Tekstweergave van GA-1932_MB019_00050
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
schilderij
van
Jacob
van
Ruisdael
te
bezitten.
Hij
was
bevriend
met
den
stilleven
-
schdder
Cornelis
Kick,
wiens
schoonvader
Harmen
Claesz.
Spaaroogh,
„conciërge”
van
de
Bank
van
Leening,
bekend
was
om
zijn
rijke
verzameling
schilderijen,
toen
m
later
tijd,
tijdens
het
Aansprekersoproer
van
1696,
het
huis
van
den
gehaten
kapitein
Martinus
Spaaroogh,
een
zoon
van
den
vorige,
op
het
tegen
-
woordige
Thorbeckeplein,
door
het
grauw
werd
leeggeplunderd
en
ook
vele
schilde
-
rijen
werden
vernield,
gingen
daarbij
ook
„eenige
capitale
landschappen”
van
Kuisdael
verloren
(zie
dit
maandbl.
1931,
blz.
1,
29).
Langzamerhand
had
Ruisdael
door
zuinig
overleg
een
klein
kapitaaltje
verzameld.
In
1667
overviel
hem
echter
een
ernstige
ziekte.
Hij
maakte
toen
zijn
testament
waarbij
hij
zijn
zuster
als
eenige
erfgename
aanwees,
maar
met
de
bepaling,
dat
na
zijn
dood
aan
zijn
vader
de
legitieme
portie
moest
worden
uitgekeerd,
en
dat
deze
het
vruchtgebruik
zou
krijgen
van
het
overige
vermogen
dat
de
erflater
zou
nalaten.
Maar
vier
dagen
later
liet
hij
den
notaris
weder
bij
zijn
bed
komen
en
lernep
het
testament.
Thans
maakte
hij
zijn
vader
universeel
erfgenaam,
maar
bepaalde
dat
de
executeurs
hem
alleen
de
rente
mochten
uitbetalen!
Mocht
echter
de
oude
man
m
ongelegenheid
komen,
dan
moest
men
hem
op
zijn
verzoek
ineen
gesticht
mkoopen.
Welk
een
kinderlijke
liefde
voor
zijn
vader
spreekt
uit
deze
beschikkingen,
en
hoe
goed
kende
hij
den
man,
die
zelfs
op
lateren
leeftijd
niet
met
geld
kon
omgaan.
Ruisdael
herstelde
geheel.
Merkwaardigerwijs
ging
hij
zich
daarop
met
allen
ijver
wijden
aan
de
studie
der
medicijnen.
Veel
is
daarbij
nog
onopgehelderd
moeten
blijven,
maar
het
staat
vast
dat
hij
te
Caen
in
Normandië
zijn
studies
voltooide
en
aldaar
op
15
October
1676
met
de
kap
tot
doctor
medicinae
promoveerde,
u
V
mm°
n
Van
Z
'
jn
doctorsbul
aan
de
heeren
van
het
Collegium
Medicum,
werd
de
schilder
tot
het
uitoefenen
der
praktijk
toegelaten.
Houbraken
deelt
mede
dat
Ruisdael
verscheidene
operaties
met
roem
heeft
verricht.
Hoe
gaarne
zou
men
meer
van
zijn
loopbaan
als
medicus
vernemen!
Slechts
zijde
-
lings
had
hij
te
maken
met
een
relletje
dat
in
1677
was
ontstaan
inde
chirurgijns-
f
n
.
kterswereld,
waarbij
dr.
Jan
Baptist
van
Lamsweerde,
de
geneesheer
van
j
|
Maagdenhuis,
het
moest
ontgelden.
Ineen
liederlijk
pamflet
werd
hij
uit
-
gescholden.
Ruisdael
leende
toen
aan
zijn
vriend
en
collega
in
nood
een
bedrag
vail
/
400,
maar
hij
had
reden
zijn
goedheid
te
betreuren.
Van
Lamsweerde
vertrok
spoedig
uit
Amsterdam
en
liet
zijn
schuld
onbetaald.
Ten
slotte
zag
Ruisdael
zich
verplicht
in
Januari
1682
beslag
te
laten
leggen
bij
een
derde,
die
geld
of
goederen
van
Van
Lamsweerde
onder
zijn
berusting
had.
Dit
is
het
laatste
levensteeken,
dat
wij
van
den
grooten
schilder
vernemen,
doch
het
be
wijst
weer
dat
hij
niet
zonder
middelen
was.
Geen
twee
maanden
daarna
maakte
de
dood
een
einde
aan
zijn
werkzaam
leven:
op
of
omstreeks
10
Maart
1682
stierf
hij
vrij
Zeker
te
Amsterdam,
niet
ouder
dan
53
jaar.
Op
14
Maart
d.a.v.
werd
zijn
stoffelijk
overschot
inde
St.
Bavokerk
te
Haarlem
bijgezet,
waar
ook
zijn
oom
Salomon
rustte.
Hiermede
is
voorgoed
een
einde
gemaakt
aan
het
veel
verbreide
verhaal,
dat
de
groote
Ruisdael
zijn
leven
had
geëindigd
in
het
Aalmoezeniers-
annex
Tucht
-
en
er
huis
inde
Tuchthuisstraat
te
Haarlem,
te
midden
van
crimineele
ge
-
vangenen,
drankzuchtigen,
invaliden
en
krankzinnigen.
Mr.
Wijnman
heeft
aan
het
icht
gebracht
dat
met
Jacob
van
Ruisdael
de
schilder,
maar
zijn
neef
en
naam
-
genoot
m
het
bedoelde
gesticht
als
krankzinnige
werd
verpleegd
en
daar
zijn
einde
heeft
gevonden.
Door
deze
en
ook
andere
omstandigheden
moet
het
oordeel
over
de
waardeermg
die
Jacob
van
Ruisdael
bij
zijn
tijdgenooten
vond,
geheel
worden
herzien.
Hij
was
niet
het
miskende
genie
waarvoor
men
hem
gehouden
heelt,
maar
een
in
zijn
tijd
gewaardeerd
kunstenaar,
die
in
onbekrompen
om
-
standigheden
heeft
geleefd,
en
die
op
middelbaren
leeftijd
nog
voldoende
energie
bezat
om
m
het
buitenland
tot
doctor
inde
medicijnen
te
promoveeren.
42