Tekstweergave van GA-1919_MB006_00010
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
Kennen
wij
thans
het
instituut
der
Centrale
Keukens,
de
idéé
van
eene
spijs
-
kokenj
voor
het
volk
is
niet
nieuw.
Het
was
de
Amerikaan
Benjamin
Thomson,
die,
als
minister
van
den
Keurvorst
van
Beieren
en
door
dezen
met
den
titel
van
Graaf
van
Rumford
vereerd,
in
het
laatst
der
achttiende
eeuw
proeven
nam
om
te
komen
tot
een
gezond,
niet
duur
volksvoedsel,
en
de
uitvinder
werd
van
de
zoogenaamde
oeconomische
of
rumfordsche
soepen.
Ook
hier
te
lande
vond
de
ontdekking
ingang.
Men
leest
inde
December-aflevering
van
den
Neder
-
landsche
Mercurius,
onder
het
hoofd
Aanmerkelijke
zaken
de
volgende
mededeeling;
Daar
'er
thans
in
Engeland,
Frankrijk,
en
Duitschland
veel
drukte
is,
wegens
de
Soepen
uit
-
gevonden,
ter
ondersteuning
van
behoeftigen
door
den
Engelsche
Graaf
Eumford,
heeft
mén
het
genoegen
te
ontwaren,
dat
ook
hier
te
lande
deze
Oeconomische
Soep-kokerij
algemeen
in
aan
-
merking
komt.
De
Intekeningen,
welke
te
Haarlem
tot
een
groot
getal
van
portiën°is
aangegroeid
hebben
ook
in
deze
Stad,
gelijk
ook
te
Rotterdam,
Leyden
en
in
’s-Hage
dagelijks
goeden
voort'
Verschillende
Recepten
worden
van
dezelve
opgegeven,
de
meeste
bestaan
uit
Garstemeel
Gort,
Grutte,
Grauwe
en
Groene
Erwten,
Wittebonen,
Aardappelen,
Peen,
Uyens
enz..
Brood’
Bier-azijn,
zout
en
water
;
waarbij
zommigen
nog
voegen
Vleesch
of
Spek.
Zodanig
ene
soep
voor
12
monden
alhier
toebereid,
waarin
zelfs
£
it‘.
spek
aan
dobbelsteentjes
gesneden
gemengd
was,
kostte
met
de
brandstoffe
niet
meer
dan
9
duiten
[d.i.
5
1
L
cent]
de
portie
,
Dat
men
dezelve
zo
smakelijk
kan
maaken
als
men
verkiest,
is
gemakkelijk
na
te
gaan
door
er
verschillende
soorten
van
toekruid
bij
te
doen.
Zooals
uit
dit
berichtje
blijkt,
was
er
in
verschillende
steden
eene
beweging
gaande
om
tot
de
oprichting
van
soepkokerijen
te
komen.
Ook
te
Amsterdam
was
dat
het
geval.
Het
Dagblad
der
vergaderingen
van
de
Municipaliteit
van
Amsterdam
vermeldt
in
het
verslag
der.zitting
van
5
December
1800,
dat
de
burger
Lans
namens
het
Comité
van
Algemeen
Welzijn,
waarvan
hij
toen
voor
-
zitter
was,
had
medegedeeld,
dat
ter
vergadering
van
dat
comité
zich
eene
commissie
had
aangemeld
„uiteen
Gezelschap
Burgeren,
welken
voornemens
waren
een
plante
beramen,
om,
gemerkt
de
enorme
duurte
van
genoegzaam
alle
de
levensmiddelen,
eene
inschijving
te
openen,
ter
verzameling
vaneen
Fonds,
om
daaruit,
gedurende
het
wintersaisoen,
aan
noodlijdende
en
behoeftige
Ingezetenen,
Portiën
zogenoemde
Oeconomische
Soupe
uitte
reiken”.
De
com
-
missie
had
de
medewerking
van
het
stedelijk
bestuur
ingeroepen,
tot
het
ver
-
krijgen
van
localen,
ketels
enz.
De
Raad
vernam
dit
met
belangstelling
en
verzocht
overlegging
van
het
plan.
Inde
vergadering
van
9
December
was
dit
ter
tafel
en
werd
het
om
advies
gesteld
in
handen
van
de
burgers
Lans
en
Blijenburgh,
die
den
volgenden
dag
(de
Gemeenteraad
vergaderde
toen
dagelijks!)
verklaarde
geene
zwarigheid
te
hebben
om
„favorabel
te
adviseeren”,
waarop
besloten
werd
„aan
het
bedoelde
gezelschap,
zich
daartoe
aan
deze
vergadering
adresseerende,
zodanige
adsistentie
te
verleenen,
als
de
menschlievende
bedoe
-
lingen
van
dat
Gezelschap
meriteeren,
en
met
den
nadeeligen
toestand
van
dezes
stads
Kasse
overeen
te
brengen
zal
zijn”.
De
commissie
handelde
met
spoed.
Reeds
den
uden
December
kon
haar
verzoek
in
behandeling
komen.
Het
was
namens
allen
onderteekend
door
Francois
Hovms,
een
zeer
bekend
medicus,
en
Pieter
de
Haan
Pietersz..
De
medewerking
der
Municipaliteit
werd
met
betrekking
tot
een
zevental
punten
gevraagd:
„i
u
.
door
hun
het
gebruik
te
vergunnen
van
de
noodige
en
met
geschikte
stookplaatsen
voorziene
Locaalen,
zoo
ter
bereiding
en
uitdeeling
der
Soupe,
als
ter
uitdeeling
der
lootjes
om
dezelve
te
bekoomen;
„2°.
het
benoodigde
Water
om
dezelve
gereed
te
maken;
„3°.
de
noodige
Assistentie
van
eenige
Persoonen,
bij
de
uitdeeling,
indien
zijlieden
zelve
daaromtrent
op
eene
onkostbaare
wijze
geene
schikkingen’
mogten
kunnen
maaken;
2