Tekstweergave van GA-1934_MB021_05034
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
het
voornemen
van
Peter
en
zijn
eerste
opvolgers,
die
zijn
plannen
uitvoerden,
zooveel
mogelijk
Amsterdam
te
kopieeren.
Er
werden
grachten
gegraven,
die
half
-
ringvormig
liggen.
De
meeste
grachten
bestaan
nu
nog,
maar
eenige
grachten
zijn
intusschen
gedempt,
net
als
in
Amsterdam.
Petersburg
ligt
grootendeels
op
moerassigen
bodem
(precies
als
Amsterdam),
er
moest
dus
geheid
worden.
Op
bevel
van
den
tsaar
werden
de
bosschen
inde
omstreken
gekapt
en
de
palen
werden
in
groote
hoeveelheden
inden
grond
geslagen.
Petersburg
kan
dus
met
evenveel
recht
als
Amsterdam
zeggen:
„Petersburg
die
groote
stad,
is
gebouwd
op
palen”.
De
nieuwe
stad
kreeg
een
echt-Hollandschen
naam,
nl.
Sint-Pietersburg
of,
kortheidshalve,
Pietersburg.
Peter
(de
Russische
naam
is
eigenlijk:
Pjotr)
noemde
zich
zelf
nooit
anders
dan
Pieter,
alle
staatsstukken
teekende
hij
met
dien
Hollandschen
naam
(daar
hij
met
de
Hollandsche
grammatica
overhoop
lag
met
de
Russische
overigens
eveneens
zoo
schreef
hij
steeds
„Piter”).
Hij
werd
vaak
mijnheer
Pieter
genoemd,
hetgeen
in
het
Russisch
„mienger
Pietjer”
klonk.
Het
Russische
volk
vond
den
naam
Pietersburg
vreemd.
Dat
woord
zeide
den
Rus
niets,
en
het
volk
vereenvoudigde
het
tot
Pieter
(spreek:
Pietjer).
Dien
naam
droeg
de
stad
inde
practijk
tot
de
revolutie.
Overigens
wordt
de
stad
ook
nu,
ondanks
het
verdoopen
van
de
stad
in
Leningrad
en
het
woeden
van
de
G.
P.
Oe„
in
intiemen
kring
steeds
Pietjer
genoemd.
In
haar
verdere
ontwikkeling
verwijderde
de
stad
zich
steeds
meer
en
meer
van
haar
model
(overigens
heeft
Amsterdam
haar
oorspronkelijke!!
plattegrond
eveneens
sterk
gewijzigd),
hetgeen
een
gevolg
was
van
de
eigenaardigheden
van
de
ligging
en
van
de
ontwikkeling
van
de
Newa-delta.
De
eilanden
(in
het
geheel
101)
breiden
zich
door
aanslibbing
voortdurend
uit;
tegelijkertijd
worden
zij
op
deze
natuurlijke
wijze
opgehoogd.
Daarnaast
stijgt
(een
voet
per
eeuw)
de
bodem
evenals
het
naburige
Finland,
zoodat
de
stad
reeds
nu
veel
hooger
ligt
dan
Amsterdam.
Ondanks
dat
alles
verraadt
Petersburg
nog
steeds
haar
verwantschap
met
Amsterdam.
Na
den
dood
van
Peter
werden
de
Hollandsche
invloeden
verdrongen
door
Duitsche.
Pietersburg
werd
Petersburg,
de
stad
begon
een
Duitsch
cachet
te
krijgen.
Dr.
Boris
Raptschinsky
DE
WEG
DER
OUDE
MIRAKELPROCESSIE
EN
DE
JAARLIJKSCHE
STILLE
OMGANG
In
het
vorige
jaarboek
van
ons
Genootschap
kwam
de
heer
Chr.
S.
Dessing
voor
den
dag
met
de
veronderstelling,
dat
de
weg,
die
bij
den
z.g.
stillen
omgang
ieder
jaar
gevolgd
wordt,
n.l.
Kalverstraat,
Dam,
Nieuwendijk,
Martelaarsgracht
(vroeger
Raamskooi),
P.
H.
Kade,
Nieuwe
brug,
Warmoesstraat,
Nes,
Langebrugsteeg
en
Taksteeg,
niet
dezelfde
is
als
die
van
de
oude
Mirakelprocessie
1
).
In
het
kort
kwam
zijn
betoog
hierop
neer.
Inde
keur
van
13
Maart
1498,
die
in
zekeren
zin
een
reorganisatie
der
jaarlijksche
plechtigheid
constitueerde,
stelde
het
gerecht
vast,
dat
het
H.
Sacrament
gedragen
moest
worden
uit
de
H.
Stede
langes
omme
der
stede
2
),
om
dan
weer
in
dezelfde
kapel
te
worden
teruggebracht.
Met
dein
de
uit
-
drukking
langes
omme
der
stede
gestipuleerde
route
bedoelde
men
volgens
den
schrijver
;
Rokin,
Middeldam,
Vijgendam,
Nieuwebrug,
enz.,
zoodat
de
Kalverstraat
en
de
Nieuwendijk
vermeden
werden.
Hieruit
zou
dan
voortvloeien,
dat
onze
R.K.
stadgenooten
ieder
jaar
in
midden-Maart
langs
een
verkeerden
weg
zouden
schrijden,
welke
vergissing
zou
berusten
op
een
uitspraak
van
de
91-jarige
Agatha
Hendricq
Loen
in
1631.
(hetgeen
inde
uitspraak
van
Peter
„Sjlotboerch”
klonk).
Nog
in
Juni
1703
vermeldde
Peter
in
zijn
brieven
en
bevelen
„het
kamp
bij
Sjlotboerch’',
maar
reeds
in
hetzelfde
jaar
werd
de
naam
Sint-Petersburg
ingevoerd.
()
Dertigste
Jaarboek
van
„Amstelodamum”,
(1933),
blz,
60
en
61.
2
)
Alle
eursiveeringen
zijn
van
ons.
34