Tekstweergave van GA-1919_MB006_00072
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
„Van
zijn
hand
zagen
vele
wetenschappelijke
geschriften
het
licht.
Met
Eelco
Verwijs
was
hij
samensteller
van
het
Middel-nederlandsch
Woordenboek,
welke
arbeid
hij
na
den
dood
van
Verwijs
met
onverdroten
ijver
voortzette
tot
ook
hem
de
dood
riep.
„Inde
stad
zijner
inwoning
genoot
prof.
Verdam
door
zijn
welwillendheid
en
aange
-
naam
karakter
hooge
achting.
Hij
was
een
godsdienstig
man
en
beleed
de
vrijzinnige
be
-
ginselen.
Zoo
werd
hij
medeoprichter
van
de
Vereeniging
van
vrijzinnig
Hervormden,
waarin
hij
jaren
lang
deel
uitmaakte
van
het
bestuur.
Hij
wasridder
inde
orde
van
den
nederland
-
schen
Leeuw”.
H.
B.
VRAGENBUS
(Verzoeke
antwoorden
Heerengracht
68)
VRAAG
Saaihal.
De
gevel
van
de
Saaihal
aan
de
Staalstraat
zal
binnenkort
van
de
pleister
-
laag
ontdaan
en
gerestaureerd
worden.
Is
iemand
een
teekening
of
ander
gegeven
be
-
kend
van
den
oorspronkelijken
toestand
van
het
ondergedeelte
van
den
gevel
?
Hiervoor
houdt
zich
aanbevolen
A.
A.
Kok,
architect
P.
W.
kantoor,
stadhuis.
ANTWOORDEN
Lemoen.
De
verschillende
verklaringen
omtrent
het
woord
lemoen
geven
inderdaad
geen
direkt
antwoord
op
de
gestelde
vraag,
doch
verplaatsen
de
kwestie.
De
opmerking,
dat
lemoen
komt
van
het
engelsche
woord
lemon
is
niet
juist;
de
woorden
hebben
slechts
gemeen,
dat
zij
beide
van
hetzelfde
woord
afstammen.
Ook
in
vergelijking
met
andere
talen
blijkt
hetzelfde.
De
verklaring
is
deze.
Aan
het
Lago
di
Garda
in
Italië
ligt
net
plaatsje
Limone.
En
inde
omgeving
van
Limone
bloeien
de
heerlijkste
citroenen.
Hier
heeft
men
den
oorsprong
te
zoeken
van
het
woord
lemoen.
W.
H.
M.
Martin
Berden.
Zoude
het
niet
kunnen
zijn
dat
de
naam
der
vrucht
te
danken
is
aan
de
plaats
Limone,,vanwaar
zoovele
citroenen
komen,
evenals
bijv.
krenten
beteekent
druiven
van
Korinthe
en
sinaasappelen,
appelen
van
Messina(P).
Dr.
H.
Th.
Herman.
Het
woord
lemoen
is
een
verbastering
van
het
italiaansche
limone,
dat
ook
den
wortel
vormt
van
limonade,
d.i.
de
uitgeperste
limone.
Inde
italiaansche
facturen,
die
de,
meestal
joodsche,
handelaren
in
zuid-vruchten
ont
-
vingen,
stonden
de
citroenen
genoteerd,
als
limone.
Het
kan
dus
weinig
verwondering
baren,
dat
het
woord
lemoen
of
limoen
door
de
groothandelaren
gebezigd
en
door
de
klein
-
handelaren
overgenomen
werd.
De
handelaren
in
zuurwaren
hebben,
hadden
althans
in
mijn
jeugd,
gedurende
eenige
maanden
des
jaars
lemmetj
es
te
koop,
de
kleine,
groene,
citroen
-
achtige
vrucht,
waarvan
de
heer
L'Honort
Naber
gewaagt.
Kanteloep
is
wijders
niet
hetzelfde
als
meloen,
al
behooren
beide
vruchten
tot
dezelfde
familie.
De
cantaloupe
is
de
ronde,
zgn.
knobbel
-
meloen,
in
het
Engelsch
rnusk-melon,
te
onder
-
scheiden
van
-
de
water-melon,
de
eigenlijke,
langwerpige
meloen.
Vaneen
metathesis
meloen-lemoen
is
geen
sprake,
daar
de
joodsche
handelaren
een
cantaloupe
nooit
meloen
noem
-
den.
Dat
woord
kwam
eerst
in
zwang
gedurende
de
laatste
tien
a
twaalf
jaren,
toen
ae
eigenlijke
meloen,
de
water-melon,
hier
aan
de
markt
kwam.
Henri
Polak.
ln
het
Nederlandsche
handels
-
magazijn
of
algemeen
samenvallend
woorden
-
boek
voor
handel
en
nijverheid,
uitgegeven
te
Amsterdam
door
Gebr.
Diederichs
m
1843,
vind
ik
het
volgende
bij
citroenen
(limoenen)
;
„De
tot
verre
reizen
bestemde
citroenen
moeten
half
groen,
derhalve
onrijp
van
de
boomen
afgeplukt
en
ingepakt
worden,
om
in
de
kelders
nog
na
te
rijpen
;
in
dezen
staat
beeten
zij
citroenen
doch
zijn
natuurlijkerwijze
veel
zuurder,
scherper
en
minder
gezond
dan
de
rijp
gewordene
(niet
verre
verzendbare)
vruchten
aan
welke
in
Italië
de
algemeene
naam
limoni
(limoenen)
gegeven
wordt.”.
Misschien
is
dit
een
voldoend
antwoord
op
de
vraag
in
Amstelodamum.
A,
C.
F.
Wijxhoff.
Nog
steeds
is
mijn
vraag
niet
beant
-
woord.
Ik
vroeg
niet
naar
de
afleiding
van
het
woord
lemoen
noch
naar
de
beteekenis;
aan
de
orde
stelde
ik
de
vraag,
waarom
de
vrucht,
die
in
het
huishoudelijke
gewone
leven
citroen
genoemd
wordt,
door
de
Joden
aan
den
wagen
als
een
lemoen
gevent
wordt.
Op
dat
venten
leg
ik
nadruk.
Ik
weet
niet,
of
deze
vrucht
in
het
joodsche
spraakgebruik
citroen
of
lemoen
genaamd
wordt,
maar
ik
merkte
op,
dat
in
den
straatroep
immer
lemoen
gebruikt
wordt.
Dat
tusschen
beide
woorden
een
zakelijk
ver
-
band
moet
bestaan,
spreekt
van
zelf;
dat
ver
-
band
zelf
was
het
niet,
wat
ik
wensch
te
weten.
Ik
waagde
de
veronderstelling,
dat
de
straat
-
roep
lemoen
en
niet
citroen
gegeven
het
zakelijk
verband
der
woorden,
in
gebruik
was
gekomen
om
een
muzikale
reden,
meenende,
dat
de
klank
city.
zich
niet,
de
klank
lem
zich
wel
leent
tot
roepen.
Die
vraag;
„Waar
-
om
roepen
de
Joden
met
lemoenen
en
niet
met
citroenen”
stelde
ik
aan
de
orde
en
meen,
in
weerwil
der
vele
antwoorden
welke
zijn
ge
-
geven,
dat
zij,
voorshands
althans,
niet
voor
beantwoording
vatbaar
is.
J.
W.
E.
64