Tekstweergave van GA-1928_MB015_00094

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM Was het kerkgebouw inde 15e eeuw reeds tweemaal door brand verwoest, den llden Januari 1645 werd het ten derden male een prooi van het vuur „door ver - zuym en onvoorzichtigheydt van eenige lootgieters”. Het dak en het inwendige verbrandde geheel. Drie jaren vorderde de herstelling. Den lOden Mei 1648 werd de kerk weder in gebruik genomen, met eene predicatie van ds. F. Kessler over Ps. 46 : 9 12, waarbij tevens de vrede van Munster werd herdacht. Bij dezen herbouw was het plan gemaakt tot de stichting vaneen toren, waarvoor, nadat 6363 masten inden grond waren geheid, 20 Juli 1647 door den jongen burgemeesters - zoen Cornelis Backer de eerste steen werd gelegd. De bouw werd echter gestaakt, toen men tot ongeveer de helft van de hoogte der kerkwas gevorderd; de „onvolmaakte toren aan de westzijde tegenover de Molsteeg bleef in stand, tot hij in 1783 werd weggeruimd. Enkele jaren geleden is de gevel aan deze zijde ge - restaureerd. Aan de restauratie na den brand danken wijden kansel, het orgel en het koorhek. De eerste is een meesterstuk van Albert Vinckenbrinck. Het geheel is van donker eikenhout. De predikstoel vertoont de vier Evangelisten, met symbolische voor - stellingen van de Kracht, het Geloof, de Liefde, de Gerechtigheid en de Voorzich - tigheid; daartusschen is de Barmhartigheid op verschillende wijzen gesymboliseerd. Het klankbord is met vele beeldjes, waaronder muziek makende engelen, versierd. De trapleuning is met wijngaardbladen doorwerkt, en daarop ligt een touw „zo konstiglijk van hout gesneden, zegt Wagenaar, dat het bijna van hennip schijnt gedraaid te zijn”. Het orgel met zijne beroemde vox humana is gebouwd door Hans Wolf Schonat; de deuren ervan zijn beschilderd door Van Bronckhorst. De eene vleugel stelt David voor, terugkeerende van het verslaan van Goliath; op den anderen ziet men David, terwijl hij door zijn harpspel Sauls waanzin verlicht. Het koorhek is bewerkt door Johannes Lutma. \an vóór den brand dagteekent een klein orgel in het zuidelijk deel der kerk. Van de glasschilderingen uit den roomschen tijd is niets meer over. Na den brand van 1645 schilderde Van Bronckhorst in het noorderraam de schenking van het wapen aan de stad doorgraaf Willem IV in 1342. In 1893 is dit raam gerestaureerd door den ingenieur-architect J. L. Schouten te Delft, terwijl in het bovengedeelte eene nieuwe versiering werd aangebracht, naar een ontwerp van den kunstschilder A. Ie Comte. Drie door Van Bronckhorst in het Eggertskoor geschilderde ramen zijn geheel verloren. Zoo ook de door De Vlieger in het zuiderraam geschilderde schenking van de kroon op het amsterdamsche wapen door den Roomsch-koning Maximiliaan. In 1899 is daar het gedenkraam van de inhuldiging van koningin Wilhelmina aangebracht, dat eveneens is vervaardigd in het atelier van Schouten, naar teekeningen van O. Mengelberg. Het bovengedeelte vertoont de beelden der Oranjevorsten en -vorstinnen. Het benedengedeelte geeft voorstellingen van het verbond tusschen Willem van Oranje en de Vereenigde Nederlanden en van het nieuwe verbond tusschen de Koningin en haar volk. Inde kerkvallen verder te bewonderen het groote grafmonument van De Ruyter, door Rombout Verhuist, in het koor, en de praalgraven van Jan van Galen en David Sweers. Ook van Speyk heeft er eene graftombe. Voorts mogen van de duizenden, die inden loop der eeuwen hier hunne laatste rustplaats vonden, genoemd worden Hooft en Van Baerle, Vondel en Da Costa. DE AANKOPTEN VAN AMSTERDAM UIT DE YERZAMELINO-SIX Inde op 16 Octöber j.l. bij Frederik Muller & Co. gehouden veiling van schilde - rijen, teekeningen en etsen, werd het schilderij van Picter de Hooch (nr. 15) voor / 140.000 toegewezen aan den heer F. Schmidt-Degener, den hoofddirecteur van het Rijksmuseum. Onmiddellijk daarop volgde de verrassende en verheugende 86