Tekstweergave van GA-1941_MB028_04063

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

Apr. 1941 AMSTELODAMUM symbool voor de stad zelve, gebruikt als middelpunt voor het afleggen der rond - gangen. In elk geval was deze plek, met het wapen der stad in het midden, het symbool bij uitnemendheid voor de saamhoorigheid van de poorters. Het is jammer, dat bij de veranderingen op den Dam in het midden van de zeventiende eeuw dit oude symbool is verdwenen. Het zou niet zonder zin zijn, wanneer het stadsbestuur van thans op deze plek, zoowel ter herinnering aan oude, gewijde handelingen, als ter opwekking en sterking van het saamhoorigheidsgevoel der stedelingen hu en inde toekomst, het in steen uitgehouwen wapen der stad deed aanbrengen, omringd door drie concentrische cirkels. Tot zoover de schrijver. Wij herinneren eraan, dat in het plaveisel van het Beursplein het wapen der stad wei in groot formaat is aangebracht, maar zonder de beteekenisvolle cirkels. het paradijs. Onder de bijbelsche ideeën, die op gevelsteenen voorkomen of in huisnamen worden uitgedrukt, neemt naar rangorde het paradijs de eerste plaats in. Waren vroeger de huisemblemata, die den Hof van Eden op eenigerlei wijze in beeld of woord in herinnering brachten, talrijk ( v. L. en ter G. 11, p. 47 vg.), lieden ten dage schijnen zij tot een enkel exemplaar te zijn samengeschrompeld: den gevelsteen in het huis Singel 367, in het grachtvak tusschen Heisteeg en Raamsteeg. De voorstelling (zie afb.) is aller - minst fraai en zelfs hybried: in strijd met het bijbelverhaal stelt zij de slang voor sprekend tot Eva èn Adam, de slang zelfs voor een deel in menschelijke gedaante. Maar zijn beteekenisontleent deze steen aan de verknochtheid van voorstelling en standplaats. Van Lennep en ter Gouw (11, p. 47 en 48) reeds hebben dit verband inge - zien, al zeiden zij dit niet met zoo - veel woorden. De paradijsvoor - stelling was het blazoen van het Appelkoopers- en vanhetFruit- Verkoopersgilde. „Hun vignet stelt den boom des levens voor V'aarin het wapen van Amster - dam is geplaatst( l) 1 )—, daarbij de slang, Adam en Eva” ( Dirks , de M.-Ned. Gildepenningen, HaarL, 1878, I, p. 17 en 43). Het ligt v oor de hand, dat een eigenaar vaneen perceel gelegen aan de voormalige Appelmarkt het gilde-embleem, zij ’t eenigszins gewijzigd, als onderwerp voor zijn gevelsteen koos. De zgn. Appelmarkt moge in 1895 naar de zuidzijde der Marnixstraat zijn herplaatst, waar niet weinige leelijke huizen nog met de vermelding der eerste steenlegging uit het jaar 1895 pronken 2 ), de groentenmarkt is alweer in 1934 naar verdere contreien der stad, naar oorspronkelijk niet Amsterdamsch territorium, Verhuisd —, het marktmeestershuisje van de oude Appelmarkt moge eerst voor eenige maanden zijn geamoveerd (het komt nog voor op de afb. Gedenkboek x ) Het uitroepingsteeken behoort tot het citaat. 2 ) Een aantal der toen gebouwde huizen is alweer ten behoeve van het nieuwe Hoofdbureau v an Politie afgebroken. 63