Tekstweergave van GA-1918_MB005_00066

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM af van dien van Van Campen’s gebouw 1 . lets dergelijks komt voor op den grooten plattegrond der stad door Daniël Stalpaert, die het jaar 1662 draagt, maar waarop o. a. reeds voorkomen de Oosterkerk en de Portugeesch-Israëlietische Synagoge, onderscheidelijk in 1671 en 1675 volbouwd. Zoo zouden wede rij der plattegronden kunnen volgen en nu en dan telkens ge - legenheid hebben er op te wijzen, dat niet enkel de gebeurtenissen der stad hierop zijn bijgehouden, maar zelfs vaak vooruitgeloopen. Op de legenda der bekende kaar - ten bij Mortier Covens en Zoon, ziet men wat dat bij houden betreft op de uitgaven van 1809 b. v. getrouwelijk meegedeeld bij den verfmolen de Koning David aan den Buitensingel: „geamoveerd”, en de molen van de brouwerij de Wereld, op Uilen - burg, heeft de kantteekening: „afgebrand”. In meerdere mate blijkt nog de zucht naar nauwkeurigheid en volledigheid op de negentiende-eeuwsche plattegronden, en vooral als er „iets te doen” is, b. v. een tuinbouwtentoonstelling in 1865, of de Internationale in 1883, in welk laatstgenoemde jaar het aantal elkaar beconcurree - rende en overtreffende uitgaven aanzienlijk is. Hoe staat het nu ten opzichte van volledigheid en nauwkeurigheid met de platte - gronden 2 die in ónzen tijd bij particuliere uitgevers het licht zien ? Deze vraag kan helaas niet met de uitspraak „gunstig” beantwoord worden. Schrijver heeft op tafel liggen twee dit jaar verschenen plattegronden. De uitgevers zijn, naar tijdsorde van verschijning genoemd, de heerenj. Vlieger en Van Holkema& Warendorf. De eerste is denkelijk in ’t voorjaar uitgekomen, de andere inden voor - zomer. De plattegrond-Vlieger draagt geen jaartal, geen naam van bewerker en geen ver - melding van schaal. De hoofdtoon van den druk is geel, en zoo maken dan de roode goed uitkomende tramlijnen de kaart vooral practisch bruikbaar als tramgids ; overigensis terecht van deelen van Sloten en Watergraafsmeer, waar deze aan onze stad grenzen, werk gemaakt. De Hoofdweg, die van den Overtoom naar Sloten zal voeren, is reeds opgenomen. Daarentegen zien we niets van den Nieuwen Wandelweg aan den Amstel, reeds door zoovele Amsterdammers bewandeld. Aan dien Amstel komt onder de openbare gebouwen niet voor het Gemeente-archief, wél de dicht - bijgelegen ... tramremise. Inde Watergraafsmeer komt men er niet achter dat Oud- Frankendaal is sedert ' jaren de Stadskweekerij. Ook de Stadsdrukkerij tusschen Amstel en Weesperplein is vergeten. Het Kleine-Gartmanplantsoen wordt niet ge - noemd. Diamantbeurs en Effectenbeurs komen niet voor. Inde nieuwe benamingen onzer straten is deze plattegrond evenmin bij. De Visch - steeg is sedert geruimen tijd Visschersdam, de Oude Turfmarkt bestaat niet meer en moet Rokin zijn. Spelling van St. Annastraat, Langendijkstraat, Cremerplein e.a. is sedert lang gewijzigd. Lutmastraat, Despresstraat en Ketelstraat zijn vergeten. Drukfouten als Lemaerstraat en Frans van Almandestraat moeten vermeden worden. Op de bijzonderheden en opgaven na het alphabetische register aan de achterzijde dient ook een en ander te worden aangemerkt Onder de hervormde kerken ont - breekt de Nieuwezijds Kapel; ook de Princessekerk behoort op een plattegrond van 1918 voor te komen. De Gereformeerden hebben nog een Haarlemmerpoort- en een Overtoomkerk. Onder de kerken der Bisschoppelijke Klerezij is die inde Barnde - -1 Deze veronderstelling vervalt natuurlijk, wanneer ooit mocht blijken, dat het fragment van de kaart van 1647, hier bedoeld, zou behooren tot eene uitgave na 1647, die wij nog niet kennen. Ook de kaarten van Bast bestaan, gelijk bekend is, veeltijds uit aaneengepaste fragmenten van verschillende uitgaven. 2 De voortreffelijke plattegrond der stad, door Publieke Werken uitgegeven in 76 bladen, elk ongeveer een Meter in ’t vierkant, blijve hier buiten bespreking. Niet alleen is deze uitgave te weinig bij het publiek bekend, maar door den geweldigen omvang is zij wel allerminst geschikt als „gids” of zelfs als complete wandkaart. 58