Tekstweergave van GA-1965_MB052_00011
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
-
■
.
I
.
0
%
van
vuilnis
aan
woningen
,
markten
,
schepen
,
havens
en
dokken
,
werd
in
deze
op
1
januari
1848
ingaande
concessie
ook
het
recht
begrepen
tot
het
plaatsen
van
secreten
en
urinoirs
in
zodanige
getallen
en
zodanig
ingericht
,
als
op
de
daartoe
successievelijk
van
wege
de
concessionaris
aan
Burge
-
meester
en
Wethouders
te
doene
aanvraag
,
nuttig
en
nodig
zou
worden
bevonden
.
Een
verzoek
van
O
.
Christiansen
en
G
.
Soet
om
op
de
Gelderse
-
kade
een
urinebak
te
mogen
plaatsen
,
werd
dan
ook
door
Burgemeester
en
Wethouders
ondanks
het
gunstig
advies
van
de
directeur
van
Stads
-
fabriekambt
,
die
er
een
middel
in
zag
tot
beveiliging
der
bomen
,
op
27
no
-
vember
1848
afgewezen
.
1
Dr
.
Sarphati
begon
in
1849
met
de
plaatsing
van
een
reukeloos
secreet
op
de
Passeerdersgracht
voor
het
locaal
Toevlugt
voor
behoeftigen
,
2
volgens
de
hem
op
31
januari
verleende
vergunning
.
In
september
1849
vroeg
Sarphati
dergelijke
secreten
eveneens
te
mogen
zetten
in
het
eerste
slop
op
het
Kattenburgerplein
,
in
de
Haringpakkerij
voor
de
IJbrug
,
op
de
Nieuw
-
markt
,
op
het
Leidseplein
voor
de
Lange
Leidsedwarsstraat
,
op
de
Noorder
-
markt
,
op
de
Ossenmarkt
en
in
plaats
van
een
bestaand
onder
een
boog
van
de
brug
over
de
Prinsengracht
voor
de
Elandsgracht
,
hetgeen
hem
bij
be
-
sluit
van
Burgemeester
en
Wethouders
van
27
november
1849
,
behalve
wat
de
Haringpakkerij
betreft
,
werd
toegestaan
.
3
Ten
einde
bij
het
invoeren
van
zulk
een
nieuwe
zaak
niets
te
verzuimen
,
had
de
Maatschappij
voor
Landbouw
en
Landontginning
zich
de
aanzien
-
lijke
kosten
getroost
alle
bekende
toestellen
,
die
elders
tot
het
bewuste
doel
in
gebruik
waren
,
bijeen
te
brengen
.
Daaruit
had
zij
gekozen
hetgeen
zij
het
geschiktst
achtte
.
De
door
Burgemeester
en
Wethouders
geuite
vrees
,
dat
de
openbare
secreten
en
urinoirs
te
Amsterdam
onbruikbaar
zouden
worden
bevonden
,
werd
al
spoedig
bewaarheid
,
daar
zij
in
weerwil
der
meest
mogelijke
voorzorgen
dadelijk
uit
speelzucht
of
baldadigheid
buiten
wer
-
king
werden
gesteld
.
Van
ver
en
nabij
werden
stenen
en
gruis
aangedragen
om
scharnieren
,
afvoerbuizen
en
bakken
te
verstoppen
,
zodat
de
beweeg
-
bare
sluitingen
meteen
moesten
worden
verwijderd
.
Men
ging
daarbij
zelfs
zover
,
dat
de
sluitingen
der
secreten
onder
de
bruggen
des
nachts
met
geweld
opengebroken
werden
en
de
politie
de
toestellen
herhaaldelijk
uit
de
gracht
moest
opvissen
.
De
maatschappij
moest
tot
haar
grote
teleurstelling
en
met
verlies
der
kosten
tenslotte
van
haar
plannen
afzien
.
Tegen
het
waaggebouw
op
de
Botermarkt
waren
een
secreet
en
een
urinoir
geplaatst
.
4
Op
8
augustus
1853
besloten
Burgemeester
en
Wet
-
houders
,
dat
het
urinoir
verwijderd
moest
worden
.
Dr
.
Sarphati
voerde
hiertegen
aan
,
dat
het
daar
dan
weer
een
der
morsigste
en
walgelijkste
plekken
van
de
stad
zou
worden
.
De
directeur
der
Stadswaterwerken
merkte
hierover
op
,
dat
als
het
systeem
van
publieke
urineplaatsen
en
privaten
tot
stank
,
onzindelijkheid
en
zedeloosheid
aanleiding
gaf
,
het
beter
ware
,
de
-
zelve
nooit
gesticht
te
hebben
.
Het
fatsoenlijk
publiek
maakte
zelden
van
i
2
:
i
4
Arch
.
sccr
.
afd
.
P.W
.
1848
nr
.
596
.
Zie
mndbl
.
Amstelodamum
1956
,
blz
.
42-45
Arch
.
sccr
.
afd
.
P.W
.
1849
nr
.
1058
.
Arch
.
sec
.
afd
.
P.W
.
1849
nrs
.
1240
en
1330
.
9