Tekstweergave van GA-1934_MB021_05057
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
(Chilo)
toeschreven
of
als
uitspraak
van
het
orakel
van
Delphi
opvatten,
en
dat
op
den
gevel
van
den
tempel
in
Delphi
te
lezen
stond:
onderzoek
(minder
goed:
ken)
u
zelven
(nl.
voordat
gij
u
met
anderen
bemoeit,
hetgeen
gij
dan
wel
zult
nalaten).
De
Romeinsche
Stoici
geven
er
ook
wel
een
anderen
vorm
aan,
Persius
zelf,
L,
7.
ne
te
quaesieris
extra,
d.i.
zoek
niet
uw
rechter
buiten
u
zelven,
Seneca
slot
van
brief
80:
intus
te
ipse
considera,
(zet
alle
materieele
belangen
op
zij
en)
kijk
slechts
in
uw
binnenste.
Maar
Persius
smeedt
het
oude
gezegde
inde
prachtige
metaphoor
der
woning:
woon
met
u
zelven,
immers
hem
kennen
wij
goed,
met
wien
wij
m
het
zelfde
huis
samenwonen,
gelijk
Otto
Jahn
(1843)
het
beeld
interpreteert,
van
-
daar
mijn
vertaling:
wees
uw
eigen
huisgenoot.
Heeft
nu
degeen,
die
de
spreuk,
waarvan
de
letters
T
H
thans
nog
een
vleugje
der
herinnering
bewaren,
indertijd
boven
zijn
deur
het
beitelen,
dit
geheele
achter
-
end
_
en
nog
veel
meer,
want
Persius
knoopt
aan
een
meen
pseudo-platomschen
dialoog
geschetst
gesprek
van
Socrates
met
Alcibiades
over
hetzelfde
onderwerp
aan
-
wel
overzien?
Allerminst.
De
lectuur
van
Persius
leverde,
zooals
van
andere
klassici,
gemeenplaatsen
op,
deze
citaten
werden
los
van
den
auteur
en
buiten
verband
tot
spreuk.
In
spreukenverzamelingen
vindt
men
tecum
habita
meer
-
malen;
Erasmus
geeft
in
zijn
Adagia,
ed.
Genève
1606
p.
1297,
onder
de
op
de
Modestia
(ingetogenheid)
betrekking
hebbende
spreuken
het
heele
vers
{tecum
supellex)
onder
het
opschrift
tecum
habita
met
bronaandmdmg
en
met
d
e
toelichting
domi
tuae
vivito,
ut
intelligas
quam
tenuis
sit
tua
fortuna
(leef
m
uw
eigen
Huis,
opdat
gij
begrijpt
hoe
schamel
uw
vermogen
is),
en
met
een
verdere
explicatie
van
het
overdrachtelijk
gebruik,
die
echter
inde
veel
gehanteerde
en
ook
te
Amsterdam
meermalen
ter
perse
gelegde
(1649,
1650,
1663)
Epitome
er
van
wordt
weggelaten;
verder
vindt
men
het
heele
vers
in
het
Viridarium
van
Joh.
Georg
Seybold
1687
p.
596,
of
tot
tecum
habita
afgekort
bij
W.
Binder,
Novus
Thesaurus
Adagiorum
>
>
nr
3294.
Men
mag
daarom
veilig
aannemen,
dat
in
het
onderhavige
geval
vaneen
citeeren
uit
het
verband,
d.w.z.
op
grond
van
de
lectuur
van
Persius
zelf,
geen
sprake
is.
Maar
met
de
wording
van
citaat
tot
spreuk
gaat
vaak
een
verwording
van
den
eigenlijken
zin
gepaard.
Geen
wonder
dan
ook,
dat
Binder
als
neerslag
der
gang
-
bare
opvattingen
niet
minder
dan
drie
vertalingen
voor
onze
verzelfstandigde
spreuk
biedt:
le.
Greife
inden
eigenen
Busen,
2e.
Kehre
vorder
eigenen
ihure,
maar
ook
3e.
Ausgegangen
war
nie
so
gut,
doch
ein
Bleiben
war
besser.
Deze
laatste
opvatting
werd
teweeggebracht
dooreen
voortschrijdende
loslatmg
van
bet
zins
-
verband:
het
verkorte
tecum
habita
werd
zonder
voeling
met
de
er
op
volgende
motiveering
gelijkgesteld
met
een
overeenkomstige
besnoeiing
der
Erasnuaanscnc
interpretatie;
domi
tuae
vivito,
leef
in
uw
eigen
huis.
Wat
Van
Lennep
en
Ter
Gouw,
de
Uithangteekens
II
(1868)
p.
402
schreven:
„terwijl
onderzoek
u
zelven
op
de
Heerengracht
te
Amsterdam
teruggegeven
wordt
door
Tecum
Habita
,
wasJn
dubbelen
zin
verkeerd.
Neen,
wat
den
bewoner
van
Heerengracht
nr,
248,
toen
hij
zijn
woonhuis
met
de
spreuk
„Tecum
Habita”
versierde,
bezield
heett,
was
niets
anders
dan
ineen
Latijnsch
vermeend
gelijkwaardig
adagium
samen
te
vatten
het
goed
Hollandsche
spreekwoord:
Oost
West,
thuis
best.
~
i
,-i
IVI.
JJÜAö
Amsterdam.
TT
*
DE
MO
ZES-
EN
AARONSKEKK
OF
KERK
VAN
ST.
ANTHONIUS
VAN
PADUA
Weder
een
R.K.
kerkgebouw
in
onze
stad
dat
bestemd
is
om
te
verdwijnen,
want
de
Mozes-
en
Aaronskerk
op
het
Waterlooplein,
zooals
zij
gewoonhjk
heet,
zal
aan
den
dienst
worden
onttrokken
en
te
koop
aangeslagen.
De
kerk
heeft
een
eerbiedwaardig
verleden
achter
zich.
Nadat
de
gemeente
reeds
in
verschillende
verspreide
burgerwoningen
was
bijeengekomen,
vond
zij
een
schuil
-
kerkie
in
~’t
Verloren
Schaap”
inde
Jodenbreestraat,
totdat
de
toenmalige
pas
ooi
der
statie,
Joannes
Boelen,
in
1641
het
huis
„Mozes
en
Aaron”
m
dm
straat
tot
een
pastorie
aankocht.
De
stichting
der
eerste
kerk
dagteekent
maa
zij
kwam
eerst
tot
bloei
nadat
in
1685
een
geloovige
„jonge
dochter
,
met
name
57