Tekstweergave van GA-1935_MB022_07100
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
Dat
opschrift
heeft
den
heer
Visser
veel
hoofdbreken
en
een
lang
onderzoek
gekost,
want
hij
kon
er,
zooals
hij
schrijft,
letterlijk
geen
touw
aan
vastknoopen.
Het
was
geen
Latijn
en
ook
geen
Spaansch,
maar
een
~philoloog”
herkende
het
eindelijk
als
Portugeesch
en
las
vlotweg
wat
er
stond:
~Baya
de
Todos
os
Sanctos”.
De
heer
Visser
had
zich
al
die
moeite
en
ook
het
zoeken
in
atlassen
kunnen
besparen.
leder
beoefenaar
van
onze
geschiedenis
ter
zee,
ook
al
ware
hij
niet
zéér
bedreven
in
het
Portu
-
geesch,
zou
op
het
eerste
gezicht
van
het
opschrift,
de
voorstelling
hebben
herkend
als
het
historisch
gevecht
inde
Allerheili
-
genbaai
(Baya
de
Todos
os
Sanctos)
in
Brazilië,
een
van
de
groote
en
winst
-
gevende
exploiten
van
onzen
populairen
en
veel
-
bezongen
zeeheld
Pietcr
Pietersz.
Heyn!
In
het
Rijksarchief
be
-
rust
een
handschrift-kaart
van
„de
Tocht
van
den
admiraal
Pieter
Pietersen
Hein
voor
de
2e
maal
inde
Baya
de
Todos
os
Sanctos,
10
Juni
1627”.
Met
aanwijzing
van
de
positie
der
schepen.
Ook
bestaan
er
twee
gravures
van
onbekende
hand.
(M.
1560
en
1561).
De
eerste
met
opschrift:
„Vertoon
van
de
Exploicten
door
den
Manhaften
Pieter
Pietersz.
Heyn,
Admiraal
over
8
Schepen
en
5
Jachten
van
de
Geoctr.
W.
I.
Comp.
..
Ao
MDCXXVII
inde
Baya
de
Todos
Sanctos
ende
omtrent
de
stadt
Sanct
Salva
-
dor”.
En
de
tweede:
~’t
Neemen
van
de
Suyker-Prysen
inde
Bay
de
Tode
los
Sanctos
Ao.
1627”.
Die
laatste
gravure
is
waarschijnlijk
identiek
met
de
prent
voor
-
komende
in
het
werk
van
Isaac
Commelin
over
„Het
Leven
en
Bedryf
van
Frederick
Hendrick
van
Nassauw,
Prince
van
Orangien”.
Amsterdam
1651.
Bahia,
naar
de
baai
genoemd,
was
de
voornaamste
nederzetting
van
de
Spaansch-
Portugeesche
macht,
met
de
mede
inde
baai
gelegen
versterkte
stad
San
Salvador,
in
dat
gedeelte
van
Brazilië.
Nog
heden
is
Bahia
de
naam
vaneen
geheele
Brazi
-
liaansche
provincie.
In
Mei
1624
verscheen
een
vloot
van
23
schepen
en
verscheidene
snelle
jachten,
uitgerust
door
de
W.
I.
Compagnie,
bij
verrassing
inde
baai.
Ad
-
miraal
was
de
Amsterdammer
Jacob
Willekens,
onderbevelhebber
de
nog
weinig
bekende
Piet
Hein.
De
gouverneur
beschikte
over
weinig
troepen.
Na
een
dapperen
tegenstand
van
twee
dagen
moesten
de
Portugeezen
zich
aan
den
veel
sterkeren
vijand
onderwerpen.
Bahia
capituleerde
en
de
gouverneur
werd
gevangen
genomen.
Tot
den
buit
behoorden
3900
kisten
met
suiker,
en
veel
verfhout.
Aan
de
bewoners
der
stad
werd
de
vrijheid
geschonken
en
hun
eigendommen
bleven
gespaard.
Zoo
lang
de
Hollanders
hun
kanonnen
dreigend
op
de
stad
richtten,
bleef
de
orde
bewaard,
maar
in
het
begin
van
Augustus
verliet
de
Hollandsche
vloot
de
Aller
-
heiligenbaai,
en
toen
liep
alles
te
hoop.
Deze
tegenslag
wekte
in
Madrid
de
hoogste
opwinding
en
er
werd
onmiddellijk
besloten
tot
ontzet
van
dit
gewichtige
steun
-
punt
voor
den
handel.
Inden
aanvang
van
1625
stak
een
armada
van
52
weluit
-
geruste
schepen
in
zee
en
in
het
laatst
van
Aprilwas
Bahia
zonder
slag
of
stoot
heroverd.
Vier
weken
later
kwam
een
Hollandsche
vloot
onder
Boudewijn
Hendriks,
burgemeester
van
Edam,
inde
Allerheiligenbaai.
Haar
komst
was
lang
vertraagd
en
toen
zij
eindelijk
verscheen,
kon
zij
tegen
de
groote
overmacht
niets
beginnen
en
moest
onverrichter
zake
de
wijk
nemen.
Zoodra
de
Bewindhebbers
dit
hadden
vernomen,
besloten
zij
een
tweede
eskader
uitte
zenden,
w
r
aarvan
het
bevel
aan
den
stoutmoedigen
vechtersbaas
Piet
Hein
werd
toevertrouwd,
aan
den
„Zeeschrik
100