Tekstweergave van GA-1941_MB028_04026
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
Febr.
1941
landsche
Barok
of
het
Klassisisme,
dat
zulke
waardige
vertegenwoordigers
ineen
Jacob
van
Campen,
een
Pieter
Post,
een
Yingboons
en
een
Stalpaert
vond.
De
pilasterkapiteelen
in
het
fries
getuigen
daarvan,
al
hoewel
de
zoo
typeerende
pilaster
-
stelling
nog
ontbreekt.
Het
„Vlygende
Kalf”
is
van
Renaissancistischen
vorm.
De
kenmerkende
horizontale
oriënteering
is
nog
niet
vermengd
met
de
latere
verticaal
van
het
Klassisistische
pilasterschema.
De
sluit-
en
aanzet-steenen,
duiden
zelfs
op
een
voorafgaanden
Middeleeuwschen
bouwtrant,
waarop
de
Renaissance
inden
aanvang
werd
opgebouwd.
„Renaissance”,
het
opnieuw
geboren
worden
van
de
opvattingen
der
Oude
Grieksche
Bouwkunst,
een
kunst
welke
zelve
als
de
reïncarnatie
beschouwd
zou
kunnen
worden
van
het
nniverseele
principe
van
de
Egyptische
Bouwmeesters
der
grijze
Oudheid.
In
proportie
en
houding
geven
de
bouwmeesters
der
Renaissance
den
eerbied
voor
dat
nniverseele
principe
te
kennen,
en
het
is
ook
ineen
enkel
detail,
een
gevelsteen
of
ornament,
met
gebogen
hoorn-voluten,
dat
zoo
hier
en
daar
een
duidelijk
bewuste
taal
gesproken
wordt.
De
gevelsteen
van
het
„Vlygende
Kalf”
is
daarvan
mede
een
getuige.
Neen,
de
bouwmeesters
dier
tijden,
zouden
er
niet
licht
toe
overgaan
een
vliegenden
acrobaat,
of
een
gevleugeld
dier
in
hun
gevels
te
doen
uithouwen,
als
daar
niet
een
diepere
zin,
een
schooner
symbool,
aan
ten
grondslag
lag,
dan
de
conclusie
welke
de
argelooze
voorbijganger
er
thans
soms
ondoordacht
uit
trekt.
Maar
niet
alleen
de
ondeskundige
voorbijganger
is
het
die
een
zoo
flagrante
ver
-
gissing
maakt,
het
zijn
helaas
ook
meer
deskundigen,
die
bijwijlen
de
schoone
symboliek
vergaten,
welke
een
zoo
eenvoudige
gevelsteen
ons
vaak
wil
vertolken.
Het
westelijk
portaal
van
de
Kathedraal
van
Chartres,
eender
drie
belangrijkste
portalen
dier
kerk
(einde
12de
eeuw)
uit
de
school
van
Isle
de
France
(Gothiek),
geeft
ons
de
oplossing
van
het
vraagstuk.
Het
is
daar,
dat
in
het
sierlijke
tympanon
een
viertal
vliegende
figuren
rond
de
centrale
Christus-figuur
zijn
afgebeeld,
en
één
daarvan
is
het
„Vliegende
Kalf”,
één
der
4
Apostelen,
waarvan
het
tympan
de
allegorische
voorstelling
is.
Wat
de
restauratie
zelve
betreft,
heeft
de
gedachte,
het
huis
terug
te
brengen
in
ouden
vorm,
niet
kunnen
verhinderen
dat
tevens
met
de
wisseling
van
Renaissance
en
Barok
rekening
gehouden
diende
te
worden.
De
ronde
kraag-beëindiging
van
den
top,
is
zeker
niet
oorspronkelijk,
doch
wèl
inden
geest
der
overgangs-periode,
zooals
daar
in
dezelfde
straat
zoo
vele
voor
-
beelden
van
zijn
te
vinden.
Dit
heeft
den
ontwerper
er
toe
gebracht,
om
weliswaar
den
trapgevel
een
juisteren,
een
schooneren
vorm
te
geven,
doch
niet
om
ook
de
bovenste
beide
trappen
te
herstellen,
welke
daar
oorspronkelijk
moeten
zijn
geweest.
De
minder
fraaie
wijziging,
welke
uit
later
tijd
zal
dateeren,
en
waarbij
men
een
tweetal
trappen
weggebroken
heeft
en
dooreen
klok-vormige
bekroning
vervangen,
werd
niet
geheel
verworpen,
maar
in
schooner
vorm
hersteld.
De
verminking,
door
de
ondeskundige
verandering
ontstaan,
is
daardoor
wegge
-
nomen,
en
een
beëindiging
welke
den
overgang
naar
hals-
en
klokgevel
aangeeft,
werd
gekozen.
De
onderbouw
welke,
waarschijnlijk
bij
een
nog
latere
verbouwing,
ontsierd
werd
met
een
tweetal
stoepen
en
een
paar
groote
verhoudinglooze
vensters,
werd
ver
-
vangen
dooreen
onderpui
welke
-
zooals
het
bij
gebouwen
van
die
jaren
het
geval
was
nog
sterk
herinnert
aan
den
middeleeuwschen
houtbouw,
geflankeerd
door
een
paar
stoeptreden.
De
lijstprofielen
werden
gevormd
in
overeenstemming
met
den
eertijds
gelief
-
koosden
vorm,
een
vorm
welke
in
zich
zelve
zeer
zeker
een
diepere
geometrische
allure
verbergt.
Bij
het
schoonmaken
van
de
natuursteenen
banden,
pilasterstukken
en
gevelsteen,
kwam
het
schoone
materiaal
in
zijn
prachtige
kleur
weer
tot
zijn
recht.
En
26