Tekstweergave van GA-1920_MB007_00094
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
uitdrukte,
komt
er,
daar
alleen
de
orthodoxen
geld
geven,
een
puur
orthodoxe
domine’?
fabriek.
Dusdoende
worden
alle
dorpen
van
lieverlee
met
orthodoxe
dominé’s
bezet.
En
gaat
dat
door,
dan
verliezen
wij,
liberalisten,
het
spel
in
het
land”.
De
theologische
faculteiten
bleven
dus
be
-
staan
;
maar
het
waren
faculteiten
inde
gods
-
dienstwetenschappen,
niet
inde
dogmatiek.
Aan
de
Synode
der
Nederduitsch
Hervormde
Kerk
werd
het
recht
verleend
voor
rekening
van
het
rijk
aan
elk
der
rijksuniversiteiten
twee
hoogleeraren
te
benoemen
inde
dogmntiek,
De
Synode
benoemde
vijf
moderne
en
een
orthodoxen
hoogleeraar.
Men
kwam
toen
met
een
aanvullingsplan,
om
ook
a.an
de
orthodoxe
dogmatiek
recht
te
doen
wedervaren
Er
was
in
die
dagen
(1878)
zelfs
sprake
van
aan
dr.
Kuyper
een
leerstoel
aan
te
bieden
aan
de
amsterdamsche
Hoogeschool,
maar
van
dit
plan
kwam
niets,
De
voorstanders
vaneen
vrije
christelijke
universiteit
waren
niet
langer
te
vangen
onder
den
hoed
vaneen
opgelapte
theo
-
logische
faculteit.
Zij
richtten
in
1878
de
Vereeniging
voor
Hooger
Onderwijs
op
gere
-
formeerden
grondslag
op.
Deze
vereeniging
heeft
als
doel:
„De
oprichting
en
instandhouding
van
scholen
voor
hooger
onderwijs.
Naar
gelang
het
haar
raogelijk
is,
sticht
zij
afzonderlijke
katheders
voor
enkele
vakken,
vereenigt
zij
katheders
tot
faculteiten
en
verbindt
zij
facul
-
teiten
tot
een
universiteit”
Op
12
Februari
1879
werden
de
statuten
van
deze
vereeniging
koninklijk
goedgekeurd.
Deze
vereeniging,
die
als
eerste
directeuren
telde
de
heeren
W.
Hovy,
S.
J.
Seefat,
J.
J.
Glinderman,
L.
Esser
en
G.
H.
C.
baron
van
Boetzelaer,
heeft
de
Vrije
TJniversiteit
gesticht.
Zij
benoemde
al
dadelijk
dr.
A.
Kuyper
en
dr.
F.
L.
Rutgers
tot
hoogleeraren
aan
de
op
te
richten
hoogeschool.Als
gevolg
van
diens
en
anderer
propaganda
werd
een
stichtings
-
kapitaal
van
/
100000
bijeengebracht
Daarna
werd
overgegaan
tot
stichting
van
de
Universi
-
teit,
voorloopig
met
drie
faculteiten
god
-
geleerdheid,
letteren
en
rechten
waaraan
be
-
halve
de
reeds
genoemden
nog
verbonden
waren
dr.
Ph.
J.
Hoedemaker
voor
de
theologische
faculteit,
Fabius
vrrr
de
faculteit
inde
rechten
en
Dilloo
met
Woltier,
die
kort
na
de
opening
werd
benoemd,
aan
de
faculteit
der
letteren
Het
eerste
curatorium
bestond
uit
de
heeren
ds.
Felix,
dr.
De
Hartog,
mr.
De
Savornin
Lohman,
Van
Beeck
Calkoen
en
Keuchenius
De
vijf
hoogleeraren
gaven
onderwijs
aan
een
vijftal
studenten
Bij
het
stichtingskapitaal
was
een
gift
van
/
1000
vaneen
voorstander
vaneen
vrije
universiteit,
die
zijn
gave
deed
vergezeld
gaan
van
de
aanteekening
..hoewel
niet
gereformeerd”.
Aan
de
Vrije
TJniversiteit
zijn,
blijkens
het
laatste
jaarverslag
(over
1919)
verbonden
vijf
-
tien
hoogleeraren
met
één
lector,
inde
oud
-
germaansche
talen,
en
zijn
ingeschreven
191
studenten.
Het
aantal
faculteiten
bedraagt
thans
vier,
in
1904
-werd
aan
de
TJniversiteit
een
medische
faculteit
toegevoegd
in
overleg
met
de
Vereeniging
tot
christelijke
verzorging
van
krankzinnigen
in
Nederland,
die
toen
haar
kliniek
aan
het
Valeriusplein
oprichtte.
De
vooruitgang
van
de
Vereeniging,
die
de
moeder
is
van
de
Vrije
TJniversiteit
moge
blijken
uit
de
volgende
cijfers
:
in
ISBO
telde
de
Vereeniging
voor
Hooger
Onderwijs
op
ge
-
reformeerden
grondslag
drie
duizend
leden
en
contribuanten,
die
f
12000
bijdroegen,
in
1919
waren
er
22000
en
contribuanten
die
ruim
/
50000
opbrengen.
Uit
de
geschiedenis
der
Ur.iversiteit
zijn
twee
conflicten
temeraoren:
het
aftreden
als
hoogleeraar
van
dr.
Ph.
J.
Hoedemaker,
die
zich
niet
vereenigen
kon
met
de
leer
van
dr.
Kuyper
over
de
autonomie
der
kerken,
maar
de
afzonderlijke
kerken,
beschouwd
wilde
zien
als
onderdeden
van
de
eenige
nederlandsche
Kerk,
de
Nederduitsch
Hervormde
kerk,
en
de
uittreding
van
prof
.De
Savornin
Lohman,
omdat
hij
den
christelijken
grondslag
niet
toe
te
passen
achtte
op
de
studie
inde
rechtsweten
-
schap.
Uit
den
engeren
kring
van
de
stichters
van
de
Vrije
TJniversiteit
is
enkel
nog
dr.
A.
Kuyper
inleven.
Zijn
gezondheidstoestand
zal
hem
wel
niet
veroorloven
de
herdenkingsfeesten
bij
te
wonen.
Maar
dr.
Kuyper's
trouwe
helper
aan
de
Vrije
TJniversiteit,
de
heer
Jacob
van
Oversteeg
is
nog
fiksch
genoeg
om
het
feest
mede
te
vieren.
Als
amanuensis
van
de
Ver
-
eeniging
voor
Hooger
Onderwijs
op
gerefor
-
meerden
grondslag
heeft
hij
de
propaganda
voor
de
vereeniging,
en
dus
tevens
de
propaganda
voor
de
Vrije
TJniversiteit,
georganiseerd
en
geleid.
Voor
hem
zal
de
herdenkingsdag
een
dag
van
dubbele
vreugde
zijn,
vreugde
over
den
bloei
van
de
vereeniging
en
haar
hoogeschool
thans
na
de
wet-Kuyper
van
1904
tot
er
-
kenning
van
het
jus
promovendi
de
gelijk
-
waardige
van
de
rijks-universiteiten
en
de
amsterdamschchoogeschool,
ende
vreugde
ook
over
het
aandeel
dat
hij,
de
stille
bescheiden
werker,
tot
dien
bloei
heeft
mogen
bijdragen.
Aanwinsten
Historisch-Topografische
Atlas.
In
het
Geraeente-Archief
op
de
A
msteldi
jk,
zij
n
op
de
gebruikelijke
plaats,
weder
een
aantal
van
de
nieuwe
aanwinsten
voor
de
Historisch-Topografische
Atlas
ter
bezichti
-
ging
gesteld.
Allereerst
een
krijt-
en
een
pot
-
loodteekening
van
de
Blind
emanssteeg
(Duivelshoek)
door
P.
Tennissen
(geschonken
door
den
teekenaar,
naar
aanleiding
van
de
tentoonstelling
„het
amsterdamsche
straat
-
leven”
in
het
Stedelijk
Museum),
voorts
een
aquarel
van
C.
Springer
(Anjeliersgracht),
een
0.1.-inktteekening
van
Perné
(interieur
Ko
-
ninklijk
Paleis),
en
een
krijtteekening
van
Dilhof
(regentessen
van
het
Burgerweeshuis).
Curieus
zijn
een
aantal
photo’s
van
duivenplat-
86