Tekstweergave van GA-1922_MB009_00027
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
opgenomen.
Het
boek
voorzag
blijkbaar
ineen
lang
gevoelde
behoefte
der
amster
-
damsche
handelswereld
;
reeds
het
volgende
jaar
verscheen
een
tweede,
vermeerderde
druk,
in
1681
een
derde,
in
1688
een
vierde.
Ook
inde
achttiende
eeuw
werd
het
boek
nog
meer
dan
eens
opgelegd
;
er
is
eendruk
bekend
van
1716
en
zelfs
nog
een
van
1755.
Geen
wonder,
dat
Phoonsen
een
goeden
naam
verkreeg
als
kenner
van
het
handels
-
leven
van
Amsterdam.
Herhaaldelijk
werd
hij
dan
ook
door
Burgemeesteren
en
zelfs
door
hoogere
colleges
geraadpleegd
over
handelszaken.
In
1673
reeds
diende
hij
rapporten
over
de
Wisselbank
bij
Burgemeesteren
in.
In
1681
wordt
zijn
advies
gevraagd
over
de
herziening
van
het
tarief
der
convoyen
en
licenten.
In
1690
brengt
hij
een
rapport
uit
overeen
eventueel
verbod
van
den
invoer
van
Fransche
brande
-
wijnen.
Van
meer
algemeene
bekendheid
is
stellig
het
boekje
geworden,
dat
dr.
Van
Dillen
om
zijn
zeldzaamheid
thans
opnieuw
heeft,
uitgegeven.
Dat
sluit
zich
bij
zijn
bovengenoemde
rapporten
aan
en
is
dan
ook
getiteld
Berichten
en
vertogen
raackende
hel
bestier
van
den
omslagh
van
de
wisselbank
tot
Amsterdam,
dat
in
1677
verscheen
„t’Amsterdam
bij
Jan
Bouman,
boeckverkoper'
inde
Calverstraat
over
de
Niewe-zijts
Kapel
inde
France
boeckbinderij”.
Het
werk
is
in
drie
deelen
ge
-
splitst.
In
het
eerste
betoogt
de
schrijver,
dat
het
aanbeveling
verdient
om
inde
bank
aan
de
kooplieden
een
rekening
in
courant-geld
te
openen
;
in
het
tweede
stuk
worden
eenige
maatregelen
aanbevolen
tot
verbetering
der
controle
op
het
personeel
der
bank
;
in
het
derde
deel
worden
nog
verschillende
andere
voorstellen
gedaan,
wier
verwezenlijking
z.i.
tot
groot
nut
van
den
amsterdamschen
handel
zou
strekken.
Phoonsen
is
den
16
October
1702
gestorven
;
hij
was
ongeveer
zeventig
jaar
geworden.
Hij
werd
inde
Oudekerk
begraven
en
genoot
de
eer
vaneen
avond
-
begrafenis
bij
het
schijnsel
van
flambouwen.
Toch
was
hij
geen
vermogend
man
;
na
aftrek
der
lasten
en
schulden
bleef
er
slechts
ongeveer
/
6000
in
zijn
nalatenschap
te
verdeden
over.
Ook
deze
wijze
koopman
had
dus
in
zaken
geen
zijde
gesponnen.
Maar
hij
had
iets
beters
gewonnen
en
door
de
jaren
behouden,
de
reputatie
vaneen
eenvoudig
en
degelijk,
eerlijk
en
kundig
man.
H,
B.
LANGS
DEN
WEG
De
architect
der
Poriugeesch
Eracei
-
tische
Synagoge
te
Amsterdam.
In
zijn
artikel
Daniël
Stalpaevt
in
het
laatst
ver
-
schenen
nummer
van
A
mstelodamum
noemt
de
heer
H.
T.
Duwaer
onder
de
werken,
door
Stalpaert
te
Amsterdam
uitgevoerd,
ook
deze
Synagoge.
De
schrijver
doet
dit
op
gezag
vaneen
artikel
van
de
hand
des
heeren
S.
Seeligmann
in
het
Centraal
Blad
voor
Israëlieten
van
22
April
1921.
Het
is
den
schrijver
echter
ontgaan,
dat
in
het
Nieuw
Israëlitisch
Weekblad
van
20
Mei
en
11
November
1921
tegen
deze
opvatting
stelling
is
genomen.’
Teneinde
nu
het
verspreiden
van
hetgeen
mijns
inziens
een
legende
zou
kunnen
worden
tegen
te
gaan,
zij
opgemerkt,
dit
ik
op
het
archief
der
Portugeesch
Israëlitische
Gemeente
alhier
vóór
mij
had
een
besluit
(Termo)
van
de
vereenigde
zitting
van
Parnassim
en
Bouw
-
commissie.
gehouden
den
Isen
Sebat
5431
{=
26
Januari
1671),
waarin
de
modellen,
door
„arguitectos
e
mestres”
ingezonden.
werden
besproken,
en
waarin
de
keuze
viel
op
het
model,
door
Elias
Bouwman
ingezonden.
Ook
uit
andere
bescheiden
op
het
archief
dezer
Gemeente
bleek
mij,
dat
Bouwman
meer
was
dan
een
„Mr.
Metselaer”,
n.l.
dat
hij
ook
landmeter
was,
in
welke
hoedanigheid
hij
verschillende
opmetingen
deed
op
de
be
-
graafplaats
te
Ouderkerk
a/d
Amstel.
Waar
verder
in
alle
stukken,
op
den
bouw
der
Synagoge
betrekking
hebbende,
Elias
Bouw
-
man
als
de
architect
wordt
genoemd,
kan
er
in
deze
aangelegenheid
niet
de
minste
twijfel
bestaan.
J,
S.
da
Silva
Rosa.
Van
den
secretaris
der
Pcrtugeesch
Israëlitische
Gemeente
alhier
ontving
ik
een
dergelijk
schrijven
ter
rectificeering.
J.
W.
E.
De
Hortus
inde
achttiende
eeuw.
Ineen
rapport
over
den
leidschen
hortus,
den
9
Januari
1731
uitgebracht
door
den
Secre
-
taris
van
Curatoren,
heet
het
over
den
am
-
sterdamsche
tuin:
„Behalven
dat
buyten
de
uytrechtsche
medicinale
tuyn
ook
den
amstel
-
damsche
kruydboff
aen
haer
Illustre
Schoole
19