Tekstweergave van GA-1935_JB032_00078
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
van
Bristol,
opgestuwde
Avon
—•
onze
oude
zeeatlassen
spreken
van
de
Brust
—-
brengt
de
diepgaande
schepen
inde
haven,
maar
loopt
daarna
spoedig
droog.
Evenals
voor
Stavoren
en
Bristol,
zou
men
het
geval
ook
op
de
reede
in
het
IJ,
als
diepe
havenkom
kunnen
toepassen.
Eenmaal
met
den
vloed
over
het
Pampus
geraakt,
konden
diepgaande
schepen
voor
de
Amsterdamsche
palen
veilig
vlotten.
Maar
ook
al
wil
men
zich
niet
in
gissingen
omtrent
het
toekennen
vaneen
bijzondere
eigenschap
aan
de
schip-stelle
verdiepen,
zoo
blijft
toch
met
Kihaan
s
onverdachte
getuigenis
te
rekenen,
die
stelle,
met
„statlo
navium”,
„navale
portus”
vertaalt.
Nu
gebleken
is
dat
de
door
Nomina
Geographlca
Neerlandica
voorgestelde
ver
-
klaring
van
den
naamsoorsprong
van
Amestelle
en
Amestelledamme
aan
de
vele
bekende
hypothesen
over
de
opkomst
van
Amsterdam
slechts
een
nieuwe
ongerijmd
-
heid
heeft
toegevoegd,
zullen
wij,
waar
ook
stelle,
als
gesteldheid,
taalkundig
met
toelaatbaar
is,
thans
wenden
tot
het
eenige
overbhjvende
en
door
Prof.
J.
W.
Muller
juist
niet
besproken
begrip
van
stelle
inden
zin
van
schipstelle.
Wat
over
dit
begrip
schipstelle
bekend
is
bepaalt
zich
slechts
tot
de
vermelding
door
Kiliaan,
die
het
woord
voor
algeheelen
ondergang
heeft
behoed,
door
het
op
te
nemen
in
zijn
woordenboek.
Zoo
zeer
was
het
reeds
m
zijn
tijd
verouderd,
dat
zelfs
zij,
die
met
de
nautische
literatuur
uit
vroeger
dagen
goed
bekend
zijn,
zich
niet
herinneren
het
ooit
te
hebben
ontmoet.
Reden
temeer
dus
om
juist
dit
spoor
te
volgen.
Dr.
R.
van
der
Meulen,
redacteur
van
het
Nederlandsch
Woordenboek,
tot
wien
ik
mij
om
voorlichting
wendde,
was
zoo
vriéndelijk
mij
de
volgende
uiteenzetting
te
geven,
die
ik
hier
doe
volgen:
namelijk
„dat
het
woord
schipstelle
tot
dusverre
„alleen
is
aangetroffen
in
het
woordenboek
van
Kihaan
(3e
dr.
1599),
voorzien
„van
de
toevoeging:
Germ.
Sax.
Sicamh.
d.i.
Hoogduitsch,
Nederduitsch
of
„Saksisch,
Nederrijnsch.
„Het
komt
in
zijn
woordenboek
3
X
voor:
Schip-stad.
j.
schip-stelle,
statio.
Schip-stelle.
Ger.
Sax.
Sicamb
statio
navium:
navale
portus.
Stelle,
schip-stelle.
Ger.
Sax.
Sicamb.
Statio
navium.
„De
beteekems:
standplaats
van
schepen,
reede,
haven.
De
vorm
van
het
woord
is
niet
Hoogduitsch,
eerder
Nederduitsch
of
Nederrijnsch.
(Inde
Theutonista,
„het
Nederrijnsch
woordenboek
van
Vander
Schueren
(1474)
komt
het
echter
niet
voor)”.
14