Tekstweergave van GA-1941_MB028_04026

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM Febr. 1941 landsche Barok of het Klassisisme, dat zulke waardige vertegenwoordigers ineen Jacob van Campen, een Pieter Post, een Yingboons en een Stalpaert vond. De pilasterkapiteelen in het fries getuigen daarvan, al hoewel de zoo typeerende pilaster - stelling nog ontbreekt. Het „Vlygende Kalf” is van Renaissancistischen vorm. De kenmerkende horizontale oriënteering is nog niet vermengd met de latere verticaal van het Klassisistische pilasterschema. De sluit- en aanzet-steenen, duiden zelfs op een voorafgaanden Middeleeuwschen bouwtrant, waarop de Renaissance inden aanvang werd opgebouwd. „Renaissance”, het opnieuw geboren worden van de opvattingen der Oude Grieksche Bouwkunst, een kunst welke zelve als de reïncarnatie beschouwd zou kunnen worden van het nniverseele principe van de Egyptische Bouwmeesters der grijze Oudheid. In proportie en houding geven de bouwmeesters der Renaissance den eerbied voor dat nniverseele principe te kennen, en het is ook ineen enkel detail, een gevelsteen of ornament, met gebogen hoorn-voluten, dat zoo hier en daar een duidelijk bewuste taal gesproken wordt. De gevelsteen van het „Vlygende Kalf” is daarvan mede een getuige. Neen, de bouwmeesters dier tijden, zouden er niet licht toe overgaan een vliegenden acrobaat, of een gevleugeld dier in hun gevels te doen uithouwen, als daar niet een diepere zin, een schooner symbool, aan ten grondslag lag, dan de conclusie welke de argelooze voorbijganger er thans soms ondoordacht uit trekt. Maar niet alleen de ondeskundige voorbijganger is het die een zoo flagrante ver - gissing maakt, het zijn helaas ook meer deskundigen, die bijwijlen de schoone symboliek vergaten, welke een zoo eenvoudige gevelsteen ons vaak wil vertolken. Het westelijk portaal van de Kathedraal van Chartres, eender drie belangrijkste portalen dier kerk (einde 12de eeuw) uit de school van Isle de France (Gothiek), geeft ons de oplossing van het vraagstuk. Het is daar, dat in het sierlijke tympanon een viertal vliegende figuren rond de centrale Christus-figuur zijn afgebeeld, en één daarvan is het „Vliegende Kalf”, één der 4 Apostelen, waarvan het tympan de allegorische voorstelling is. Wat de restauratie zelve betreft, heeft de gedachte, het huis terug te brengen in ouden vorm, niet kunnen verhinderen dat tevens met de wisseling van Renaissance en Barok rekening gehouden diende te worden. De ronde kraag-beëindiging van den top, is zeker niet oorspronkelijk, doch wèl inden geest der overgangs-periode, zooals daar in dezelfde straat zoo vele voor - beelden van zijn te vinden. Dit heeft den ontwerper er toe gebracht, om weliswaar den trapgevel een juisteren, een schooneren vorm te geven, doch niet om ook de bovenste beide trappen te herstellen, welke daar oorspronkelijk moeten zijn geweest. De minder fraaie wijziging, welke uit later tijd zal dateeren, en waarbij men een tweetal trappen weggebroken heeft en dooreen klok-vormige bekroning vervangen, werd niet geheel verworpen, maar in schooner vorm hersteld. De verminking, door de ondeskundige verandering ontstaan, is daardoor wegge - nomen, en een beëindiging welke den overgang naar hals- en klokgevel aangeeft, werd gekozen. De onderbouw welke, waarschijnlijk bij een nog latere verbouwing, ontsierd werd met een tweetal stoepen en een paar groote verhoudinglooze vensters, werd ver - vangen dooreen onderpui welke - zooals het bij gebouwen van die jaren het geval was nog sterk herinnert aan den middeleeuwschen houtbouw, geflankeerd door een paar stoeptreden. De lijstprofielen werden gevormd in overeenstemming met den eertijds gelief - koosden vorm, een vorm welke in zich zelve zeer zeker een diepere geometrische allure verbergt. Bij het schoonmaken van de natuursteenen banden, pilasterstukken en gevelsteen, kwam het schoone materiaal in zijn prachtige kleur weer tot zijn recht. En 26