Tekstweergave van GA-1934_MB021_05028
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
gebeurd.
Toen
hij
het
huisje
op
de
Krim
betrad
was
de
redder
van
Europa
diep
bewogen.
Op
voorstel
van
Koning
Willem
werden
toen
boven
de
schouw
twee
kleine
gedenksteenen
geplaatst,
en
die
zijn
er
nog.
De
eigenaar
van
het
huisje,
doende
wat
des
kasteleins
is,
mocht
den
Tsaar
en
het
heele
gezelschap
madera
schenken.
Op
zijn
schriftelijk
aanbod
om
het
huisje
aan
den
Tsaar
te
mogen
overdragen,
werd
geen
antwoord
ontvangen.
Alexander
had
spoedig
wel
wat
anders
te
doen.
Wel
geloofde
iedereen
aan
een
langen
vrede,
maar
daarvan
zou
vooreerst
niets
komen,
niet
vóór
Waterloo
en
St.
Helena.
In
1818
heeft
Koning
Willem
I
het
huisje
te
Zaandam
voor
ƒ
6000
gekocht.
Bij
de
geboorte
van
zijn
tweeden
kleinzoon
Alexander,
gaf
hij
het
ten
geschenke
aan
de
ouders
van
den
held
van
Waterloo,
de
latere
Koning
Willem
II
en
groot
-
vorstin
Anna
Paulowna,
de
eigen
zuster
van
Tsaar
Alexander.
(Het
oudste
zoontje
was
de
latere
Koning
Willem
111,
de
hier
bedoelde
prins
Alexander
is
in
1848
op
het
eiland
Madera
overleden.)
Prinses
Anna
Paulowna
was
met
het'geschenk
hoogelijk
ingenomen.
Zij
liet
het
huisje
overbouwen
met
een
pannen
dak,
dat
rustte
op
stijlen
met
open
bogen
zoodat
het
van
buiten
toch
geheel
zichtbaar
bleef.
Ook
werd
er
steeds
een
schildwacht
bij
geplaatst,
meest
een
oud-strijder
bij
Waterloo.
Ondanks
alle
zorg
heeft
het
eenmaal
zwaar
geleden.
Bij
den
historischen
watersnood
in
1825
liep
het
geheel
onder
(een
steen
wijst
aan
hoe
hoog
het
water
toen
rees).
De
oude
steenen
vloer
zakte
en
werd
dooreen
houten
vervangen.
Inde
volgende
tijden
is
het
huisje
door
vele
grooten
der
aarde
bezocht,
o.a.
in
1839
door
den
Russischen
troonopvolger
(die
van
1851
tot
1881
als
Alexander
II
aan
het
bewind
is
geweest).
Na
den
dood
van
Koning
Willem
II
bleef
Koningin
Anna
Paulowna
alleen
eigenares
en
bij
haar
overlijden
in
1865
trad
haar
zoon
Prins
Hendrik
in
haar
rechten.
Deze
liet
het
huisje
opnieuw
overbouwen
zoodat
het
dooreen
houten
omhulsel
geheel
werd
beschermd.
Bij
den
dood
van
den
Prins
erfde
zijn
broeder
Koning
Willem
111
als
zijn
universeel
erfgenaam
ook
het
huisje,
maarde
Koning
behield
het
niet.
In
1886
bood
hij
het
ten
geschenke
aan
Tsaar
Alexander
111,
die
het
met
grooten
dank
in
eigendom
aanvaardde.
Op
zijn
last
werden
er
in
1890
houten
stuttingen
en
hangers
aangebracht
om
het
aan
alle
kanten
te
schragen;
het
werd
opgevijzeld
en
in
zijn
geheel
op
een
steenen
fundament
geplaatst
zoodat
het
beveiligd
was
voor
optrekkend
vocht.
Dadelijk
na
zijn
troonbestijging
in
1894
legde
Tsaar
Nicolaas
II
groote
belang
-
stelling
voor
het
historische
perceeltje
aan
den
dag.
Volgens
zijn
wenseh
heeft
de
architect
G.
B.
Salm
te
Amsterdam
in
1896
de
plannen
ontworpen
en
uitgevoerd
voor
een
geheel
steenen
gebouw,
waarin
het
huisje
als
een
kostbare
reliek
werd
besloten
en
tegelijk
werd
om
het
geheele
terrein
een
steenen
muur
opgetrokken.
Deze
Tsaar,
de
voorsteller
en
ontwerper
van
de
Haagsche
Vredesconferenties
in
1899
en
1907,
heeft
andermaal
blijk
gegeven
van
groote
sympathie
voor
de
herin
-
nering
aan
zijn
beroemden
voorvader,
toen
hij
in
1911
te
Zaandam
een
monument
heeft
laten
oprichten
dat
hij
aan
de
gemeente
aanbood.
Het
heilige
huisje
is
aldus
sedert
1886
onvervreemdbaar
bezit
geworden
van
het
huis
Romanoff
en
het
is
dit
gebleven
tot
den
val
van
het
tsaristisch
bewind
en
den
moord
op
den
Tsaar
en
de
zijnen.
Na
die
gebeurtenissen
is
het
gemeentebestuur
van
Zaandam
in
onderhandeling
getreden
met
den
laatsten
Russischen
gezant
in
den
Haag.
Hij
had
geen
macht
en
geen
middelen
meer.
Zaandam
heeft
daarop
de
zorg
over
het
beroemde
huisje
op
zich
genomen,
waarbij
de
stad
zich
bereid
verklaarde
den
vollen
eigendom
over
te
dragen
indien
zich
te
eeniger
tijd
een
recht
-
matigen
vertegenwoordiger
van
het
huis
Romanoff
mocht
aanmelden.
Tot
dusver
is
in
dezen
toestand
geen
verandering
gekomen
en
er
schijnt
weinig
kans
dat
het
Sowjetbewind
voor
een
Tsaristische
regeering
zal
plaats
maken.
De
rechte
Romanoffs
zijn
als
~rois
en
exil”
in
het
buitenland
en
zij
zijn
blijkbaar
niet
gesteld
op
dit
bezit.
Er
is
wel
eens
opgemerkt
dat
een
van
degenen
die
door
familie-
28