Tekstweergave van GA-1938_MB025_13047
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Mrt.
1938
AMSTELODAMUM
gevonden
inden
grond
aan
het
einde
van
den
Overtoom.
Een
uitgevouwen
oorspronkelijk
grach
-
tenboek
is
een
fraai
stuk,
evenals
de
hoogst
zeldzame
ets
van
Jacob
de
Baen
van
den
brand
van
het
oude
stadhuis
niet
onderschrift,
1652.
De
keuze
is
genomen
uit
plekken
inde
omgeving
van
den
Dam.
Een
hoogst
merkwaar
-
dige
groote
teekening
geeft
den
N.Z.
Voorburgwal
te
zien
in
1884,
hetwelk
kort
voor
de
demping
geweest
moet
zijn,
want
in
dit
jaar
werd
met
dempen
begonnen.
Eenige
fraaie
oude
boek
-
banden
vullen
de
keur-collectie
aan,
van
oude
leerboeken
over
de
bouwkunst
en
een
sierlijk
Fransch
gidsje
van
Am
-
sterdam.
Stadsreinigingsdienst
in
het
verle
-
den.
Hierover
heeft
Mr.
W.
F.
H.
Oldewelt
in
het
Hbl.
van
22
Jan.
(avdbl.)
1.1.
bijzonderheden
meegedeeld.
Uit
1413
dateert
een
verbod
om
slachtafval,
mest
e.d.
in
het
IJ,
den
Amstel
of
de
grachten
te
werpen.
Haardasch
en
aangeveegde
vuilnis
mocht
alleen
inde
grachten
ge
-
gooid
worden.
Eerst
in
1475
blijkt
het
bestaan
van
openbare
vuilnisvaten
bij
den
afloop
der
bruggen
en
het
einde
der
meeste
straten,
waarheen
de
bewoners
hun
vuilnis
mochten
brengen.
Het
reini
-
gen
van
den
openbaren
weg
was
over
-
gelaten
aan
de
ingezetenen
zelf.
Alleen
bruggen,
pleinen,
markten
en
enkele
hoofdpleinen
werden
van
stadswege
ge
-
veegd
door
de
reeds
in
1514
genoemde
~stede-s9hop.
Deze
publieke
vuilnisvaten
waren
voor
de
stad
een
bron
van
inkom
-
sten,
omdat
de
inhoud
nog
voor
bemes
-
ting
kon
dienen.
Toen
het
inden
aanvang
van
de
16e
eeuw
gestichte
Burgerwees
-
huis
op
den
duur
te
geringe
inkomsten
bleek
te
hebben,
stonden
burgemeesteren
m
1556
aan
de
vaders
van
dit
weeshuis
de
verhuring
van
die
vuilnisvaten
af.
De
opbrengst
daarvan
bedroeg
150
gld.
per
jaar,
maar
bovendien
hadden
de
vaders
nog
den
inhoud
van
twee
vaten
voor
hun
eigen
landerijen
gereserveerd.
Kort
na
1583
schijnt
de
stad
het
verhuren
door
de
weesvaders
geëindigd
te
hebben.
Niet
°m
de
inkomsten
aan
zich
te
trekken,
maar
om
den
inhoud
der
bakken
te
doen
dienen
voor
het
maken
van
de
nieuwe
wallen
bij
de
vergrootingen
der
stad.
Dit
blijkt
uiteen
vroedschapresolutie
van
1626.
Sedert
dat
jaar
heeft
de
stad
de
vuilnisbakken
aan
particulieren
verpacht.
Toen
in
1666
het
Aalmoezeniersweeshuis
werd
opgericht,
moest
dit
van
inkomsten
worden
voorzien.
In
1673
werd
„de
direc
-
tie
van
het
vuilnis”
aan
de
regenten
van
die
instelling
opgedragen.
Zij
kregen
zelfs
de
jurisdictie
in
geschillen
over
de
„vuilnisbedienden”,
en
competentie
bij
het
begeven
van
vuilniskarren
en
schuiten.
Het
archief
van
het
Aalmoeze
-
niersweeshuis
bevat
tal
van
stukken,
waaruit
blijkt
dat
de
regenten
zeer
langen
tijd
groote
werkzaamheid
hebben
ont
-
wikkeld
als
zooals
we
tegenwoordig
zouden
zeggen
directeuren
van
den.
Stadsreinigingsdienst.
Veel
komt
er
in
voor
overeen
rekest
van
zekeren
Jan
Vastrick,
een
bemoeiziek
buitenstaander,
die
zijn
eigen
mcening
had
over
de
in
-
richting
van
de
karren
en
andere
tech
-
nische
verbeteringen.
De
regenten
waren
er
in
het
geheel
niet
voor
te
vinden,
maar
hun
protesten
konden
niet
baten.
Die
Vastrick
had
blijkbaar
de
voor
-
spraak
op
het
Raadhuis
en
in
1698
bereikte
hij
zijn
doel,
want
hij
werd
be
-
noemd
tot
„Opsiender
Generaal
van
de
vuilniskarren
en
schuyten”,
op
een
salaris
van
1000
gld.
’sjaars
en
hij
is
tot
zijn
dood
in
1706
gebleven.
Zijn
werkzaamheden
bestonden
vooral
in
het
administreeren
van
den
verkoop
van
asch
en
vuilnis
van
de
belten,
die
in
hoofdzaak
naar
Brabant
ging,
het
toezicht
op
het
personeel
en
het
zorgen
dat
de
stad
behoorlijk
van
alle
vuilnis
gezuiverd
werd.
De
regenten
hadden
verder
in
dienst:
twee
opsienders
(voor
elke
zijde
der
stad
één)
94
vuilnis
-
schuyten,
53
opkorters,
14
karrenmen
-
ders
en
eenige
beltslegters
op
de
drie
belten
aan
de
Schans
(bij
de
Zaagmolen
-
poort,
bij
de
Regulierspoort,
bij
de
Leidschepoort)
en
op
die
op
het
veld
achter
het
Nieuwe
Werkhuis.
De
regeling
is
onder
de
opvolgers
zoo
gebleven,
tot
in
1786
burgemeesteren
verlangden,
dat
de
regenten
den
geheelen
dienst
zouden
verpachten,
gelijk
dat
in
andere
steden
met
succes
geschiedde.
Weliswaar
be
-
droeg
de
winst
op
de
asch
voor
regenten
47