Tekstweergave van GA-1927_MB014_02063

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM werk dat voor het grootste gedeelte binnen den tijd van drie maanden werd uitgevoerd. Toen er op het gebied van licht en kracht niet veel meer te bereiken viel, werd begonnen met een intensieve propaganda voor electrische verwarming en gebruik inde huishouding. Het goedkoope vastreoht-tarief en later het vrije tariei droegen tot het slagen dezer pogingen het hunne bij, maar ook een doorgevoerde controle op de kwaliteit van de apparaten, in directe samenwerking met de fabrikanten, alsmede het gedeeltelijk zelf ter hand nemen van den verkoop en het vakkundig uitvoeren van reparaties, werkten er toe mede, dat de electrieiteit in onze stad in korten tijd populair is geworden en Amsterdam ook in dit opzicht een eerste plaats inneemt onder de steden in binnen- en buitenland. Augustus 1927. M. F. H. GEBHAED. INDUSTRIE EN GILDEWEZEN TE AMSTERDAM. Het verslag der Commissie voor ’s Rijks Geschiedkundige Publioatiën bericht, dat door haar aan dr. Van Dillen is opgedragen de uitgave van documenten betreffende de industrie en het gildewezen van Amsterdam sedert den aanvang der zestiende eeuw. Het weinige materiaal betreffende dit onderwerp, dat voor de middeleeuwen voorhanden is, is reeds nagenoeg geheel gedrukt inde door dr. Breen uitgegeven rechtsbronnen van Amsterdam, welke uitgave tot 1514 loopt. Wat keuren, resolutiën enz. betreft, kon dr. Van Dillen dus zijn onderzoek met het genoemde jaar beginnen. Alleen moest voor de correc - ties vonnissen van overtredingen der keuren het onderzoek wat vroeger worden ingezet, aangezien dr. Breen deze bron niet heeft gebruikt. De correcties, die achter inde keurboeken te vinden zijn, geven inzicht inde wijze van handhaving der keuren en vormen dus voor de kennis van het bedrijfsleven een zeer belangwekkende bron. Zij be - ginnen echter pas vrij laat, namelijk met het jaar 1494; in verloop van tijd worden zij zeldzamer en eindigen in 1565 bij de invoering vaneen aparte keurrol. De berechting der overtredingen geschiedde voortaan blijkbaar in hoofdzaak mondeling, alleen het bedrag der boete werd nog genoteerd. Met het excerpeeren en copieeren der correcties, voorzoover zij het bedrijfsleven betreffen, is de bewerker gereed gekomen. Het is de bedoeling de bedrijfs- en gildekeuren in deze uitgave niet op te nemen, vóór zoover zij reeds gedrukt zijn inde goede achttiende-eeuwsche uitgave der handvasten van Noord kerk. Vooral voor de zestiende eeuw vond dr. Van Dillen echter vele keuren, die door Noordkerk niet zijn uitgegeven. Voorts zijn ook inde registers van de resolutiën der vroedschap, in het groot-memoriaal en in het gilde-archief, vele stukken voorhanden, die voor opneming in deze uitgave in aanmerking komen. Met het copieeren en bewerken van dit materiaal werd een aanvang gemaakt. Geven keuren en resolutiën de wetgeving weer, zoo treft men in het notarieel archief een bonte reeks van gevallen uit het bedrijfsleven zelf aan. Naast contracten van compag - nie vindt men in dit archief tallooze documenten betreffende de ontduiking der im - posten en accijnsen, die op vele bedrijven drukten, benevens vele leer- en arbeidscon - tracten, verklaringen aangaande de toepassing van uitvindingen, stukken over geschillen in en tusschen de gilden, enz. enz. Het eenige bezwaar tegen gebruikmaking van het notarieel archief voor deze uitgave is de enorme uitgebreidheid van deze bron. Het notarieel archief van Amsterdam begint met het jaar 1578; de omvang is voor het laatste kwartaal der zestiende eeuw nog vrij gering, maar sinds den aanvang der zeventiende eeuw zwelt deze steeds meer aan. De bewerker meende echter, dat het niet te verantwoor - den zou zijn een zoo belangrijke en voor de kennis van het bedrijfsleven nog zoo weinig benutte bron te verwaarloozen. Bij nader onderzoek bleek gelukkig, dat elke notaris gewoonlijk een aparte clientèle heeft gehad. Deze specialisatie maakt het mogelijk het 63