Tekstweergave van GA-1927_JB024_00156
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
van
den
opvoeder
zich
het
duidelijkst
uitspreekt,
werkt
rechtstreeks
in
op
het
gemoed,
is
in
staat
belangstelling
op
te
wekken
voor
het
schoone,
het
reine,
het
goede,
en
eerbied
voor
het
HoogerGezag
te
doen
post
vatten.
Hiertreedt
de
tucht
langzamerhand
inde
banen
van
het
gewennen
aan
een
zedelijk
handelen,
ook
het
aansporen
daartoe
door
goedkeuring,
opwekking,
aansporing,
aanmoediging,
waar
opnieuw
het
eigen
voorbeeld
van
den
opvoeder
praedominecrt
en
hij
dus
het
resultaat
van
dezen
vorm
der
leidende
tucht
in
handen
heeft.
Men
voelt
al
bij
intuïtie,
dat
dr.
Sebastiaen
zich
van
al
de
hier
besproken
middelen
wil
bedienen,
om
iets
van
zijn
voorgestelde
,
.tuchtinghe”
terecht
te
brengen.
In
dezen
was
hij
de
moderne
leider,
maar
zijn
opvolgers
bleven
slechts
van
verre
navolgers,
die
inde
eerste
jaren
van
idealisme
en
enthousiasme
zich
lieten
mee
voeren
op
de
vleugels
van
die
idealen
naar
hoogèr
sferen,
waar
„menschen”
vormen
het
hoogste
goed
is.
Doch
hun
ijver
verflauwde
in
evenredigheid
met
de
stijging
der
kosten,
die
zij
zich
als
gemeenschapswezens
te
getroosten
hadden.
Daarmee
is
overigens
niet
gezegd,
dat
dr.
Sebastiaens
voorstellen
feilloos
waren.
Een
zwaarwichtige
bedenking
tegen
zijn
plannen
is
vooral
deze,
dat
hij
de
regeling
van
het
interne
gestichtsleven
in
verband
met
de
tuchttoepassing
te
veel
haar
beloop
liet
of
verzweeg.
Ook
vergat
hij,
dat
de
leiders,
die
geroepen
zouden
worden,
straks
het
werk
der
opvoeding
in
het
tuchthuis
ter
hand
te
nemen,
op
lange
na
niet
op
het
hooge
plan
stonden,
dan
waarop
hij
de
geheele
situatie
geliefde
voor
te
stellen,
dat
ze
als
ongeschoolde
krachten
het
werk
nog
moesten
keren
en
om
financieele
overwegin
-
gen
uit
de
laagste
volksklassen
gerecruteerd
werden.
Ook
het
leugenverbod
en
het
leergebod
zijn
wanstaltige
en
mismaakte
figuren
in
dit
antiek
stukje
gestichtspaeda
-
gogiek,
doch
juist
om
zijn
hoogen
ouderdom
daarin
verklaarbaar.
Evenmin
bedacht
de
schrijver,
welk
een
kwelling
ook
de
toepassing
der
vrijheidsstraffen
voor
de
ge
-
straften,
dikwijls
veel
te
zwaar
gestraft,
moest
zijn,
om
niet
zelden
jaar
in
jaar
uit
de
gevangenschap
te
verduren,
dat
hij
dergelijke
straffen
tegen
insubordinatie
durfde
voor
te
stellen,
als
zijn
„Ontwerp”
aangeeft.
Een
gevolg
van
de
talrijke
evasies
uit
de
Middeleeuwsch
ingerichte
gevangenissen
inde
16e
eeuw
was
zijn
voorstel
tot
zware
straffen
in
geval
van
uitbraak
met
of
zonder
geweldpleging,
waaromtrent
inde
latere
ordeningen
bij
dr.
Von
Hippel
niets
is
medegedeeld,
doch
welke
wel
werden
toege
-
past
inde
17e
en
18e
eeuw.
Slechts
enkele
punten
in
het
onderhavige
„Ontwerp”
van
dr.
Sebastiaen
werden
hier
gereleveerd,
die
kritiek
uitlokten
of
aanleiding
gaven
tot
op-
of
aanmerkingen,
maar
106