Tekstweergave van GA-1964_JB056_00295

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
stierf Vorstius en dan lezen wij : ' In dese maent is de Hoochgeleerde en vermaerde Conradus Vorstius , voor desen Professoor binnen Steinfurt in ' t Graefschap van Benthem en daer nae Professoor Honorarius binnen Leyden , principale voorstan - der der Remonstranten , als hy uyt de Provintien gedimmitteert was , binnen Ton - ningen in de Eyderstede dese weerelt overleden .' 1 ) Hulde komt een schrijver toe , die de moed had , één der voornaamste verliezers in een nog niet geëindigde par - tijstrijd te gedenken . Van Van Wassenaer's verlichte denkwijze geeft een derde staaltje ons een in - druk . Met betrekking tot de toevloed van vreemdelingen in het bijzonder naar Amsterdam , liet hij als zijn mening kennen : ' Door de groote handel , die hier te Lande gedreven wert , eenichsins door de segheninghe des Heeren , eenichsins door de sachte regierringhe der H . H . Staten Generael , begeven haer veel natiën herwaerts , als Armeniers , Russen , Chinesen en andere meer .' 2 ) Weliswaar moeten wij het tweemaal gebruikte ' eenichsins ' opvatten als enerzijds , anderzijds , maar zou een andere begin-zeventiende-eeuwer , en bijna vanzelf sprekend een rechtzinnig Calvinist , de voorspoed en de daarmee gepaard gaande aantrekkingskracht niet uitsluitend hebben toegeschreven aan de Almachtige God , die zijn volk uit het diensthuis van de tyran had uitgeleid ? Ook andere middelen staan ons ten dienste , om Van Wassenaer te leren kennen . De meeste van de zeventien door hem ter perse gebrachte delen van het ' Histo - risch Verhael ' ( de ' Vervolghen ' xvin , xix , xx en xxi zijn van Lampe ) droeg hij op aan de grote krijgshelden van zijn tijd , aan regerings - en andere colleges en aan bijzondere personen , wier daden en verrichtingen hij successievelijk in den brede behandelde . Ik ga ze opsommen en men zal er versteld van staan , wie hij achter - eenvolgens met een opdracht vereerde . Het is haast niet aan te nemen , dat al de genoemden er kennis van kregen . Met zekerheid weten wij , dat Christiaan iv er niet onkundig van bleef . Hij beloonde Van Wassenaer met de titel Historie - schrijver van de koning van Denemarken . 3 ) Merkwaardig mag het heten , dat de schrijver burgemeesteren van Amsterdam ' vergat '. Wie oplettend gelezen heeft , zal de hoogste stedelijke gezagsdragers ook bij de aantekening van Plancius ' be - grafenis gemist hebben . Persona grata was hij bij hen stellig niet . Hier volgt de reeks : Deel i Geen opdracht . Deel ii Bewindhebbers der Westindische Compagnie . Deel in Prins Maurits . 4 ) Deel iv De Staten-Generaal . i ) Hist . Vcrh . iv , 22 vo . Hist . Vcrh . iv , 80 ( dec . 1622 ). Van Lennep , t.a.p ., blz . 245 . *) Frcdcrik Hendrik ontbreekt , ofschoon het beleg van ' s-Hertogenbosch ( 1629 ) uitvoerig wordt be - schreven . 87