Tekstweergave van GA-1948_MB035_35090

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSÏELODAMUM ..HOE DIE VAN AMSTERDAM OORSAECKE IN DE DIERTE WAEREN.” In 1929 verscheen te Antwerpen, als uitgave van het Genootschap voor Antwerpsche Gesth denis: „de Kroniek van Godevaert van Haecht”, over de troebelen van 1565 tot Rp Antwerpen en elders, ingeleid en toegelicht door Rob. van Roosbroeck (uitgave de Sikke ■)■ Godevaert van Haecht, geboren in 1546 en overleden in 1592, was schilder van beroep- * J dus een tijd- en stadgenoot van de grote Bruegel en stond als vrijmeesterszoon geboekt io St. Lucasgilde der stad. Voor zover bekend, zijn er geen werken van hem bewaard gem c Hij begint zijn kroniek met een „Tot den Leser”. „Also den geest mij in mijn jonekheyt beruerde over die deerlyck heyt die ick hoorde die diewils die landen endc steden overquam, so ben ick geneycht geweest ’t gene dat ick k o(^ et ende sach te besorijven tot een memorie voor mij ende voor andere na mij, ende beghinde den jaere ons heeren 1565 doen ’t in Nederlant redelijck stil endc peijs was geweest soW jaeren. Dit brocht mij tot scrijven sijnde 18 jaeren, geboren in ’t jaer van 1546 in Juhs e En dan volgt de „Waerachtighe bescrijvinghe van den jaer 1565 van diveesche saecken die Nederlanden ende onse gebueren geschietden endemeest en voeral wat binnen Antwerpen ge B mits ick daer woonachtich sijnde, vuel dinghen selfs mocht hooren en sien.” Zo beschrijft dan van Haecht de geschiedenis van zijn stad van maand tot maand in f 1565, 1566 en 1567. In dit tijdsgewricht viel de actie van de Prins van Oranje; een gees e omwenteling beheerste de Eeuw en de Beeldenstorm was daar de tragische exponent vllI) ' r . Uiteen kanttekening bij het verslag over Mei 1565 blijkt ons . . . „Hoe die van Amsterdam saecke inde dierte (duurte) waeren.” „Item dese tijt waeren vuel Ostersche goeden (bedoeld worden goederen vanuit de duere, als hout, peck, terre, was en ander goeden, ende dat doer de orloge die er was tussche" n coninck van Denemercken en den coninck van Sweten, also dat den Denemercker een rivirege de Som (Sont) gesloten hielt, en welke peijs te maeken, vuel heeren gemoeijt waeren. Ende crijch, meest te water, hadde bij 2 jaeren geduert, ende al om het missegghen vaneen wa P e j e u, sij vuerden, daer d’een segghen wonde, dat het so niet en hoorde. Den coninck van Spa® Philippus, dede vuel om die Som open te hebben, opdat de Oostersche goeden (goederen) Nederlanden mochten comen, daer het coren meest van doen was. De keijser oock vuel om desen peijs (vrede) te maecken, opdat sij hem mochten helpen leghen den g jjj, die hem veerdioh maekte: omdat dese keijser hem den tribuijt (schatting) die Ferdinanc vader, beloeft hadde, niet tijdtlick gesonden en hadde, sondt hij se wederom. Item dees tyt was de stat van Antwerpen qualijck versien (voorzien) van coren en den roei y u lt al, dat het noch seer dier sou worden. So was er een persoon die haer raet gaf, segghende- » mij 3 of vier scepen met coren, ick sal t doen afslaen.” Want ’t gans landt was beroertj t .jj Brusel was door het coren eenen oploop comen. Yuer sulx vreesden sij oock en sij hadden om in noot het gemeijn volck uyt te meten (te distribueren) En den roep was, dat tot AMS IE geen coren en was, welck den stapel van het coren is. , ovcll' 0 En desen deden dit coren vueren na AMSTERDAM en seijde, dat hij quam van Duwaey, plaats of streek daarmede bedoeld is, is mij niet duidelijk) daer men gemeijnelyc coren ell en dit docht die corencoopers aldaer vrempt en vraechden na den prijs, die hij kleijn s ® seijde: „Ick kans U noch vuel leveren voer dien prijs, wist ick waer t best geilen soUC * e ’ oo peO’ omdat hij ’t vuel min presenteerde dan de merekt daer was, so en begheerden sij geen te c maer elck socht te vercoopen: doen sach men wie coren veijl hadde, (te koop had) gß f En die tyt waeren daer sommighe dies vuel opkochten voer de stat Antwerpen, en kregen dien middelt voer redelycken prijs. Ende hierna hoorde men vuel hoe die van AMST n P1 661 die meest met coren omgaan, GORSAECK waren van de dierte, die overal was geres® ' pj’- dan den eouden winter: WANT SIJ ’T IN AL FE PLAETSEN HADDEN GEWBE 1 COOPEN HIER BINNENSLANDTS. Ende omdat vuel klachten over haer quanien, sommighe uijt den hove van Brusel na AMSTERDAM getrocken om sulcke onre coopenscap te remedieren. tro o '^ Ick geloove dat het hof wat in haer ooghe geworpen werdt: (zand inde ogen werd g o n’ men leijde haer op, dat sy ’t gecocht hadden aen den conick van Denemerken: dat hij sluijten soude, om dat sij profijt doen souden met haer coren. hoV 6^ En in dese werden 30 scepen gesien, die door de Som comen waeren also die nou open was, 1 90