Tekstweergave van GA-1965_MB052_00011

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
- ■ . I . 0 % van vuilnis aan woningen , markten , schepen , havens en dokken , werd in deze op 1 januari 1848 ingaande concessie ook het recht begrepen tot het plaatsen van secreten en urinoirs in zodanige getallen en zodanig ingericht , als op de daartoe successievelijk van wege de concessionaris aan Burge - meester en Wethouders te doene aanvraag , nuttig en nodig zou worden bevonden . Een verzoek van O . Christiansen en G . Soet om op de Gelderse - kade een urinebak te mogen plaatsen , werd dan ook door Burgemeester en Wethouders ondanks het gunstig advies van de directeur van Stads - fabriekambt , die er een middel in zag tot beveiliging der bomen , op 27 no - vember 1848 afgewezen . 1 Dr . Sarphati begon in 1849 met de plaatsing van een reukeloos secreet op de Passeerdersgracht voor het locaal Toevlugt voor behoeftigen , 2 volgens de hem op 31 januari verleende vergunning . In september 1849 vroeg Sarphati dergelijke secreten eveneens te mogen zetten in het eerste slop op het Kattenburgerplein , in de Haringpakkerij voor de IJbrug , op de Nieuw - markt , op het Leidseplein voor de Lange Leidsedwarsstraat , op de Noorder - markt , op de Ossenmarkt en in plaats van een bestaand onder een boog van de brug over de Prinsengracht voor de Elandsgracht , hetgeen hem bij be - sluit van Burgemeester en Wethouders van 27 november 1849 , behalve wat de Haringpakkerij betreft , werd toegestaan . 3 Ten einde bij het invoeren van zulk een nieuwe zaak niets te verzuimen , had de Maatschappij voor Landbouw en Landontginning zich de aanzien - lijke kosten getroost alle bekende toestellen , die elders tot het bewuste doel in gebruik waren , bijeen te brengen . Daaruit had zij gekozen hetgeen zij het geschiktst achtte . De door Burgemeester en Wethouders geuite vrees , dat de openbare secreten en urinoirs te Amsterdam onbruikbaar zouden worden bevonden , werd al spoedig bewaarheid , daar zij in weerwil der meest mogelijke voorzorgen dadelijk uit speelzucht of baldadigheid buiten wer - king werden gesteld . Van ver en nabij werden stenen en gruis aangedragen om scharnieren , afvoerbuizen en bakken te verstoppen , zodat de beweeg - bare sluitingen meteen moesten worden verwijderd . Men ging daarbij zelfs zover , dat de sluitingen der secreten onder de bruggen des nachts met geweld opengebroken werden en de politie de toestellen herhaaldelijk uit de gracht moest opvissen . De maatschappij moest tot haar grote teleurstelling en met verlies der kosten tenslotte van haar plannen afzien . Tegen het waaggebouw op de Botermarkt waren een secreet en een urinoir geplaatst . 4 Op 8 augustus 1853 besloten Burgemeester en Wet - houders , dat het urinoir verwijderd moest worden . Dr . Sarphati voerde hiertegen aan , dat het daar dan weer een der morsigste en walgelijkste plekken van de stad zou worden . De directeur der Stadswaterwerken merkte hierover op , dat als het systeem van publieke urineplaatsen en privaten tot stank , onzindelijkheid en zedeloosheid aanleiding gaf , het beter ware , de - zelve nooit gesticht te hebben . Het fatsoenlijk publiek maakte zelden van i 2 : i 4 Arch . sccr . afd . P.W . 1848 nr . 596 . Zie mndbl . Amstelodamum 1956 , blz . 42-45 Arch . sccr . afd . P.W . 1849 nr . 1058 . Arch . sec . afd . P.W . 1849 nrs . 1240 en 1330 . 9