Tekstweergave van GA-1941_MB028_04015
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Jan.
1941
AMSTELODAMUM
de
eeuw
inde
nieuwe-kipkarmodder
over
bodemloozen
kuil,
van
reseda
peilloos
-
heid
diep
is
alles
weggegleden
ineen
stijlverslindend
Niets;
slechts
de
Musea
bewaren
specimina
of
gelijkenissen
voor
den
geschiedschrijver,
die
thans
ligt
te
schreeuwen
om
een
veiligheidsspeld
in
zijn
luier.
(Uit:
„Hans,
al
zestien
jaar”,
van
Martin
Permys,
in
1929
verschenen
in
„Nu”).
Van
een
bouwer
en
een
kuiper.
Door
de
ervaring
geleerd
de
ter
beschik
-
king
zijnde
bronnen
betreffende
de
gevel
-
stenen
en
huisnamen
in
onze
stad
voor
-
zichtig
te
hanteren,
ben
ik
er
toe
geko
-
men
foutieve
omschrijvingen
en
aan
-
duidingen
vast
te
leggen.
Ik
moge
hierbij
vermelden
dat
deze
aantekeningen
ont
-
stonden
na
lezing
van
de
artikelen
van
dr
Boas.
Een
geval,
dat
het
perceel
Oude
Waal
30
betreft,
moge
hier
volgen.
Dit
perceel
heeft
een
goed
behouden
steen
„De
Bouwer”
een
sobere
voorstelling
vaneen
landbouwer
die
zijn
akker
ploegt,
het
voorgespannen
paard
moeizaam
zich
be
-
wegend
ten
einde
van
de
akker,
voor
-
gesteld
juist
zo,
door
decentrale
figuur,
den
boer,
en
niet
de
geheele
voorstelling
in
het
centrum
van
de
steen
te
plaatsen.
Het
huis
op
de
Oude
Waal
30
is
een
dub
-
bele
vermelding
waard.
Treft
ons
op
de
steen
onder
dele
verdieping
de
arbeid
ten
plattelande,
in
het
fronton
ziet
men
een
kuiper
die
hier
zijn
werk
verricht.
De
Mon.lijst
(No.
3636)
geeft
een
on
-
bevredigende
en
onjuiste
omschrijving,
„Ineen
segmentvormig
fronton:
een
kind
met
vat
en
1730”.
Thans,
al
ware
bet
om
ons
in
het
gelijk
te
stellen,
heeft
de
eigenaar,
zijn
huis
weer
netjes
inde
verf
zettende,
ook
den
kuiper
niet
ver
-
geten
en
hem,
bij
zijn
bruine
haren,
een
blauwe
kiel
met
groen
voorschoot
gege
-
ven,
die,
zo
opgeknapt,
nu
trotser
dan
ooit
zijn
als
nieuw
blinkende
hamer
tot
slaan
gereed
houdt,
terwijl
hij
juist
een
band
omlegt.
En
dat
doet
geen
kind
hem
na!
Van
Arkel
&
Weissman
maken
van
deze
steen
op
dit
adres
in
hun
N.
H.
Oud
-
heden
V
geen
gewag.
Wel
noteren
zij
„de
top
Oude
Waal
60
is
met
een
kuiper
versierd,
waarbij
men
1730
leest.”
Deze
kuiper
blijkt
echter
identiek
te
zijn
aan
die
op
No.
30,
aangezien
lede
nummering
van
de
O.
Waal
niet
tot
60
reikt
en
ook
vroeger
niet
reikte
dan
immers
zou
ook
„de
Bouwer”
niet
door
v.
A.
&
W.
op
het
juiste
adres
No.
30
zijn
vermeld
2e
het
jaartal
als
door
hen
inde
top
vermeld
eveneens
1730
luidt.
Aan
alle
twijfel
maakt
evenwel
Anon.
in
zijn
schetsboek
een
eind,
die
(ca
1876)
beide
stenen
in
perceel
No.
30
vermeldt,
v.
A.
&.
W.
maakten
dus
een
foutieve
notitie,
welke
wij
bij
deze
kunnen
her
-
stellen
en
de
Monumenten-commissie,
de
steen
bij
hen
niet
vindend,
gaf
van
den
küiper
op
No.
30
de
speelgoeddoosachtige
omschrijving
van
„een
kind
met
vat”.
De
verscheidene,
ook
nu
nog
bestaande,
voorstellingen
van
deze
aard
kennende,
lag
het
motief
vaneen
kuiper
bij
een
vat
toch
meer
voor
de
hand.
Dat
een
gevel
met
meer
dan
een
steen
is
versierd
komt
meer
voor.
Er
zijn
er
zelfs
die
met
drie
voorstellingen
prijken.
Volgens
v.
Lennep
en
ter
Gouw
bleef
dikwijls
een
gevelsteen
in
het
huis
zitten
dat
van
eigenaar
veranderde,
terwijl
de
nieuwe
bewoner
er
nog
een
liet
aan
-
brengen
in
overeenstemming
met
zijn
bedrijf,
soms
ook
als
zinspeling
op
zijn
naam.
Van
de
overige
gevelsteenen
met
een
kuiper
vindt
men
inde
Kuiperssteeg
3
(Mon.lijst
1873)
een
fraai
tweetal
naar
elkaar
toegewend.
Voorts
een
ex.
inde
nabijheid,
O.Z.
Achterburgwal,
hoek
Rusland,
in
het
1929
gerestaureerde
pand
„daer
de
werkende
kuyper
inde
gevel
staet”
(Maandblad
15e
jg.
bl.
20).
De
Tuinstraat
161
heeft
ook
zijn
kuiper
inde
top
van
de
vernieuwde
gevel
met
oude
hals
en
ter
weerszijde
17
—25
(Mon.
lijst
No.
3371
twijfelt
aan
het
beeld
en
zegt
„Kuiper?”).
Aan
het
andere
eind
van
de
straat
op
No.
48,
vindt
men
nog
een
tafreeltje
met
een
kuiper
aangebracht
inde
rechterbovenhoek
van
dein
1933
herplaatste
steen
„Inde
Aswercker”,
klaarblijkelijk
in
verband
met
de
op
den
steen
geheelde
stapel
vaten.
Steenen
met
kuipersgereedschap
zijn
er
15