Tekstweergave van GA-1942_MB029_06129
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
YAN
DE
BOEKENTAFEL.
Van
Schuilkerk
tot
Zuilkerk,
Ge
-
schiedenis
van
de
Mozes-
en
Aaronkerk
te
Amsterdam,
door
P.
Dalmatius
van
Heel
O.F.M.
en
P.
Bonfilius
Knipping
0.F.M.,
met
een
woord
vooraf
door
den
Hoogeerw.
P.
Regalatus
Hazebroek
O.F.M.
MCMXLI,
Urbi
et
Orbi,
Amsterdam.
Op
12
October
1941
vierde
de
Parochie
van
de
Mozes-
en
Aaronkerk,
gelijk
men
weet,
een
tweevoudig
eeuwfeest:
het
driehonderd-jarig
jubileum
der
Statie
en
het
honderd-jarig
bestaan
der
kerk.
Reeds
toen
konden
wij
meedeelen
men
zie
blz.
146
van
het
Maandblad
van
het
vorige
jaar
dat
van
de
hand
van
pater
van
Heel
en
dr.
Knipping
een
gedenkboek
zou
verschijnen.
Eerst
onlangs
heeft
dit
het
licht
gezien.
Ineen
begeleidend
schrijven
gevoelt
pastoor
Hazebroek
zich
genoopt
zijn
leedwezen
te
betuigen
over
die
late
verschijning.
„Wij
meenen
ons
echter
te
mogen
troosten
met
de
gedach
-
te,
dat
de
opschuiving
van
den
ver
-
schijningsdatum
in
geenen
deele
schade
heeft
gedaan
aan
de
uitvoering”,
zoo
voegt
hij
eraan
toe.
Wie
van
het
gedenkschrift
kennis
neemt
zal
dit
gaarne
en
van
ganscher
harte
beamen.
Het
is
een
boekwerk
van
kloek
formaat
geworden,
van
haast
400
blad
-
zijden
druks,
rijk-geïllustreerd
en
breed
van
opzet.
Vooral
waar
thans
de
dagen
van
het
kerkgebouw
aan
het
Waterloo
-
plein
(eertijds
de
Houtgracht)
geteld
zijn,
is
het
van
groot
belang,
dat
zijn
ge
-
schiedenis
(en
voorgeschiedenis)
op
zoo
uitnemende
wijze,
door
alleszins
bevoeg
-
den
als
de
beide
schrijvers,
is
vastgelegd.
Het
begin
was,
naar
vroeger
reeds
is
aan
-
gestipt,
de
schuilkerk,
die
door
de
Fran
-
ciscanen
gevestigd
werd
in
het
door
aan
-
koop
verkregen
huis
aan
de
Joden
Bree
-
straat,
„waar
Mozes
inden
gevel
stond.”
Den
Sisten
Mei
1641
kreeg
de
koop
zijn
beslag.
Het
huis
lag
naast
het
later
ver
-
kregen
pand
„Aaron”
in
dezelfde
straat.
Ten
slotte
had
pater
Cornelis
de
Vroom,
die
als
de
stichter
van
de
Mozes-
en
Aaronkerk
in
haar
eersten
vorm
be
-
schouwd
mag
worden,
de
beschikking
overeen
blok
van
zes
huizen,
drie
aan
de
Anthoniebreestraat
en
drie
aan
de
Hout
-
gracht.
De
voortvarende
Vroom
was
op
dit
terrein
al
begonnen
te
bouwen,
zonder
toestemming
der
Stedelijke
rcgeering,
vertrouwend
dat
die
wel
zou
afkomen.
Maar
Burgemeesters
verboden
het
nieuwe
bedehuis,
dat
zonder
hun
toestemming
was
opgericht,
te
gebruiken.
Eerst
onder
zijn
opvolger,
Aegidius
de
Glabbais,
kon
de
ruime
(schuil-)
kerk,
die
na
een
halve
eeuw
uit
de
kleine
behuizinge
gegroeid
was
en
meer
dan
drieduizend
menschen
kon
bevatten,
in
gebruik
worden
ge
-
nomen.
Dit
waste
danken
aan
den
in
-
vloed
van
den
(Franschen)
keizerlijken
gezant
en
den
gezant
van
den
Koning
van
Polen.
Trouwens,
ook
de
verdraag
-
zaamheid
was
grooter
geworden.
De
Glabbais
begon
dadelijk
met
de
ver
-
siering
van
het
inwendige
van
de
kerk,
een
zaak
die
bij
de
„Mozes”
altijd
van
zoo
groot
belang
is
geweest.
Er
is
dan
ook
een
apart
hoofdstuk
(het
Bste)
gewijd
aan
de
kunstenaars
van
de
schuilkerk.
Daartoe
behoort
inde
eerste
plaats
Jacob
de
Wit,
van
wiens
hand
naar
bekend
is
een
zeer
groot
aantal
schilderstukken
in
kerk
en
pastorie
aanwezig
zijn.
Hij
was
de
raadsman
van
Glabbais
bij
de
versiering
van
de
kerk
en
ontwierp
bijv.
het
geheele
altaar,
met
bouwwerk,
beeldwerk
en
al.
Het
is
het
zelfde
altaar
dat
nog
inde
huidige
kerk
aanwezig
is.
Die
werd,
zooals
men
weet
toen
de
schuilkerk
bouwvallig
was
geworden
gebouwd
naar
de
plannen
van
Tilman
Franfois
Suys,
den
stadsbouwmeester
van
Brussel
en
directeur
der
Academie
van
Beeldende
Kunsten
inde
Amstelstad.
Ook
als
kerkenbouwer
had
hij
zijn
sporen
verdiend;
de
Luthersche
kerk
en
de
katholieke
Sint
Catharina
hierterstede
waren
o.m.
zijn
werk.
Hoofd
der
static
toentertijd
en
drijfkracht
voor
den
nieu
-
wen
bouw
was
pater
Arnoldus
Hcnricus
van
Giessen.
Nadat
op
Sint
Franciscusdag
1838,
ter
plaatse
van
het
toekomstige
hoofdaltaar,
de
eerste
paal
was
ingeheid,
legden
op
17
November
pater
Jacobs,
provinciaal
en
tevens
vaër
van
„Het
Boompje”,
de
andere
kerk
der
Minder
-
broeders
te
Amsterdam,
en
pater
van
der
127