Tekstweergave van GA-1919_MB006_00010

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM Kennen wij thans het instituut der Centrale Keukens, de idéé van eene spijs - kokenj voor het volk is niet nieuw. Het was de Amerikaan Benjamin Thomson, die, als minister van den Keurvorst van Beieren en door dezen met den titel van Graaf van Rumford vereerd, in het laatst der achttiende eeuw proeven nam om te komen tot een gezond, niet duur volksvoedsel, en de uitvinder werd van de zoogenaamde oeconomische of rumfordsche soepen. Ook hier te lande vond de ontdekking ingang. Men leest inde December-aflevering van den Neder - landsche Mercurius, onder het hoofd Aanmerkelijke zaken de volgende mededeeling; Daar 'er thans in Engeland, Frankrijk, en Duitschland veel drukte is, wegens de Soepen uit - gevonden, ter ondersteuning van behoeftigen door den Engelsche Graaf Eumford, heeft mén het genoegen te ontwaren, dat ook hier te lande deze Oeconomische Soep-kokerij algemeen in aan - merking komt. De Intekeningen, welke te Haarlem tot een groot getal van portiën°is aangegroeid hebben ook in deze Stad, gelijk ook te Rotterdam, Leyden en in ’s-Hage dagelijks goeden voort' Verschillende Recepten worden van dezelve opgegeven, de meeste bestaan uit Garstemeel Gort, Grutte, Grauwe en Groene Erwten, Wittebonen, Aardappelen, Peen, Uyens enz.. Brood’ Bier-azijn, zout en water ; waarbij zommigen nog voegen Vleesch of Spek. Zodanig ene soep voor 12 monden alhier toebereid, waarin zelfs £ it‘. spek aan dobbelsteentjes gesneden gemengd was, kostte met de brandstoffe niet meer dan 9 duiten [d.i. 5 1 L cent] de portie , Dat men dezelve zo smakelijk kan maaken als men verkiest, is gemakkelijk na te gaan door er verschillende soorten van toekruid bij te doen. Zooals uit dit berichtje blijkt, was er in verschillende steden eene beweging gaande om tot de oprichting van soepkokerijen te komen. Ook te Amsterdam was dat het geval. Het Dagblad der vergaderingen van de Municipaliteit van Amsterdam vermeldt in het verslag der.zitting van 5 December 1800, dat de burger Lans namens het Comité van Algemeen Welzijn, waarvan hij toen voor - zitter was, had medegedeeld, dat ter vergadering van dat comité zich eene commissie had aangemeld „uiteen Gezelschap Burgeren, welken voornemens waren een plante beramen, om, gemerkt de enorme duurte van genoegzaam alle de levensmiddelen, eene inschijving te openen, ter verzameling vaneen Fonds, om daaruit, gedurende het wintersaisoen, aan noodlijdende en behoeftige Ingezetenen, Portiën zogenoemde Oeconomische Soupe uitte reiken”. De com - missie had de medewerking van het stedelijk bestuur ingeroepen, tot het ver - krijgen van localen, ketels enz. De Raad vernam dit met belangstelling en verzocht overlegging van het plan. Inde vergadering van 9 December was dit ter tafel en werd het om advies gesteld in handen van de burgers Lans en Blijenburgh, die den volgenden dag (de Gemeenteraad vergaderde toen dagelijks!) verklaarde geene zwarigheid te hebben om „favorabel te adviseeren”, waarop besloten werd „aan het bedoelde gezelschap, zich daartoe aan deze vergadering adresseerende, zodanige adsistentie te verleenen, als de menschlievende bedoe - lingen van dat Gezelschap meriteeren, en met den nadeeligen toestand van dezes stads Kasse overeen te brengen zal zijn”. De commissie handelde met spoed. Reeds den uden December kon haar verzoek in behandeling komen. Het was namens allen onderteekend door Francois Hovms, een zeer bekend medicus, en Pieter de Haan Pietersz.. De medewerking der Municipaliteit werd met betrekking tot een zevental punten gevraagd: „i u . door hun het gebruik te vergunnen van de noodige en met geschikte stookplaatsen voorziene Locaalen, zoo ter bereiding en uitdeeling der Soupe, als ter uitdeeling der lootjes om dezelve te bekoomen; „2°. het benoodigde Water om dezelve gereed te maken; „3°. de noodige Assistentie van eenige Persoonen, bij de uitdeeling, indien zijlieden zelve daaromtrent op eene onkostbaare wijze geene schikkingen’ mogten kunnen maaken; 2