Tekstweergave van GA-1934_MB021_05057

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM (Chilo) toeschreven of als uitspraak van het orakel van Delphi opvatten, en dat op den gevel van den tempel in Delphi te lezen stond: onderzoek (minder goed: ken) u zelven (nl. voordat gij u met anderen bemoeit, hetgeen gij dan wel zult nalaten). De Romeinsche Stoici geven er ook wel een anderen vorm aan, Persius zelf, L, 7. ne te quaesieris extra, d.i. zoek niet uw rechter buiten u zelven, Seneca slot van brief 80: intus te ipse considera, (zet alle materieele belangen op zij en) kijk slechts in uw binnenste. Maar Persius smeedt het oude gezegde inde prachtige metaphoor der woning: woon met u zelven, immers hem kennen wij goed, met wien wij m het zelfde huis samenwonen, gelijk Otto Jahn (1843) het beeld interpreteert, van - daar mijn vertaling: wees uw eigen huisgenoot. Heeft nu degeen, die de spreuk, waarvan de letters T H thans nog een vleugje der herinnering bewaren, indertijd boven zijn deur het beitelen, dit geheele achter - end _ en nog veel meer, want Persius knoopt aan een meen pseudo-platomschen dialoog geschetst gesprek van Socrates met Alcibiades over hetzelfde onderwerp aan - wel overzien? Allerminst. De lectuur van Persius leverde, zooals van andere klassici, gemeenplaatsen op, deze citaten werden los van den auteur en buiten verband tot spreuk. In spreukenverzamelingen vindt men tecum habita meer - malen; Erasmus geeft in zijn Adagia, ed. Genève 1606 p. 1297, onder de op de Modestia (ingetogenheid) betrekking hebbende spreuken het heele vers {tecum supellex) onder het opschrift tecum habita met bronaandmdmg en met d e toelichting domi tuae vivito, ut intelligas quam tenuis sit tua fortuna (leef m uw eigen Huis, opdat gij begrijpt hoe schamel uw vermogen is), en met een verdere explicatie van het overdrachtelijk gebruik, die echter inde veel gehanteerde en ook te Amsterdam meermalen ter perse gelegde (1649, 1650, 1663) Epitome er van wordt weggelaten; verder vindt men het heele vers in het Viridarium van Joh. Georg Seybold 1687 p. 596, of tot tecum habita afgekort bij W. Binder, Novus Thesaurus Adagiorum > > nr 3294. Men mag daarom veilig aannemen, dat in het onderhavige geval vaneen citeeren uit het verband, d.w.z. op grond van de lectuur van Persius zelf, geen sprake is. Maar met de wording van citaat tot spreuk gaat vaak een verwording van den eigenlijken zin gepaard. Geen wonder dan ook, dat Binder als neerslag der gang - bare opvattingen niet minder dan drie vertalingen voor onze verzelfstandigde spreuk biedt: le. Greife inden eigenen Busen, 2e. Kehre vorder eigenen ihure, maar ook 3e. Ausgegangen war nie so gut, doch ein Bleiben war besser. Deze laatste opvatting werd teweeggebracht dooreen voortschrijdende loslatmg van bet zins - verband: het verkorte tecum habita werd zonder voeling met de er op volgende motiveering gelijkgesteld met een overeenkomstige besnoeiing der Erasnuaanscnc interpretatie; domi tuae vivito, leef in uw eigen huis. Wat Van Lennep en Ter Gouw, de Uithangteekens II (1868) p. 402 schreven: „terwijl onderzoek u zelven op de Heerengracht te Amsterdam teruggegeven wordt door Tecum Habita , wasJn dubbelen zin verkeerd. Neen, wat den bewoner van Heerengracht nr, 248, toen hij zijn woonhuis met de spreuk „Tecum Habita” versierde, bezield heett, was niets anders dan ineen Latijnsch vermeend gelijkwaardig adagium samen te vatten het goed Hollandsche spreekwoord: Oost West, thuis best. ~ i ,-i IVI. JJÜAö Amsterdam. TT * DE MO ZES- EN AARONSKEKK OF KERK VAN ST. ANTHONIUS VAN PADUA Weder een R.K. kerkgebouw in onze stad dat bestemd is om te verdwijnen, want de Mozes- en Aaronskerk op het Waterlooplein, zooals zij gewoonhjk heet, zal aan den dienst worden onttrokken en te koop aangeslagen. De kerk heeft een eerbiedwaardig verleden achter zich. Nadat de gemeente reeds in verschillende verspreide burgerwoningen was bijeengekomen, vond zij een schuil - kerkie in ~’t Verloren Schaap” inde Jodenbreestraat, totdat de toenmalige pas ooi der statie, Joannes Boelen, in 1641 het huis „Mozes en Aaron” m dm straat tot een pastorie aankocht. De stichting der eerste kerk dagteekent maa zij kwam eerst tot bloei nadat in 1685 een geloovige „jonge dochter , met name 57