Tekstweergave van GA-1919_MB006_00084

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM die dezelve gemaakt hebben, dien ogtend, in tegenwoordigheid van Lieden van den eersten rang, op eene tot hiertoe nog gansch onbekende wijze van Destillatie, met extra koude, dog vlambaare, maar onzigtbaare Lucht wierd aangevuld, waardoor dezelve het mtneemende vermogen bekwam, om zelfs ineen besloten vertrek herhaalde reizen twee pond koper Gewigt van den grond af, met ongemeene snelheid met zig op te voeren en inde hoogte al zweevende te houden, ’twelk tot hiertoe op de helft na door geen Luchtbol van deze kleinte heeft kunnen verngt worden. Tegen één uur 's middags wierd door de opgemelde twee Heeren omtrent de helft der vlambaare Lucht uitgepompt, om hem bij het zweevende Transport door de vrije Lugt uit de agterste tot inde voorste Koepel minder te fatigueeren, waardoor hij aan den zolder zweevend de gedaante vaneen Peer aannam. _ „Het Weer ten hoogsten ongunstig zijnde, deed de Maakers eerst besluiten, dezelve op dien dag niet op te laaten, maar zig met de meenigvuldig herhaalde en volmaakste proeven te vergenoegen, dog ziende, dat het aan het aanzienlijk Gezelschap ’t welk uit vriendschap daar gerecipieerd was, niet onaangenaam zoude zijn, dit fraaye stuk (’twelk om deszelfs maakzel en goede werking vaneen yder geaplaudisseert wierd) inde vrije Lugt te zien zweeven, resolveerden dezelve (uit hoofde hunner kennis van de ingebrachte Lugt, welke zij meenen met die boven ons Atmosphaere of Dampkring volmaakt harmonieerde te zijn, en dat uit dien hoofde geene Orkaan in staat was dezelve onderdrukt te houden) deze haare Luchtbal zelfs inden zwaarsten storm op te laaten; hij rees dus onmiddellijk ter hoogte van circa 100 voeten, wanneer hem een stormwind van boven op het vlakke Land verder stiet, van waar hij zig aanstonds weder verhief en zijn reis door de felste stormwind vervorderde,’ dog overeen der hoogste huizen op het Verwerspad willende passeeren, geraakte het onder - eind van het Zijde Koort dat 46 voet lang was, aan het bovenste end vaneen Schoorsteen en wederhield den Bal, onaangezien alle deszelfs poogingen en Lijnregte opreizingen, die hij m t gezigt van honderden van aanschouwers verrigte, van zijne verder Lugtreis, waardoor deze zeer beschadigd, dog door de Makers in weinige uuren tijds weder volkomen hersteld is, met het voornemen om dezelve bij nadere gelegendheid en mooi, stil en bestendig Weêr op dezelve plaatse op te laaten, en hem die zwaarte die hij toen meê door de Lugt ge - voerd heeft wederom mede te geven". Dit zou dus de eerste luchtballon zijn geweest die hier ter stede, met zoo - genaamde gewichtszwaarte publiek is opgelaten. De tweede maal, 23 April, weder op dezelfde plaats, schijnt de proef vol - komen gelukt te zijn. In het verslag daarvan, wederom opgenomen inde Vader - landsche Courant, lezen wijde namen van de heeren Joh. Melchior Dentzel en Pierre Esaye Duyvené, als de vervaardigers. Het zou ons te ver voeren alle opstijgingen te Amsterdam inde 18de eeuw en het begin der 19de eeuw even uitvoerig te vermelden. De Nederlandsche Mercurius vermeldt nog dd. 25 Maart 1784 de opstijging van drie luchtballons, vervaardigd door de heeren Bianchi en Comp van het Exercitie-veld, welke proeven herhaald zijn te Leiden, te Leeuwarden en wellicht andere plaatsen. De Nieuwe N'ederlandsche Jaarboeken vermelden eene opstijging op 4 Juni 1785 van eene Montgolfière te Rotterdam, gemaakt en opgelaten door de heeren J. C. de Jongh, koopman op de Glashaven, en H. W. Rouppe, Med -Doctor. Het bericht van de volgende opstijging is weer van Amsterdam. Daar zou, blijkens mededeelingen inde Amsterdamsche Courant, aanvankelijk op 20 Juli 1785* daarna op 10 Augustus, de heer Romain omhoog gaan van het Stads- Exercitieveld bij de Utrechtsche poort. De ballon was vooraf te zien inde Stad Lion, inde Nes, voor 11 stuivers de persoon. Van de opstijging is niets gekomen, waarschijnlijk wegens moeilijkheden met de fabricatie van het be - noodigde gas. Duizenden menschen verdrongen zich bij de Utrechtsche poort; de wegen waren opgepropt en de torens en andere hooge gebouwen alle vol menschen. Toen bleek dat de onderneming geen voortgang zou hebben, werd de menigte zoo kwaad, dat er met steenen en dakpannen gesmeten werd en de heer Romain een goed heenkomen moest zoeken ineen wijnhuis. Het volk dreigde daarop dit huis omver te zullen halen, waarom twee compagnieën burgers inde wapens moesten worden geroepen. Onderhoudend is het ook het verhaal te lezen, dat daarna in het boekje van 76