Tekstweergave van GA-1935_MB022_07083

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSÏELODAMUM Jaarboek. Het is wel jammer dat de eerste maal dat er gelegenheid bestond om daaraan ineen dergelijke uitgaaf voor algemeene verspreiding bestemd, recht te laten wedervaren, die gelegenheid is verzuimd. We wenschen den heer Louët Feisser toe, dat zijn boekje spoedig een nieuwen druk zal beleven. Dan zal hij dit verzuim kunnen herstellen, door melding te maken van de eenig aannemelijke en de eemge op wetenschappelijke wijze geboekstaafde, verklaring van den naam. de Balbian Verstek GROENE ZWANEN, WITTE ZWANEN, Kruip door, sluip door is een overbekend kinderspel, vooral door meisjes be - oefend, dat men meermalen op straat, op drukke punten zelfs in weerwil van voorbijschietende trams en auto’s, kan waarnemen. De kinderen zingen daarbij een evenzeer bekend kinderrijm, het rijm van de Groene zwanen, witte zwanen. Hier in Amsterdam bezit dit kinderlied een versie, waarin de voorlaatste regel een onbegrepen en willekeurig woord landoren, tweemaal achtereen, vertoont; de betrekkelijke echtheid er van wordt door den er op rijmenden slotregel gewaar - borgd en bevestigd: Groene zwanen, witte zwanen, Wie gaat mee naar Engeland varen? Engeland is gesloten, De sleutel is gebroken. Is er dan geen smid in het land, Die den sleutel maken kan. Landoren, landoren, Van achteren en van voren. Ondanks het feit, dat van dit kinderliedje meermalen gelijk beneden blijken zal Je wisselende text is gepubliceerd 1 ), is de Amsterdamsche variant, voor zoover ik althans weet, nimmer authentiek vastgelegd, laat staan verklaard. Dat het bewuste woord door de kinderen inderdaad als landoren wordt uitgesproken, daarvoor kan ik instaan, niet alleen doordat ik nog onlangs een groepje kinderen bij hun spel steelsgewijze heb beluisterd, maar ook op grond van mijn eigene, uit de jaren tachtig dateerende, herinnering. Nu treden er inde kinder- en bakerrijmen zooveel rare woordvormsels op, dat men gereedelijk ook in dit geval aan een gedrochtje zonder eenige beteekenis zou kunnen denken. Maar eemge recente mededeelingen omtrent elders voorkomende varianten stellen ons in staat den waren vorm van het, schijnbaar in het rijm verankerd liggende, woord te doorgronden. .. Doch eerst dienen wij aan eenige andere versies van het liedje, aan zijn uit den voor- Christelijken tijd nog voortlevende bestanddeelen en aan den aard van het spel, waarbij de Amsterdamsche en de zooeven bedoelde elders voorkomende redacties gezongen worden, onze aandacht te schenken. Van Vloten heeft het liedje in zijn Nederlandsche Baker- en Kinderrijmen, Leiden (1871) p. 21, voor het eerst en aldus gepubliceerd: Kroene kranen, Bingeldebangdeboeze; Witte zwanen, Achter onzen hoeze ) Wie wil mee naar Engeland varen? Daar staat een groote noteboom. Engeland is gesloten, Ik wist niet wat ik eten zou; De sleutels zijn gebroken; Karnemelk met gerstenbrood; 3 ) In Engeland, Slaat den luien wever dood, Daar stuift het zand; Laat hem nog wat leven, Daar gaande klokjens bingeldebang Hij zal wel beter weven. ij ïk had gehoopt een voorstelling van het spel met een rijmpje te vinden op een oude kinderprent inde verzameling-F. G. Waller, welke onlangs in het bezit van het Prentenkabinet alhier oekomen is; maar, daar de door wijlen den heer Waller vervaardigde catalogus van deze omvangrijke verzameling kinderprenten niet naar de onderwerpen, maar naar de drukkers en uitgevers is gericht, was het zoeken een haast onbegonnen werk. ■i) Hoeze fGeldersch) = huize, zooals Van Vloten reeds opmerkt. 3 ) Ik acht het van belang hier te noteeren, dat in Van Vlotens le uitgave hier een lees - teeken ontbreekt en de zin doorloopt of althans schijnt door te loopen. 83