Tekstweergave van GA-1927_MB014_02063
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
werk
dat
voor
het
grootste
gedeelte
binnen
den
tijd
van
drie
maanden
werd
uitgevoerd.
Toen
er
op
het
gebied
van
licht
en
kracht
niet
veel
meer
te
bereiken
viel,
werd
begonnen
met
een
intensieve
propaganda
voor
electrische
verwarming
en
gebruik
inde
huishouding.
Het
goedkoope
vastreoht-tarief
en
later
het
vrije
tariei
droegen
tot
het
slagen
dezer
pogingen
het
hunne
bij,
maar
ook
een
doorgevoerde
controle
op
de
kwaliteit
van
de
apparaten,
in
directe
samenwerking
met
de
fabrikanten,
alsmede
het
gedeeltelijk
zelf
ter
hand
nemen
van
den
verkoop
en
het
vakkundig
uitvoeren
van
reparaties,
werkten
er
toe
mede,
dat
de
electrieiteit
in
onze
stad
in
korten
tijd
populair
is
geworden
en
Amsterdam
ook
in
dit
opzicht
een
eerste
plaats
inneemt
onder
de
steden
in
binnen-
en
buitenland.
Augustus
1927.
M.
F.
H.
GEBHAED.
INDUSTRIE
EN
GILDEWEZEN
TE
AMSTERDAM.
Het
verslag
der
Commissie
voor
’s
Rijks
Geschiedkundige
Publioatiën
bericht,
dat
door
haar
aan
dr.
Van
Dillen
is
opgedragen
de
uitgave
van
documenten
betreffende
de
industrie
en
het
gildewezen
van
Amsterdam
sedert
den
aanvang
der
zestiende
eeuw.
Het
weinige
materiaal
betreffende
dit
onderwerp,
dat
voor
de
middeleeuwen
voorhanden
is,
is
reeds
nagenoeg
geheel
gedrukt
inde
door
dr.
Breen
uitgegeven
rechtsbronnen
van
Amsterdam,
welke
uitgave
tot
1514
loopt.
Wat
keuren,
resolutiën
enz.
betreft,
kon
dr.
Van
Dillen
dus
zijn
onderzoek
met
het
genoemde
jaar
beginnen.
Alleen
moest
voor
de
correc
-
ties
vonnissen
van
overtredingen
der
keuren
het
onderzoek
wat
vroeger
worden
ingezet,
aangezien
dr.
Breen
deze
bron
niet
heeft
gebruikt.
De
correcties,
die
achter
inde
keurboeken
te
vinden
zijn,
geven
inzicht
inde
wijze
van
handhaving
der
keuren
en
vormen
dus
voor
de
kennis
van
het
bedrijfsleven
een
zeer
belangwekkende
bron.
Zij
be
-
ginnen
echter
pas
vrij
laat,
namelijk
met
het
jaar
1494;
in
verloop
van
tijd
worden
zij
zeldzamer
en
eindigen
in
1565
bij
de
invoering
vaneen
aparte
keurrol.
De
berechting
der
overtredingen
geschiedde
voortaan
blijkbaar
in
hoofdzaak
mondeling,
alleen
het
bedrag
der
boete
werd
nog
genoteerd.
Met
het
excerpeeren
en
copieeren
der
correcties,
voorzoover
zij
het
bedrijfsleven
betreffen,
is
de
bewerker
gereed
gekomen.
Het
is
de
bedoeling
de
bedrijfs-
en
gildekeuren
in
deze
uitgave
niet
op
te
nemen,
vóór
zoover
zij
reeds
gedrukt
zijn
inde
goede
achttiende-eeuwsche
uitgave
der
handvasten
van
Noord
kerk.
Vooral
voor
de
zestiende
eeuw
vond
dr.
Van
Dillen
echter
vele
keuren,
die
door
Noordkerk
niet
zijn
uitgegeven.
Voorts
zijn
ook
inde
registers
van
de
resolutiën
der
vroedschap,
in
het
groot-memoriaal
en
in
het
gilde-archief,
vele
stukken
voorhanden,
die
voor
opneming
in
deze
uitgave
in
aanmerking
komen.
Met
het
copieeren
en
bewerken
van
dit
materiaal
werd
een
aanvang
gemaakt.
Geven
keuren
en
resolutiën
de
wetgeving
weer,
zoo
treft
men
in
het
notarieel
archief
een
bonte
reeks
van
gevallen
uit
het
bedrijfsleven
zelf
aan.
Naast
contracten
van
compag
-
nie
vindt
men
in
dit
archief
tallooze
documenten
betreffende
de
ontduiking
der
im
-
posten
en
accijnsen,
die
op
vele
bedrijven
drukten,
benevens
vele
leer-
en
arbeidscon
-
tracten,
verklaringen
aangaande
de
toepassing
van
uitvindingen,
stukken
over
geschillen
in
en
tusschen
de
gilden,
enz.
enz.
Het
eenige
bezwaar
tegen
gebruikmaking
van
het
notarieel
archief
voor
deze
uitgave
is
de
enorme
uitgebreidheid
van
deze
bron.
Het
notarieel
archief
van
Amsterdam
begint
met
het
jaar
1578;
de
omvang
is
voor
het
laatste
kwartaal
der
zestiende
eeuw
nog
vrij
gering,
maar
sinds
den
aanvang
der
zeventiende
eeuw
zwelt
deze
steeds
meer
aan.
De
bewerker
meende
echter,
dat
het
niet
te
verantwoor
-
den
zou
zijn
een
zoo
belangrijke
en
voor
de
kennis
van
het
bedrijfsleven
nog
zoo
weinig
benutte
bron
te
verwaarloozen.
Bij
nader
onderzoek
bleek
gelukkig,
dat
elke
notaris
gewoonlijk
een
aparte
clientèle
heeft
gehad.
Deze
specialisatie
maakt
het
mogelijk
het
63