Tekstweergave van GA-1918_MB005_00072

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM VRAGENBUS {Antwoorden in te zenden Heerengracht 68), VRAGEN. Begrafenis-penning. Ik heb in mijn bezit een begrafenispenning. De eene zijde vertoont het amsterdamsch wapen daaronder Adriaan van den Oever. Aan de keerzijde: een skelet, een zandlooper inde hand houdende. Kan iemand mij iets aangaande dien Adriaan van den Oever mededeelen? W. F. v.d. Hall. Aardplanken. In 1864 wordt doorbet Gemeente Bestuur vergunning verleend tot het vernieuwen van aardplanken voor den kelder vaneen perceel aan het Spui tusschen den N. Z. Voor- en Achterburgwal. Wat zijn aardplanken ? J. W. E. C. A. Spin. —■ De boekdrukkerij van dezen naam aan den N. Z. Voorburgwal heeft mij verzocht gegevens over de geschiedenis van haar bedrijf te verzamelen. Archief heeft zij niet. Wie kan mij helpen aan drukwerken, facturen enz. enz.? Alles is voorshands welkom, met name aanwijzingen omtrent door deze firma gereed gemaakte geldswaardige papieren, waarop zij zich sedert omstreeks 1845 meer bijzonder is gaan toeleggen. Uit den aard der zaak zullen vooral effecten-handelaars mij hierin behulpzaam kunnen zijn. Het ligt niet in mijn voornemen de ant - woorden in ons maandblad op te nemen. J. W. E. ANTWOORDEN Opschriften bij den Baarsjes weg. —Niet ver van het begin van de Slatuintjes staat boven een hek Al is een warmoezier vol practijk Zijn arbeid maakt hem zelden rijk. Maar van hetgeen dat God hem geeft Dat is hetgeen waarvan hij leeft. C. S. Hetzelfde opschrift stuurden D. K. en L. A. W. in. Het Pierement van de blauwe. Piere - ment beteekent straatorgel. Dit is ook te vinden inde Woordenlijst achter Querido's Jordaan. De Blauwe is dan ongetwijfeld een bijnaam voor een orgeldraaier; men schijnt inde Jordaan in ’t algemeen zeer sterk te zijn in het geven van bijnamen. Wellicht was de Blauwe een populaire orgeldraaier inden tijd, waarin de bedoelde prentbriefkaart ver - scheen. Maar nu een wedervraag aan de taalken - ners onder de leden van ons genootschap. Waar komt dat allerzonderlingste woord „piere - ment” vandaan ? J. C. Bloem. Onder de echt amsterdamsche spraak - makende gemeente welke zich door gebruik van bijzondere zegswijzen onderscheidt’van het gros der arbeidersklasse, beteekent de uitdrukking pierement zooveel als draaiorgel. Achter het pierement aansjouwen wil dan ook zeggen achter het straatorgel medeloopen, een bezigheid waarmede dagelijks ver - schillende jongelui van beider kunne zich trachten verdienstelijk te maken. Het is een soort van grootsteedsche leeglooperij en elk straatorgel heeft vrijwel een vaste kern van dergelijke kunstminnaars, welke zich de op - offering getroosten op hunne manier de kunst te dienen. Daar elk orgel om de uitmonstering of de speelwijze op een zekere mate van populari - teit mag bogen, gaat deze voorkeur gewoonlijk over op den vasten huurder van het orgel, n.l. den orgelbaas. Deze pacht het muziek - instrument dat voor hem een broodwinning beteekent tegen een zekere som en is door de jaren heen onafscheidelijk verbonden aan dit stuk volksmuziek. Daardoor verkrijgt hij een zekere bekendheid zoowel bij het publiek als bij den dagelijkschen nasleep. Het gevolg vaneen en ander is dat men het orgel tot onderscheiding van andere concurreerende straatorgels begint te onderscheiden naar den naam van den orgelbaas, welke gewoonlijk een bijnaam is, hem door het volk gegeven en daarom beter bekend dan zijn eigen naam. Als alle bijnamen op deze wijze verkregen, zijn ze natuurlijk typeerend. Zoo heeft men het orgel of gezegd pierement van Lange Jan, van den Rotterdammer, van Sleepbeen enz. Het pierement van de Blauwe is dus het straat - orgel onder beheer van den pachter, bekend onder den bijnaam van den Blauwe. J. C. Fenthur. Een pierement is, volgens een paar Amster - dammers die ’t weten kunnen, een modern draaiorgel. De Blauwe was de toenaam vaneen orgeldraaier. Ook in Querido’s Jordaan komt pierement voor en worden namen van bekende orgeldraaiers gevonden: Lange Jan, Gijsbeek, Mastwinkel, Ruigpoot en Kris Stompie; de Blauwe heb ik hier niet ontdekt. Pierement is blijkbaar een nederlandsch - jordaansch woord van de nieuwste vorming. Misschien staat het in verband met de papieren, opgevouwen strook, waarin gaten zijn uitge - stoken, en die op de rol in het orgel mee - draaien. Het volk spreekt ook vaneen boek-orgel. Corn. J. G. Pierement is een zeer gebruikelike volks - tem voor draaiorgel en de Blauwe is zeker een bijnaam voor een orgeldraaier, misschien met ’n wijnvlek in het gezicht; iedere orgel - draaier zal de meest gewenschte inlichtingen geven. F. Sparenberg. 64