Tekstweergave van GA-1918_JB016_00113

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

is geheel vernieuwd; links een cartouche met scheepsattributen, waarin een Latijnsche opdracht aan de Regeering van de stad door Hermanus Allardi Coster et Nicolaus Johanms Visscher. Daarnaast een bazuinblazende engel met het wapen van Holland, en in het midden het wapen van Amsterdam met keizerskroon, gedragen door twee engelen met bazuinen. Rechts een bazuin* blazende engel met het wapen van Oranje en daarnaast een cartouche omgeven door zeevaartdnstrumenten, enz. met Latijnsch inschrift: Religio merces artes politeia Themisque Amstelodami amplum dilatant nomen in Orbem. Veel ingrijpender nog is de vernieuwing van den voorgrond van de prent, waar de eigenaardige stoffeering van Bast plaats heeft moeten maken voor eene allegorische voorstelling van de stedemaagd, die gehuldigd wordt door inwoners van alle werelddeelen, die hunne producten komen aandragen, en bewoners van Holland zelf in hun eigene kleedij, die eveneens komen met de voortbrengselen van hun land. De stad zelf is „door deze behandeling niet veel meer dan de achtergrond der prent geworden”. Bij deze prent behoort een verklarende en versierende rand, bestaande uit 4 kleine gegraveerde stadsgezichten, den Dam, de Vischmarckt, de Beurse en de twee Vleyshallen; en 5 tekstblaadjes, waarvan een de verklaring geeft van de gebouwen inde stad en van de figuren inde allegorische voorstelling op den voorgrond, een tweede eene uitvoerige mededeeling aan den beschouwer, de drie overige in zes kolommen eene samenhangende beschrijving van de stad, haar handel, zeevaart en de beoefening van wetenschappen en kunsten, enz. De twee afzonderlijke tekstblaadjes passen juist links en rechts ter zijde van de groote prent; de kleine prentjes afwisselend met den samenhangenden tekst naast elkaar gelegd vormen een strook van gelijke breedte, die onder de prent gelegd, daarmede een geheel maakt, 44 cM. hoog en 144 cM. breed. Complete exemplaren zijn zeer zeldzaam. De hier beschreven uitgaaf zal in 1611 zeker een koopgraag publiek hebben gevonden. De uitgevers kregen daarmede weer een grooten voorsprong op hun concurrent Willem Janszoon later veelal met den familienaam Blaeu aangeduid —, die in 1606 een veel grooter, uitnemend fraai profiel van de stad in 4 bladen inden handel gebracht had, met opdracht aan de Stads* regeering en de Admiraliteit, en dooreen octrooi voor zes jaren beschermd tegen namaak „in grooter of cleynder formaat.” Zou misschien het gebruik 75