Tekstweergave van GA-1930_JB027_00094

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
zien, dat Amsterdam reeds een eeuw vóór dat dit in geschrifte werd gememoreerd, was ~un notable port”, een zeehaven, die door eigen vermogen was opgekomen en wegens „hare bequaemheid ende welgelegenheit reeds sinds verre eeuwen aandeel had m handel en verkeer. Het genetisch probleem. Men vraagt zich af of men voor een van de meest belangwekkende vraagstukken van onze handelsgeschiedenis de opkomst vaneen der grootste wereldhavens der zeventiende eeuw zal blijven steunen op de dilettantische voorstelling van de ontwikkeling der topographie door den al te hchtvaardigen ter Gouw. Zal men gaan inzien, dat de beoordeelmg van de beteekems der stedehjke ontwik - keling, die de handvest van 1300 doet kennen, slechts mag steunen op een zuiver meetkundige berekening van de vervorming der limieten vanaf de phase toen Amsterdam nog uitsluitend langs de Oude Zijde bestond en dat de praktijk van het varen, lokale kennis der oude vaarwegen en de navale archeologie hier mede stem m het kapittel hebben? Amsterdams ontstaan en opkomst is met een louter lokaal probleem. Wij kunnen ons de moeite besparen Amsterdams geboortejaar inde archieven na te speuren. Haar dam toch is zoo oud als de bewoning van ons gewest, met welks ontwikkeling die van haar zeehaven gelijken tred houdt. Wanneer de schriftelijke bronnen voor het eerst gaan spreken, staat Amsterdam reeds in vollen wasdom en ligt langs hare reede in het IJ een zeer aanzienlijke havenwijk. Reeds dan vertoont zich het type van haar scheepvaart en havenbedrijf, gelijk dat van Spieghels „rycke korenschuer van ’t volckryk Nederland , waar: De inwoonder winst ghewoon hier woelt, om ghelt te garen Door koophandelsbedryf, doch meest met ruyghe waren, De Reeder scha-ghetroost zyn lastbaar schepen waacht. Die havenstad aan welke, zooals haar grootzegel met het Hollandsche wapen getuigt, in 1275 door de lieden van Flons V door brand ernstige schade was toegebracht, kan met zijn opgekomen door haar ligging ten opzichte van het poldergebied langs den Amstel. Immers daar lagen geen steden en was dus ook geen industrie en geen handel. Haar genetisch probleem is slechts verklaarbaar in verband met de opkomst 24