Tekstweergave van GA-1930_JB027_00094
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
zien,
dat
Amsterdam
reeds
een
eeuw
vóór
dat
dit
in
geschrifte
werd
gememoreerd,
was
~un
notable
port”,
een
zeehaven,
die
door
eigen
vermogen
was
opgekomen
en
wegens
„hare
bequaemheid
ende
welgelegenheit
reeds
sinds
verre
eeuwen
aandeel
had
m
handel
en
verkeer.
Het
genetisch
probleem.
Men
vraagt
zich
af
of
men
voor
een
van
de
meest
belangwekkende
vraagstukken
van
onze
handelsgeschiedenis
de
opkomst
vaneen
der
grootste
wereldhavens
der
zeventiende
eeuw
zal
blijven
steunen
op
de
dilettantische
voorstelling
van
de
ontwikkeling
der
topographie
door
den
al
te
hchtvaardigen
ter
Gouw.
Zal
men
gaan
inzien,
dat
de
beoordeelmg
van
de
beteekems
der
stedehjke
ontwik
-
keling,
die
de
handvest
van
1300
doet
kennen,
slechts
mag
steunen
op
een
zuiver
meetkundige
berekening
van
de
vervorming
der
limieten
vanaf
de
phase
toen
Amsterdam
nog
uitsluitend
langs
de
Oude
Zijde
bestond
en
dat
de
praktijk
van
het
varen,
lokale
kennis
der
oude
vaarwegen
en
de
navale
archeologie
hier
mede
stem
m
het
kapittel
hebben?
Amsterdams
ontstaan
en
opkomst
is
met
een
louter
lokaal
probleem.
Wij
kunnen
ons
de
moeite
besparen
Amsterdams
geboortejaar
inde
archieven
na
te
speuren.
Haar
dam
toch
is
zoo
oud
als
de
bewoning
van
ons
gewest,
met
welks
ontwikkeling
die
van
haar
zeehaven
gelijken
tred
houdt.
Wanneer
de
schriftelijke
bronnen
voor
het
eerst
gaan
spreken,
staat
Amsterdam
reeds
in
vollen
wasdom
en
ligt
langs
hare
reede
in
het
IJ
een
zeer
aanzienlijke
havenwijk.
Reeds
dan
vertoont
zich
het
type
van
haar
scheepvaart
en
havenbedrijf,
gelijk
dat
van
Spieghels
„rycke
korenschuer
van
’t
volckryk
Nederland
,
waar:
De
inwoonder
winst
ghewoon
hier
woelt,
om
ghelt
te
garen
Door
koophandelsbedryf,
doch
meest
met
ruyghe
waren,
De
Reeder
scha-ghetroost
zyn
lastbaar
schepen
waacht.
Die
havenstad
aan
welke,
zooals
haar
grootzegel
met
het
Hollandsche
wapen
getuigt,
in
1275
door
de
lieden
van
Flons
V
door
brand
ernstige
schade
was
toegebracht,
kan
met
zijn
opgekomen
door
haar
ligging
ten
opzichte
van
het
poldergebied
langs
den
Amstel.
Immers
daar
lagen
geen
steden
en
was
dus
ook
geen
industrie
en
geen
handel.
Haar
genetisch
probleem
is
slechts
verklaarbaar
in
verband
met
de
opkomst
24