Tekstweergave van GA-1967_MB054_00025
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
\
Kantoor
,
gesteund
door
de
stadsregering
,
op
de
democratische
stromingen
.
De
zaak
is
te
ingewikkeld
om
hier
in
het
kort
te
verhalen
.
Genoeg
is
,
dat
toen
de
bedeling
door
de
parochiegeestelijken
een
einde
nam
en
voortaan
weer
door
de
regenten
zelf
ge
-
schiedde
.
Een
zaak
,
die
in
die
tijd
ook
veel
stof
deed
opwaaien
,
was
de
opening
van
het
fraaie
nieuwe
Kantoor
in
1773
op
de
plaats
van
de
afgebrande
schouwburg
aan
de
Keizersgracht
welk
gebouw
thans
nog
steeds
in
gebruik
is
.
Sedert
1795
werd
het
Rooms-Katholieke
Oude-Armenkantoor
geheel
over
een
kam
geschoren
met
de
instellingen
van
armenzorg
van
andere
kerkgenootschap
-
pen
.
De
geschiedenis
,
die
de
schrijver
dan
gaat
geven
,
is
daarom
dan
ook
van
veel
algemener
strekking
dan
tot
dusverre
.
De
reeds
genoemde
regent
Laurens
a
Roy
,
die
zich
o
.
a
.
ook
zo
verdienstelijk
voor
de
ge
-
schiedschrijving
maakte
,
speelde
van
1783
tot
1805
een
zeer
belangrijke
rol
.
Ondanks
de
vele
plannen
tot
wijzigingen
in
deze
tijd
bleef
alles
bij
het
oude
.
De
schrijver
toont
aan
,
dat
in
de
19de
eeuw
de
bestaande
armenzorg
voor
de
Katholie
-
ken
niet
zeer
voldeed
.
Naast
het
Oude-Ar
-
menkantoor
en
de
twee
genoemde
wees
-
huizen
kreeg
men
allerlei
andere
instellin
-
gen
,
in
1825
het
gesticht
van
Brentano
,
in
1839
van
Sint
Bernardus
,
in
1841
de
Ver
-
eniging
van
de
Allerheiligste
Verlosser
en
in
1848
de
Sint
Vincentius
Vereniging
.
Bij
de
hervorming
van
het
armwezen
door
de
bisschop
van
Haarlem
in
1855
bleef
de
organisatie
te
Amsterdam
ongewijzigd
.
Pas
in
1890
kregen
vijf
buitenparochies
een
eigen
beheer
van
de
armenzorg
.
In
1920
werd
dit
uitgebreid
tot
alle
parochies
en
staakten
de
regenten
de
bemoeiingen
met
de
bedeling
.
In
1858
was
echter
door
het
legaat
van
Brie
-
ncn
de
mogelijkheid
geschapen
tot
de
stich
-
ting
van
Sint
Jacob
,
welk
gebouw
voor
bejaarden
in
1866
werd
geopend
.
Sedert
1920
beperkte
de
taak
van
het
Kantoor
zich
tot
het
beheer
van
deze
instelling
en
van
de
hofjes
.
Een
litteratuurlijst
,
een
lijst
van
regenten
(
1632
-
1966
),
van
overzichten
van
het
ka
-
pitaal
(
1632
-
1867
),
van
opbrengsten
van
collecten
(
1635
-
1786
)
en
een
index
besluiten
het
werk
,
dat
een
waardevolle
bijdrage
is
niet
alleen
voor
de
geschiedenis
van
de
armenzorg
in
onze
stad
,
maar
ook
voor
de
geschiedenis
van
de
Rooms-Katholieke
bevolking
,
arm
zowel
als
rijk
.
I
.
H
.
v
.
E
.
M
.
Revis
.
Stenen
uit
het
mozaïek
,
an
-
dermaal
TWAALF
VERHALEN
MET
TEKE
-
NINGEN
van
Faber
Heeresma
.
Van
Dit
-
mar
,
Amsterdam
1966
,
ƒ
8,90
.
De
nu
voor
ons
liggende
bundel
is
het
eer
-
ste
van
drie
vervolgen
op
de
in
het
maand
-
blad
van
maart
1966
besprokene
.
Het
eerste
verhaal
is
uit
1768
,
het
laatste
uit
1910-1911
.
Persoonlijk
boeiden
ze
mij
meer
dan
die
uit
Knopen
in
het
koord
,
maar
daarbij
kan
de
herkenning
van
de
slavenhandelaar
als
Heinrich
Heine's
Mynheer
van
Koek
(
pas
bij
300
zwarten
was
de
handel
winstgevend
)
of
van
bepaalde
zelf
bestudeerde
zaken
als
de
cholcraepidemie
in
1832
en
de
steun
van
Van
den
Biesen
van
het
Algemeen
Handelsblad
aan
de
lening
van
F
.
A
.
van
Hall
in
1843-1844
een
rol
spelen
.
In
het
laatstbedoelde
verhaal
zijn
ondanks
hun
fictieve
namen
bekende
personen
en
hun
krant
mede
door
de
tekening
op
blz
.
125
(
een
m.i
.
minder
geslaagde
navolging
van
die
op
blz
.
9
van
het
jubileumnummer
1828
-
1928
)
duidelijk
te
herkennen
.
Even
-
min
als
de
recensent
van
de
N.R.C
,
bij
Knopen
in
het
Koord
deed
,
heb
ik
de
de
-
tails
der
verhalen
in
boeken
of
prentver
-
zamelingen
gecontroleerd
.
Het
viel
mij
echter
op
dat
het
in
1777
wegens
bouwval
-
ligheid
verwijderde
hoge
spitse
dak
van
de
Waag
op
de
Dam
nog
in
1793
genoemd
wordt
en
de
Korenbeurs
bij
de
Nieuwe
i.p.v
.
bij
de
Oude
Brug
gesitueerd
is
.
Ook
was
in
1856
het
getal
der
bolwerkmolens
nog
slechts
weinig
kleiner
dan
omstreeks
1830
,
de
grote
afbraak
begon
na
1860
.
Zul
-
ke
kleinigheden
doen
echter
niet
af
aan
de
prettige
leesbaarheid
van
deze
verhalen
,
wier
stijl
het
midden
houdt
tussen
die
van
Marie
van
Zeggelen
en
van
F
.
Bordewijk
.
Mr
.
J
.
H
.
van
den
Hoek
Ostende
.
Honderdzestig
jaar
kassierderij
,
door
M
.
G
.
Emeis
Jr
.
Kas-Associatie
N.V
.
Amsterdam
1966
.
Drukkerij
J
.
H
.
de
Bussy
.
De
Directie
van
de
Kas-Associatie
heeft
haar
cliënten
blijkbaar
willen
verrassen
met
een
bijzonder
fraai
relatiegeschenk
ter
ere
van
het
160
jarig
bestaan
der
Associatie
Cassa
.
Zij
is
daarin
volledig
geslaagd
.
Het
hier
besproken
boekwerk
munt
immers
uit
door
fraaie
druk
,
prachtig
papier
en
bij
-
zonder
mooie
illustraties
.
Bovendien
is
het
vlot
en
prettig
geschreven
,
in
hoge
mate
leesbaar
en
ook
wel
interessant
.
Wat
werd
beoogd
is
stellig
dus
bereikt
.
23