Tekstweergave van GA-1920_MB007_00014

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM schilderijen. Er zijn werken van 801, Cuyp, Van Goyen, De Heem, Van Ostade, Rem - brandt, Wouwermans en andere bekende schil - ders. Een met lichtdrukken verluchte beschrij - vende catalogus der collectie is verschenen. J. W. E. C. A. Spin en Zoon. Door deze drukkerij is bij gelegenheid van haar eeuwfeest op 10 De - cember een gedenkboek verspreid, geschreven door den heer J. W. Enschedé. Aan dit smaak - vol uitgevoerd werk komt ongetwijfeld ook eene bespreking toe inde kolommen van Amstelodamum, daar het eene der aanzien - lijkste drukkerijen te Amsterdam betreft, en ons tevens zooveel te Waardeeren geeft van hetgeen er gedurende die eeuw voorviel op intellectueel en letterkundig gebied, vooral in Neerlands hoofdstad. Allereerst dan onze gelukwensch gebracht tot de jubileerende firma C. A. Spin en Zoon, met hare huidige eeuwgedachtenis, met den goeden naam van eerste-rangs drukkerij, in die tijdspanne verkregen en behouden, en met het cachet van puik verzorgd drukwerk, waarvan dit jongste werk opnieuw het spre - kendst bewijs is. Hoe aangenaam doet dit boek ons aan, met zijn kostelijk velijn papier, met zijne uit - muntende pagineering, interlinieering en goed geschoolde behandeling van het zetwerk, stijl - vol en toch zoo afwisselend. Zelfs de band, hoe eenvoudig met linnen rug en papieren platten ook gemaakt, past, inden zacht bruinen diep - druk, volkomen bij den inhoud. Maar meer nog feliciteeren wij de jubileeren - de firma, met hare keuze bij tiet vragen van een samensteller van haar gedenkboek. Wij ontbloten het hoofd voor zijne wijze van bewerking en vragen ons af, welke persoonlijkheid eigenlijk het meest op den voorgrond treedt, de typograaf, de biblio - graaf of de historicus. Aan de hand van zijn boek doorloopen wij, in zes hoofdrubrieken, het leven van de ver - schillende firmanten, hunne woon- en werk - plaatsen, de inrichting van de drukkerij, in de opvolgende tijdvakken, het drukwerk, dat werd afgeleverd, en de wijze hoe, met inbegrip der illustratie, de schrijvers, de uitgevers en de andere lastgevers, voor wie zij drukwerk uitvoerden, alsook het lief en leed daarbij ondervonden, ja, wat al meer, dat erop duidt, dat men bij Spin moest en moet wezen, om goed en zuiver en smaakvol drukwerk te verwachten, welke aanduiding telkens door personen en zaken wordt gestaafd. Uiteen en ander blijkt dat de voornaamste courant, welke zij drukten het Algemeen Handelsblad was, n.l. van 1831 tot 1898, en waardoor zij ruimschoots werden gerenom - meerd inde handelswereld ; het drukken van de Jaarboeken voor rechtsgeleerdheid en wet - geving bracht hen inde rechtsgeleerde kringen; dat van de Gids inde geleerde wereld; dat van het l.eeskabinet en het Nederlandsche Magazijn in het huisgezin- Verschillende voorname uitgevers, als b.v. G. J, A. Beijerinck, Gebr. Diederichs, H. Frijlink, J. Immerzeel Jr., A. C. Kruseman, Johannes Müller e.a. bevonden de verzorging hunner uitgaven steeds meer in goede handen bij Spin, waar ook weldra de studenten met hunne dissertaties kwamen troost zoeken ; terwijl de geleerde genootschappen, als b.v. de Maatschappij van Toonkunst, de Maat - schappij tot nut van ’t Algemeen, het Neder - landsch Bijbelgenootschap, de massa werk - zaamheden nog kwamen uitbreiden. De relatie tot het laatstgenoemde, n.l. de uitgaven van deszelfs eersten bijbel inde nederlandsche taal, in 1848. verschenen, werd de oorzaak van de vestiging van eene beroemd geworden oostersche afdeeling bij Spin's drukkerij, waar sedert allerlei leerboeken in het Maleisch, Javaansch, Boegineesch, To - baasch en Macassaarsch verschenen, hetgeen aan Johannes Müller weder aanleiding gaf om zijne belangrijke arabische, perzische, maleische e.a. handschriften ook naar de Pijpenmarkt ter uitvoering te zenden. Zóó zouden wij kunnen voortgaan; maar raden alle belangstellenden veel liever aan, om deugdelijk kennis te maken met het voor - treffelijke boek van den heer Enschedé, en zich daardoor een goed denkbeeld te vormen van al het veelzijdige en wetenschappelijke drukwerk door de firma C. A. Spin en Zoon gedurende eene eeuw geleverd. Ten slotte zouden wij dus kunnen zeggen „het is een volmaakt boek over eene volmaakte firma” ; maar dan zou niemand minder dan de schrijver zelve ons ernstig berispen, want die zegt inden aanvang van zijn inleiding, dat van het archief der firma nagenoeg niets is overgebleven. Dat feit doet ons verbaasd uitroepen „hoe is ’t mogelijk dat ge dan toch in anderhalf j aarslechts, zóóveel materiaal hebt kunnen opsporen, dat het u aanleiding kon geven, tot de samen - stelling van dit boven onzen lof verheven gedenkboek.... maar doet ons er dan on - middellijk op laten volgen „uw werk smaakt naar meer”. En dan komt ons een gelijksoortig geval, betreffende eene oudere eeuwgedachtenis voor, n.l. die van de Elzeviers. De heer Willems heeft ook eens zijne studie over die uitgevers gepubliceerd, maar was zelf de eerste om te zeggen, dat hij doordat werk nog allesbehalve voldaan was.... en toen mocht hij daarna jaren lang ijverig hunne edities verzamelen, en vervolgens bewerken tot zijn „chef d’oeuvre: Les Elzeviers, dat ongetwijfeld eene der allerbeste bibliographieën mag genoemdworden. Laat ons hopen dat in deze ook den heer Enschedé gegeven worde om het verloren archief van de Spin’s weder te verzamelen 6