Tekstweergave van GA-1937_MB024_11138
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
November
1937
of
nog
aan
een
in
zwang
zijnden
naam
vaneen
berg
ontleend
zijn
overgeleverd:
~de
berg
Parnassus”
(Gimpel,
kaartcatalogus),
~de
berg
Aetna”,
Damrak
bij
de
Papenbrug,
bij
Coorengel
uiteen
acte,
Keeren
wij
nu
tot
onzen
berg
op
den
Singel
terug.
Wat
aan
niet
geographische,
doch
met
een
berg
in
verband
staande
huisnamen
door
Coorengel
en
Gimpel
wordt
geregistreerd,
daarbij
is
steeds
het
substantief
berg
dooreen
attribuut
(de
ijzeren
berg,
de
zilveren
berg,
Coorengel
t.a.p.,
de
gouden
berg,
Gimpel
t.a.p.,
enz.
l
))
of
door
samenstelling
(Olijfberg,
C.
p.
168,
Wijnberg
p.
196,
Zoutberg
p.
188,
Tinberg,
G.
t.a.p.,
Lakberg,
zie
bov.,
de
Safierberg,
Prins
Hendrikkade
183
2
))
gequalificeerd.
Alleen
de
naam
van
het
perceel
op
den
Singel
~de
Berg”,
louter
een
geographisch
appellativum,
is
eenigin
zijn
soort
en
maakt
op
den
beschouwer
geen
sterkeren
indruk
dan
een
bloote
naam
als
de
stad,
de
stroom
e.d.,
zonder
toevoeging
vaneen
eigennaam
of
qualificatie,
zou
hebben
teweeggebracht.
Mogelijk
is
en
blijft,
dat
op
de
keus
vaneen
algemeenen
naam
„berg”
van
invloed
is
geweest
de
omstandigheid,
dat
de
bouwheer
boekhandelaar
was
of
was
geweest.
Maar
ook
zou
niet
zonder
grond
de
vraag
geopperd
kunnen
worden,
of
ook
deze
„berg”
niet
op
bijbelsch
terrein
moet
worden
gezocht.
En
welke
berg
komt
dan
eerder
voor
identificatie
met
den
door
den
bouwheer
niet
nader
aangeduiden
3
)
in
aanmerking,
dan
dein
Matth.
4,22;
5,1;
8,1
evenmin
betitelde
berg,
waaraan
de
Bergrede
haar
naam
ontleent?
Amsterdam.
M.
Boas.
Het
gebouw
Zeemanskoop
gerestau
-
reerd.
Hiermee
is
natuurlijk
niet
bedoeld
het
gebouw
Zeemanshoop
op
den
Dam,
hoek
Kalverstraat,
dat
we
allen
nog
gekend
hebben
en
dat
werd
afgebroken
in-
verband
met
den
bouw
van
het
groote
kleerenmagazijn
der
firma
Peek
en
Cloppenburg.
Het
gaat
hier
om
het
nog
oudere,
het
eerste
Zeemanshoop,
staande
aan
de
Prins
Hendrikkade
en
jarenlang,
nadat
het
college
zijn
zetel
verlegd
had
naar
den
Dam,
in
gebruik
als
school;
de
school
van
meester
Hinze
vooral.
Sinds
1931
is
het
gebouw
in
gebruik
bij
de
afdeeling
Amsterdam
der
A.J.C.,
die
het
gerestau
-
reerd
heeft,
voor
zoover
er
nog
wat
over
was
uit
den
ouden
tijd.
De
schotten
met
veel
glas,
die
de
groote
voorzaal
van
Scholtenburg
(de
oude
naam),
de
socië
-
teitszaal
van
Zeemanshoop,
in
vier
les
-
lokalen
splitsten,
zijn
weggenomen
en
daardoor
is
het
merkwaardige
stucpla
-
fond
met
de
windroos
als
middenstuk
weer
vrijgekomen
en
kon
dat
hersteld
worden.
Het
gebouw
draagt
nu
den
naam
van
„Het
Anker”,
waarmee
men
in
zekeren
zin
ook
weer
inde
geschie
-
denis
terug
grijpt.
Immers,
de
vlag
van
Zeemanshoop
vertoonde
een
anker,
sym
-
bool
yan
de
Hoop,
dat
in
1828
ook
werd
aangebracht
in
het
snijraam
boven
de
ingangsdeur.
Deze
en
meerdere
bijzonderheden
om
-
trent
het
huis
vindt
men
ineen
stuk
van
Lou
Janszen,
den
geschiedkundigen
medewerker
der
A.J.C.,
dat
ons
door
het
bestuur
werd
toegezonden
en
dat
alweer
een
verheugend
teeken
is
van
de
ont
-
waakte
belangstelling
voor
de
geschie
-
denis
der
stad,
ook
in
dien
kring
van
jongeren.
Al
in
1646
stond
er
aan
den
Buiten
-
kant,
juist
op
de
plaats
van
het
latere
Zeemanshoop,
een
tweetal
huizen.
Het
rechter,
waar
Scholtenburg
uithing,
bleef
meer
dan
tachtig
jaar
in
eigendom
van
den
bouwheer
G.
Barentz
van
Hartoch
-
velt
en
diens
nakomelingen.
In
1728
werd
het
verkocht
aan
den
toenmaligen
b
„De
Hooge
Berg”,
1684,
Voetboogstraat,
bij
een
juwelier
Isaac
Hoogebergh
(Gimpel,
Kaartreg.)
2
)
Hoewel
toen
en
ook
thans
nog
steeds
ter
plaatse
aanwezig,
werd
deze
merkwaardige
steen
bij
Coorengel
p.
177
op
oud-geformulierd
adres
(Buitenkant
tusschen
Foeliestraat
en
de
Pool)
uit
een
kwijtscheldingsacte
geciteerd.
3
)
Den
„berg
der
zaligheden”
heeft
men
ten
allen
tijde
met
een
bepaalden
berg
in
Galilea
willen
identificeeren,
vgl.
E.
Klostermann,
das
Matthausevangelium,
2e
dr.
1927,
p.
33,
Hieronymus
met
den
Thabor
vel
quemlibet
alium
excelsum
montem,
sedert
de
10e
eeuw
met
den
thans
Karn
Chattin
genaamden
berg.
138