Tekstweergave van GA-1943_MB030_08101

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM plan ontwerpen, waarin waarschijnlijk de „stadts-timmerman” Hendrik de Keyser een groot aandeel heeft gehad. Een plan zoo geniaal en zoo grootsch, dat de stad in één keer verdrie - voudigd zou w’orden en den prachtigen halve - maan-vorm zou verkrijgen. „De drie groote grachten werden rondom de „gantsche stad getrokken en daarachter uit - „gestrekte wijken bestemd voor fabrieken en „handwerken en op de beide hoornen der halve „maan groepen eilanden ten dienste der groote „zeevaart”. *) Op 26 April 1610 besloot de vroedschap tot uitvoering van de plannen over te gaan. Men kwam echter al spoedig tot de overtuiging, dat het werk te groot was om ineens te worden uitgevoerd en derhalve besloten Burgemeesteren en Raden in 1613, dat de „vergrootinge ende fortificatie om de grootheyt „ende difficulteyt van ’t werck, bij provisie „van de Haarlemmerpoort tot de Heyligeweghs - „poort bij der hant ghenomen ende in ’t werck „ghestelt zou worden, met meeninghe van het „voorder werck metten eerste goede gheleghent - „heyt te voltrecken”. 2 ) Men bepaalde zich dus vooreerst met den aanleg van den grachtengordel en buitensingels tusschen de Brouwersgracht en Leidschegracht, waarbij de Leidschegracht dienst deed als buitensingel en aansloot op den ouden stadswal. Vergrooting van 1658 (verdere uitvoering van de plannen van 1609). In 1658 ging men over tot verdere uitvoering van de plannen van 1609 en werd de grachten - gordel doorgetrokken van de Leidschegracht tot Funen, waarmede dus de halvemaan-vorm werd voltooid. Bij deze uitbreiding kwam dus ook het gebied, dat later de beroemde „Bocht” van de Heeren - gracht zou worden, binnen .de stad te liggen. Voor dien liep de stadswal van de Heilige wegs - poort (bij het Koningsplein) door de tegen - woordige Reguliersdwarsstraat naar de Regu - lierspoort op de Botermarkt (thans Rembrandt - plein). Uitgifte van de erven inde nieuwe uitbreiding. Op 23 Mei 1664 ging de stadsregeering, die door onteigening en aankoop in het bezit van de verschillende gronden was gekomen, tot ver - koop van de gerooide erven langs de Heeren - gracht over (toen ook wel genoemd Nieuw e Heerengracht). De beschikbare gronden werden in kaart gebracht en eerst verkaveld tot zoo - genaamde parken, die weer in erven werden verdeeld. Deze werkwijze was ook reeds bij de derde vergrooting van 1609 toegepast en dus reeds administratief geijkt. 3 ) Op het gemeente - archief bevindt zich een aantal van dergelijke kaarten, 4 ) waaronder ook een van het park A, gelegen tusschen de Vijzelstraat—Heerengracht tot ~de Bocht”—en Reguliersdwarsstraat, die verkocht werd bij „Joachim Brandtlight, boeck- Verkooper inde Bantemer Straet”, waarop alle verkochte erven, 50 in getal, voorkomen, waarvan de erven, genummerd van 1 t/m 12 inde „Nieuwe” Vijzelstraat, 13 t/m 31 op de Heerengracht, 32 t/m 50 inde Reguliersdwars - straat, met dien verstande, dat erf Nr. 31 tegenover Nr. 32 ligt, 33 tegenover Nr. 30 enz. De erven aan de Heerengracht waren 200 bij 26 Amsterdamsche voeten groot, die inde Reguliersdwarsstraat 64 bij 26. De verschillende erven werden op de volgende conditiën verkocht. 6 ) „Conditiën van coop in ’t park A, staande „geregistreert van fol. 163 tot 175. Deze erven „syn vercogt den 23 May 1664 ten overstaan „van mijne heeren de Schout alle de Burge - „meesteren, tempto 6 ) van Hoorn, alle de „schepenen en alle de Thesaurieren. „Mijne Heeren de Burgemeesteren en Thesau - „rieren dezer Stede willen van wegen en ten „behoeve derzelven Stadt verkopen de na - volgende Erven gelegen op de Heerengraft „inde Reguliersdwarsstraat ende inde Vijzel - ,,straet in ’t Park letter A. „1. De copers sullen de Erven terstond mogen „aanvaarden. „2. De heeren vercopers willen de voorschr. „Erven vercopen gelijk die leggen, doch ter „plaatse daar de Stadsgracht noch niet vol - ,,comenlijk gedempt is sullen de Erven gehoogt „worden op de hoogte van de Stadt oude „buyten cingel. „3. De copers, die hunne Erven binnen ’t jaer „niet betimmeren sullen gehouden sijn, na „verloop van ’t jaar dezelver hunne Erven af „te schuttingen voor 'aan de Burghwal (hier „zuiver de beteekenis van bergwal) onder aan „de straet. „4. De voorschr. Erven zullen niet mogen „worden gesplitst ofte gesmaldeelt tot slopjes „of steegjes, ook zullen op de voorschr. Erven „niet mogen worden gedaen eenig ambacht „’t aambeelt gebruykende, noch ook ’t am - „bacht van cuyper, noch ook brouwerijen, „mouterijen, seepsiederijen, suyckerbakkerijen, „glasblaserijen, verwerijen, calanderijen, geel - „gieterijen, branderijen, smeersmelterijen, ba - „lijnkokerijen, opgestelt mogen worden, ook „geene steenhouwerijen, heetenparssenhouwe - „rijen, campher- en vermillioen branderijen, „olyslagers, oude wassmelters mogen wonen „noch oock oly off Traanbakken gemaakt „mogen worden. „5. De copers van de Erven inde Nieuwe „Reguliersstraet, Reguliersgracht en Reguliers - „dwarsstraet alsmede de nieuwe Vijzelstraet sul- 101