Tekstweergave van GA-1928_JB025_00173

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
HUGO DE GROOT IN DE RAAD VAN AMSTERDAM DOOR Dr. M. DE JONG Hzn. Amsterdam is de grote Grotius niet goedgunstig geweest. Niet inde tijd, toen hij, op het toppunt van eer en aanzien, aan het hoofd vaneen deputatie uit de Staten van Holland, op het Raadhuis aan de Dam verscheen (1616), om het weerstrevende lid te bewegen, „zich met de meerderheid van de Staten te voegen”, zooals de term luidde, noch later, toen hij, gespoord door hevig verlangen naar zijn vader - land, het gewaagd had, ongeroepen terug te keren (1631) en een schuilplaats zocht voor de zich straks verheffende storm, onder de vleugelen van het geduchte, nu met meer predikanten-dienende Amsterdam. En toch moest hij vlieden voor dezelfde macht, die hem eertijds had doen afdein - zen. Het Amsterdam, dat hem Het gaan, uit vrees, de sluimerende instincten der massa wakker te maken, had mets te verwijten aan het Amsterdam, dat de Armi - niaanse afgezant der Staten de deur wees, onder de druk van de om het Raadhuis samenrottende wachteren Sions. * * * Er is zeker geen enkel tijdvak in onze geschiedenis, waarvan het moeihjker is, de verschillende draden in handen te houden en ze met te verwarren, dan de tijd van het Twaalfjarig Bestand. Talloze feiten zijnde uitingen van vele factoren, die op verschillende wijzen verbindingen aangaan. Er is met één, er zijn vele gezichts - punten. Inde moeilijkheid der onderscheiding komt men er licht toe, niet te onder - scheiden en zoo het Bestand te zien als een chaos van irrationele voorvallen. En de mensen van die tijd, die toch al m geen goede reuk staan, schijnen er ons des te dwazer om. Het is de taak der geschiedenis, orde te scheppen in die chaos. Wij willen be - grijpen. En dan hecht zich ons begrip gaarne aan bepaalde feiten, die a.h.w. sym - bolieke betekenis krijgen als tastbaarwordmg van geestelijke processen. Zulke feiten noemen wij belangrijk. Belangrijk in dien zin is ongetwijfeld de afvaardiging van Hugo de Groot naar Amsterdam inde maand April van den jare 1616.