Tekstweergave van GA-1918_MB005_00066
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
af
van
dien
van
Van
Campen’s
gebouw
1
.
lets
dergelijks
komt
voor
op
den
grooten
plattegrond
der
stad
door
Daniël
Stalpaert,
die
het
jaar
1662
draagt,
maar
waarop
o.
a.
reeds
voorkomen
de
Oosterkerk
en
de
Portugeesch-Israëlietische
Synagoge,
onderscheidelijk
in
1671
en
1675
volbouwd.
Zoo
zouden
wede
rij
der
plattegronden
kunnen
volgen
en
nu
en
dan
telkens
ge
-
legenheid
hebben
er
op
te
wijzen,
dat
niet
enkel
de
gebeurtenissen
der
stad
hierop
zijn
bijgehouden,
maar
zelfs
vaak
vooruitgeloopen.
Op
de
legenda
der
bekende
kaar
-
ten
bij
Mortier
Covens
en
Zoon,
ziet
men
wat
dat
bij
houden
betreft
op
de
uitgaven
van
1809
b.
v.
getrouwelijk
meegedeeld
bij
den
verfmolen
de
Koning
David
aan
den
Buitensingel:
„geamoveerd”,
en
de
molen
van
de
brouwerij
de
Wereld,
op
Uilen
-
burg,
heeft
de
kantteekening:
„afgebrand”.
In
meerdere
mate
blijkt
nog
de
zucht
naar
nauwkeurigheid
en
volledigheid
op
de
negentiende-eeuwsche
plattegronden,
en
vooral
als
er
„iets
te
doen”
is,
b.
v.
een
tuinbouwtentoonstelling
in
1865,
of
de
Internationale
in
1883,
in
welk
laatstgenoemde
jaar
het
aantal
elkaar
beconcurree
-
rende
en
overtreffende
uitgaven
aanzienlijk
is.
Hoe
staat
het
nu
ten
opzichte
van
volledigheid
en
nauwkeurigheid
met
de
platte
-
gronden
2
die
in
ónzen
tijd
bij
particuliere
uitgevers
het
licht
zien
?
Deze
vraag
kan
helaas
niet
met
de
uitspraak
„gunstig”
beantwoord
worden.
Schrijver
heeft
op
tafel
liggen
twee
dit
jaar
verschenen
plattegronden.
De
uitgevers
zijn,
naar
tijdsorde
van
verschijning
genoemd,
de
heerenj.
Vlieger
en
Van
Holkema&
Warendorf.
De
eerste
is
denkelijk
in
’t
voorjaar
uitgekomen,
de
andere
inden
voor
-
zomer.
De
plattegrond-Vlieger
draagt
geen
jaartal,
geen
naam
van
bewerker
en
geen
ver
-
melding
van
schaal.
De
hoofdtoon
van
den
druk
is
geel,
en
zoo
maken
dan
de
roode
goed
uitkomende
tramlijnen
de
kaart
vooral
practisch
bruikbaar
als
tramgids
;
overigensis
terecht
van
deelen
van
Sloten
en
Watergraafsmeer,
waar
deze
aan
onze
stad
grenzen,
werk
gemaakt.
De
Hoofdweg,
die
van
den
Overtoom
naar
Sloten
zal
voeren,
is
reeds
opgenomen.
Daarentegen
zien
we
niets
van
den
Nieuwen
Wandelweg
aan
den
Amstel,
reeds
door
zoovele
Amsterdammers
bewandeld.
Aan
dien
Amstel
komt
onder
de
openbare
gebouwen
niet
voor
het
Gemeente-archief,
wél
de
dicht
-
bijgelegen
...
tramremise.
Inde
Watergraafsmeer
komt
men
er
niet
achter
dat
Oud-
Frankendaal
is
sedert
'
jaren
de
Stadskweekerij.
Ook
de
Stadsdrukkerij
tusschen
Amstel
en
Weesperplein
is
vergeten.
Het
Kleine-Gartmanplantsoen
wordt
niet
ge
-
noemd.
Diamantbeurs
en
Effectenbeurs
komen
niet
voor.
Inde
nieuwe
benamingen
onzer
straten
is
deze
plattegrond
evenmin
bij.
De
Visch
-
steeg
is
sedert
geruimen
tijd
Visschersdam,
de
Oude
Turfmarkt
bestaat
niet
meer
en
moet
Rokin
zijn.
Spelling
van
St.
Annastraat,
Langendijkstraat,
Cremerplein
e.a.
is
sedert
lang
gewijzigd.
Lutmastraat,
Despresstraat
en
Ketelstraat
zijn
vergeten.
Drukfouten
als
Lemaerstraat
en
Frans
van
Almandestraat
moeten
vermeden
worden.
Op
de
bijzonderheden
en
opgaven
na
het
alphabetische
register
aan
de
achterzijde
dient
ook
een
en
ander
te
worden
aangemerkt
Onder
de
hervormde
kerken
ont
-
breekt
de
Nieuwezijds
Kapel;
ook
de
Princessekerk
behoort
op
een
plattegrond
van
1918
voor
te
komen.
De
Gereformeerden
hebben
nog
een
Haarlemmerpoort-
en
een
Overtoomkerk.
Onder
de
kerken
der
Bisschoppelijke
Klerezij
is
die
inde
Barnde
-
-1
Deze
veronderstelling
vervalt
natuurlijk,
wanneer
ooit
mocht
blijken,
dat
het
fragment
van
de
kaart
van
1647,
hier
bedoeld,
zou
behooren
tot
eene
uitgave
na
1647,
die
wij
nog
niet
kennen.
Ook
de
kaarten
van
Bast
bestaan,
gelijk
bekend
is,
veeltijds
uit
aaneengepaste
fragmenten
van
verschillende
uitgaven.
2
De
voortreffelijke
plattegrond
der
stad,
door
Publieke
Werken
uitgegeven
in
76
bladen,
elk
ongeveer
een
Meter
in
’t
vierkant,
blijve
hier
buiten
bespreking.
Niet
alleen
is
deze
uitgave
te
weinig
bij
het
publiek
bekend,
maar
door
den
geweldigen
omvang
is
zij
wel
allerminst
geschikt
als
„gids”
of
zelfs
als
complete
wandkaart.
58