Tekstweergave van GA-1939_MB026_15025
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Febr.
1939
AMSTELQDAMUM
NIEUWE
LEVENSBIJZONDERHEDEN
VAN
MEINDERT
HOBBEMA
Het
leven
van
den
beroemden
landschapschilder
Hobbema,
wiens
tot
dusver
bekende
oeuvre
tegenwoordig
alleen
aan
kunstwaarde
met
millioenen
kan
worden
geschat,
is
voor
een
groot
deel
nog
mysterie
en
legende
gebleven.
Langen
tijd
is
er
groote
on
-
zekerheid
geweest
over
de
plaats
waar
hij
geboren
werd,
zoodat
een
aantal
steden
in
binnen-
en
buitenland
om
die
eer
heeft
gestreden.
Het
is
echter
uitgemaakt
dat
hij
te
Amsterdam
het
levenslicht
zag.
Hij
werd
althans
op
31
October
1638
gedoopt
inde
Nieuwe
Kerk
door
Ds.
Swalmius
(wiens
portret
door
Rembrandt
is
geschilderd).
Wat
men
verder
van
hem
wist,
komt
op
het
volgende
neer.
Toen
in
1655
de
25-jarige
Jacob
van
Ruisdael
uit
Haarlem
zich
te
Amsterdam
kwam
vestigen,
nam
hij
een
weesjongen
in
dienst
om
boodschappen
te
doen,
het
atelier
in
orde
te
houden,
verf
te
mengen,
enz.
Hij
had
geen
betere
keus
kunnen
doen,
want
uit
dien
weesjongen
groeide
een
veelbelovend
leerling
en
een
vriend:
de
nu
be
-
roemde
Meindert
Hobbema.
Zijn
leertijd
bij
Van
Ruisdael
duurde
waarschijnlijk
tot
1657.
Van
dat
jaar
dateert
zijn
eerste
zelfstandig
schilderij.
Op
2
November
1638
trouwde
hij
met
de
vier
jaar
oudere
Elsje
Pieters
Vinck
uit
Gorcum,
die
dienstbode
was
bij
Burgemeester
Lambert
Reynst
en
Jacob
van
Ruisdael
was
daaibij
getuige.
Door
bemiddeling
vaneen
andere
dienstbode
bij
Burgemeester
Reynst,
werd
Hobbema
benoemd
tot
„wijnroeier”
van
de
stad
Amsterdam,
terwijl
hij
zich,
volgens
een
acte
van
25
November
1668
verplichtte
aan
die
dienstbode,
met
name
Saartje
Valentyn,
zoolang
zij
ongetrouwd
was
en
totdat
haar
eventueele
man
eveneens
een
stedelijk
ambt
machtig
was
geworden,
/
250
per
jaar
te
betalen.
Na
zijn
huwelijk
zoo
n.l.
is
de
algemeene
opvatting
heeft
Hobbema
het
schilderen
geheel
op
-
gegeven,
omdat
hij
in
beslag
werd
genomen
door
zijn
werk
als
wijnroeier.
Slechts
éénmaal,
zoo
meent
men,
heeft
hij
nog
de
kunst
gediend.
Dat
was
in
1689
toen
hij
zijn
meesterstuk,
het
wereldvermaarde
„Laantje
van
Middelharnis
schiep,
(De
kunsthistorici
zijn
het
over
dat
jaartal
niet
eens
en
meenen
dat
het
ook
wel
in
1669
kan
ontstaan
zijn).
r
)
In
elk
geval,
men
heeft
geen
ander
gedateerd
werk
van
Hobbema
kunnen
aan
wijzen
inden
langen
tijd
van
38
jaren
sedert
de
schilder
een
stedelijk
ambtenaar
was
geworden.
Zoo
moest
men
aannemen
dat
hij
als
wijnroeier
de
handen
zoo
vol
had,
dat
hij
geen
tijd
en
gelegenheid
meer
had
om
zich
aan
de
kunst
te
wijden,
en
aldus
ontstond
de
legende,
dat
bij
de
geringe
aanmoediging
die
zijn
werk
ten
deel
viel,
deze
miskende
kunstenaar,
om
in
het
leven
te
blijven,
zich
moest
bepalen
tot
zijn
ambt
van
wijnroeier
voor
een
schamel
loon.
Vergeten
en
onbekend
is
Hobbema
den
7den
September
1709
gestorven
en
evenals
zijn
vrouw,
die
hem
twee
jaar
was
voorgegaan,
van
de
armen
begraven.
Hij
woonde
toen
op
de
Rozen
-
gracht,
dicht
bij
het
Doolhof
en
tegenover
het
laatste
woonhuis
van
Rembrandt.
Ook
hij
werd
begraven
inde
Westerkerk.
Zijn
naam
was
volslagen
vergeten
en
als
schilder
was
hij
volstrekt
onbekend.
Een
boedelinventaris
is
nooit
voor
den
dag
gekomen.
Houbraken
vermeldt
hem
niet
en
in
naamlijsten
van
geen
schildersgilde
komt
hij
voor.
De
geheele
18e
eeuw
verstreek
zonder
dat
zijn
naam
als
schilder
werd
vermeld,
en
het
duurde
tot
1840
vóór
zijn
werk
in
veilingcatalogi
opdook
en
opgang
begon
te
maken,
het
eerst
in
Engeland,
waar
het
op
den
duur
werd
gezocht
en
hoog
betaald.
Vandaar
dat
musea
en
bekende
Engelsche
collecties
een
groot
i)
Het
schilderij
is
door
ontelbare
reproducties,
die
het
origineel
meest
gebrekkig
weergeven,
bekend
en
daardoor
banaal
geworden.
Maar
ieder
die,
inde
National
Galery
te
Londen,
voor
het
wonderwerk
komt
te
staan,
wordt
ten
zeerste
verrast
door
de
groote
afmetingen
en
komt
onder
de
bekorino
van
de
prachtige
kleur
en
de
natuurlijke
waarheid
van
dit
armoedige
kindschap
onder
den
grijzen
hemel
met
blanke
wolken.
Men
voelt
dat
alleen
een
groot
kunstenaar
daarbij
nao-enoeo'
alle
stoffeering
kon
versmaden.
Hoe
bekend
„het
Laantje”
ook
mocht
zijn,
toch
kon
het
gebeuren
dat
de
naam
Hobbema
totaal
werd
genegeerd
en
het
stuk
aan
een
hedendaagsch
schilder
werd
toegeschreven.
Zelfs
inde
stad
waar
hij
voor
300
jaren
werd
geboren,
m
Amsterdam.
Enkele
jaren
geleden
stond
voor
het
raam
vaneen
grooten
platenwinkel
inde
Reguhersbreestraat
een
ditmaal
fraaie
reproductie,
met
een
plaatje
daaronder,
om
de
koopers
te
verlokken
:
„Het
Laantje
van
Middelharnis”,
door
Hobbe
Smith.
{Red.)
25