Tekstweergave van GA-1923_MB010_00013

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM Het weekblad verklaart Rusland als Sint Ursula, Ursel, Rusland; wijst o.a. op het End van de Wereld, de Onbekende Gracht, de Land van Belofte-steeg, het Hekelveld en besluit het artikeltje aldus : ~Er blijven echter nog heel wat namen over, waaromtrent we slechts met meer of mindere waarschijnlijk - heid gissingen kunnen maken. B.v. de Grim - burgwal, ook wel kortaf de Grim genoemd. Heeft dit misschien iets te maken met „grime’’ en was het watertje de Grim modderig en vuil ? En dan de Stilsteeg, een steeg waar het altijd bijzonder druk en Woelig is geweest. Prijkte daar misschien een gevel met een stuk huisraad, waar deze naam aan ontleend is ? En dan de onbegrijpelijke, als ; Dolle - bagijnensteeg, Fransche Laan, Zaterdagsche brug en -gang, enz. Wat mag wel tot die namen gevoerd hebben ?” J. W. E. Oude namen. De donkere sluis, zie blz. 68. Ik schreef daarover in no. 1 Januari 1921 blz. 4, blz. 74 (no. 10 December 1922). De Boommarkt was de gracht tegenover het Burgerweeshuis, de Pijpenmarkt de gracht waar het gebouw van het Nieuws van den Dag staat. De Bloemmarkt de gracht met boomen tegenover het Nieuws van den Dag, de korte Bloemmarkt waar het gebouw van het Handelsblad staat. Tot de oude namen behooren: de Slijpsteenen, thans Prins Hendrik kade, waar de St. Nicolaaskerk staat en de Haringpakkerij, thans Prins Hendrikkade tusschen Martelaarsgracht en Korte Nieuwen - dijk. De Erwtenmarkt, Binnen-Amstel bij de Halvemaansteeg. Doodkistenmakersgracht tusschen Halvemaansteeg en Muntplein. Van Ouwen aller. Osjessluis : de brug over het Spui, inde Kalverstraat ; Deventer Houtmarkt ; thans J. D. Meyerplein ; Schapenplein: thans Muntplein; Turfgracht : nu Waterlooplein aan de kant van het Arsenaal; Wagenstraat : thans Muiderstraat; Vlooienburg : thans Lange Houtstraat; Kistenmakersgracht : het ge - deelte van de Amstel tusschen Halvemaan - steeg en Muntplein ; Erwtenmarkt; het ge - deelte van de Amstel van de Blauwbrug af tot Halvemaansteeg ; Slijpsteenen; Haringpakkerij Buitenkant nu Prins Hendrikkade ; Melkmarkt Prins Hendrikkade bij de Singelbrug ; Smid - derstraat en Tuinstraat (inden volksmond) : nu Uilenburg en Batavierstraat; Weesper - veld: nu Nieuwe Kerkstraat, tusschen Weesper - straat en Plantage Kerklaan ; Joden Kerk - straat : thans Nieuwe Kerkstraat, tusschen Amstel en Weesperstraat; Blindenhoek : nu Looiersdwarsstraat; Kaasplein : nu Thorbecke - plein : Stroomarkt : tegenwoordig Waterloo - plein tegenover het Arsenaal, langs het plantsoen ; Binnenschans : nu Weteringschans; Buitenschans : thans Nassaukade; Boter - markt : Rembrandtplein ; Kippenhoek: thans Rembrandtplein tusschen Utrechtschestraat en Amstelstraat; Hoedenmakerspad : thans Van Ostadestraat; Rustenburgerpad : Rusten - burgerstraat ; de Goedestraat ; de terreinen van de amstelbrouwerij aan de Mauritskade ; Dubbele buurt : ’t begin der Amstelveensche - weg bij ’t einde der Overtoom ; Noordstraat : nu OeteWalerstraat langs het Burgerzieken - huis ; Utrechtsche zijde ; thans Amsteldijk ; Vondelkade : nu Overtoom tot perceel 189; Zaagmolenstraat: thans Albert Cuypstraat; Oude Turfmarkt : thans Rokin vanaf de Doelenstraat tot de Nederlandsche Bank. A. H. Wolf. Amstelkerk. In het Predikbeurtenblad van 16 December wijdt H. J. de Wit een artikel aan de Amstelkerk, de merkwaardige houten kerkloods op het Amstelveld. In afwachting van den bouw eener steenen kerk. werd de „Amstelloods” den gden Maart 1670 met eene predicatie van ds. Henricus Rulaeus in gebruik genomen ; doch terwijl de gelijktijdige Ooster- en Eilandsloods door kerkgebouwen zijn vervangen, is dit met de Amstelkerk niet geschied. Na 170 jaren te hebben bestaan, onderging de kerk dank zij een legaat van mevrouw Tonis inwendig een belangrijke verbetering, uitgevoerd door den architect Springer. Den Isden November 1840 werd zij opnieuw in gebruik genomen met een leerrede door ds. G. A. van Limburg Brouwer. In 1843 werd een orgel aangebracht, vervaardigd door den orgelmaker Witte, firma Batz en Co., te Utrecht en in 1847 schonken de erven van den heer Gerrit Westenberg een zwaar zilveren avondmaalstel. Verlichting bezit het gebouw niet : dein 1670 aangebrachte zeven koperen kaarskronen werden in 1833 a 60 cents per pond verkocht 1 De schrijver vermeldt nog de schilderij van den koster Du Bourcq, die vroeger inde kerke - raadskamer hing, doch „thans zich op een minder geschikte plaats bevindt”. Moge zijn artikel er toe leiden dat men haar een betere plaats aanwijze ! Joh. C. B. PORTUGEESCHE SYNAGOGE. In het jongst verschenen eerste Chronici Spinozani, schrijft J. S. da Silva Kosa over de oudste portugeesche Synagoge te Amsterdam. Nadat de eerste portugeesche Joden in 1593 oog - luikend in Amsterdam waren toegelaten, werd het verlof tot een eigen Synagoge eerst een paar jaar later toegestaan. In 1597 werd deze ingewijd ; het was een tot Synagoge ingericht woonhuis aan de Houtgracht, het tegenwoordige Waterloo-plein. Sedert breidde het aantal portugeesche Joden zich uit; er kwamen meerdere Synagoges, o.a. stond er een tweede eveneens op de Lange Houtgracht, waar thans het feestgebouw Waterloo zich bevindt, In die Synagoge was het, dat in 1640 5