandeling
ontstnapte
.
Een
besluit
van
de
Staten
van
Holland
en
West-Friesland
,
d.d
.
25
mei
1730
,
schreef
voor
,
dat
de
verpondingskohieren
,
die
al
lang
verouderd
waren
,
grondig
moesten
worden
herzien
.
De
met
het
'
redres-generaal
'
belaste
deskundigen
brachten
wijzigingen
aan
in
de
aanslagen
,
voerden
verpondingsnummers
in
voor
de
aangeslagen
panden
en
erven
(
geen
huisnummers
!)
en
vonden
het
daarnaast
nodig
,
hier
en
daar
een
topografische
naamsverandering
aan
te
brengen
.
Bij
kennisneming
van
het
in
1732
gereed
gekomen
kohier
,
in
het
bijzonder
het
gedeelte
dat
aan
de
Amsterdamse
wijk
16
gewijd
was
,
de
wijk
waartoe
het
eiland
Rapenburg
behoorde
,
viel
het
op
,
dat
men
aan
wat
tegenwoordig
het
'
s
Gra
venhekje
is
,
de
naam
'
Oosterse
kaeij
'
had
gegeven
en
aan
de
lange
kade
om
de
hoek
die
van
'
Binnenkant
van
Rapenburg
'.
2
De
laatste
uitdrukking
schijnt
niet
in
de
smaak
te
zijn
gevallen
.
Het
eerstvolgende
op
het
Gemeente-archief
aanwezige
kohier
,
dat
over
de
jaren
1734-39
,
noemt
de
korte
arm
van
de
haak
weer
'
Oosterse
kaaij
',
maar
past
die
naam
ook
toe
op
het
eerste
traject
van
de
'
Binnenkant
',
strekkende
van
de
hoek
tot
de
Peperstraat
.
De
rest
van
de
lange
arm
werd
als
vroeger
:
Rapenburg
.
Tot
het
einde
van
de
eeuw
liet
men
deze
nomenclatuur
,
die
overgenomen
werd
in
de
kwijt
-
scheldingsakten
,
onveranderd
.
De
naam
Oostersekade
was
geen
nieuwe
vinding
.
De
zuidoostzijde
van
de
Oudeschans
heette
al
zo
en
ook
het
erbij
aansluitende
grachtje
langs
de
Rapenburgwal
,
van
de
hoek
tot
de
Uilenburgerstraat
.
Van
1734
tot
pl.m
.
1800
strekte
de
Oostersekade
zich
dus
uit
van
de
noordhoek
van
Rapenburg
,
bij
het
Westindische
huis
,
tot
de
Houtkopersburgwal
.
In
die
lange
weg
vormden
de
twee
door
de
Peperbrug
met
elkander
verbonden
dwarska
-
den
een
inham
.
Een
volgende
herziening
van
de
verponding
kreeg
haar
beslag
in
1805
.
Ook
nu
had
men
een
en
ander
in
de
straatnaamgeving
veranderd
.
Zo
prijkt
in
het
nieuwe
Ouohier
van
de
Tauxatien
wegens
de
opbrengst
van
de
belasting
op
de
Huuren
van
Gebouwen
en
Huiden
aan
1
Oudere
verpondingsboeken
ontbreken
.
8
De
originele
kohieren
van
het
redres-generaal
berusten
op
het
Algemeen
Rijksarchief
.
Fotocopieën
,
betrekking
hebbende
op
de
zestig
wijken
van
Amsterdam
,
zijn
aanwezig
op
het
Gemeente-archief
alhier
.
100