Tekstweergave van GA-1965_MB052_00010

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
STRAATMEUBILAIR VOOR HEREN Cest ici que tot t/bent en ruïne Les merveilles de Ia cuisine . Over een gemeentelijke commissie , die niet in het Heerenboekje is vermeld , schreef Bas Roodnat in Het Parool PS van 17 februari 1962 . Deze com - missie , waarvan een adjunct-directeur van de Stadsreiniging voorzitter is en die verder bestaat uit de chef van de zedenpolitie , ingenieurs van de af - delingen Stadsontwikkeling en Beplantingen van de Dienst der Publieke Werken en een technisch hoofdambtenaar van de afdeling Onderhoud Gebouwen en Gemeentewerkplaatsen van die dienst , komt eenmaal in de twee maanden bijeen om Burgemeester en Wethouders te adviseren over de urinoirs . Dat een hoge functionaris van de Stadsreiniging het voorzitter - schap van de commissie bekleedt , is niet vreemd , immers van zijn oprichting op 1 oktober 1877 af is de reinigingsdienst belast met het schoonhouden van de gemeente - urinoirs . In het maartnummer 1956 van dit maandblad heeft J . F . M . den Boer een bijdrage geleverd over de kiosken . Hier moge de aandacht gevraagd worden voor het boven aangeduide onderdeel van het Amsterdamse straatmeubilair . De openbare privaten in de 19e eeuw waren niet meer de op oude stads - gezichten voorkomende over de gracht uitgebouwde houten huisjes , ge - lijkend op de hier en daar ten plattelande nog bestaande stilletjes met de hartvormige opening . Wagenaar schrijft , dat bij een keur van 10 mei 1530 werd bevolen de over het Damrak , het Rokin en andere grachten vanouds getimmerde privaten weg te nemen . 1 In een keur van 2 maart 1581 staat te lezen , ' dat oock niemant ' t sij jonck of out , syn gevoegh sal mogen doen voor deser Stede Huys , noch op eenige Straten ; op de pene van twintigh stuyvers . Ende sullen de ouders voor de kinderen moeten responderen .' Op plaatsen waar faecaliën op grachten konden worden geloosd , werden privaten op putten of kuilen geplaatst . Deze putten werden van tijd tot tijd geruimd door de nachtwerkers , door burgemeesteren daartoe aangesteld en beëdigd . Op 20 juli 1826 stelde de gemeenteraad een reglement betrekkelijk het ruimen der secreet-kuilen binnen de Stad Amsterdam vast . De openbare privaten werden gebruikt door de smalle gemeente en door hen , die ver van huis waren . Er waren eveneens privaten met tonnen onder de brugbogen . Omstreeks 1840 had men voorts urinebakken . Ze kwamen voor aan wal - kanten en tegen brugleuningen en werden door belanghebbenden op eigen kosten geplaatst en onderhouden . 2 In pakhuizen en werkplaatsen spaarde men zo de ruimte voor de primitieve sanitaire inrichtingen uit en bleef bevrijd van de daaraan inhaerente stank . Toen volgens raadsbesluit van 4 augustus 1847 aan dr . S . Sarphati , de latere hoofddirecteur der Maat - schappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning , op 6 augustus door Burgemeester en Wethouders concessie werd verleend tot het ophalen 1 Octavo-uitgave X blz . 161-162 . 2 Arch . secr . afd . P.W . 1843 nr . 576 en 1845 nr . 687 . 8