Tekstweergave van GA-1918_JB016_00076

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
minste voor den kunstenaar is het vrij wel de levenstaak geworden, op deze wijze, zij het dan ook niet op zoo groote schaal, verschillende steden in platte* grond en in profiel af te beelden. De oudste gedateerde afbeelding van dezen aard die we kennen is een gezicht op Dordrecht met het jaar 1596 (15x51 cM.), evenals het grootere profiel van Amsterdam van de overzijde bij de galg genomen, met enkele figuren en den teekenaar zelf op den voorgrond, een aantal schepen op de rivier, en de stad zelve uitvoerig geteekend met huizen en grootere gebouwen, de groote kerk boven alles uitkomend. We mogen ver* moeden, dat bij dit gezicht ook een plattegrond heeft behoord, waarvan echter geen exemplaar bekend is. Uit dit Dordtsche werk blijkt dat de kunstenaar niet steeds te Amsterdam gebleven is, misschien heeft hij reeds vroeger elders gearbeid; er is een werk bewaard dat Nijmegen afbeeldt met de krijgsbedrij* ven van 1591. Het kan dus best zijn dat hij, na eene vrij lange afwezigheid, in 1596 te Amsterdam is teruggekomen, en daar vond hij dan weer heel veel veranderd. De nieuwe uitleg aan de oostzijde had plaats gehad, de bolwerken van Montelbaan tot Swanenburch met den wal waren al weer weggegraven, de nieuwe eilanden met de breede tusschengrachten waren aangelegd, talrijke werven waren in aanleg, en de nieuwe wal van het Rijzenhoofd tot aan en over den Amstel met de breede buitengracht beschermde de stad nu aan dien kant. Hij zag, dat zijn afbeelding al weer verouderd was, maar bij nameting bleek dat de vergrooting nagenoeg geheel de uithoeken der bastions uitgezonderd op de platen kon worden bijgegraveerd. Ook de nieuwe stad ten westen en zuiden was inmiddels volgebouwd, zoodat ook hier heel wat moest worden bijgevoegd en veranderd. Bovendien scheen eene nieuwe legende wenschelijk. In 1597 kwam de gewijzigde plaat inden handel, en dooreen gelukkig toeval is ten minste van deze uitgaaf een exemplaar te Amsterdam gebleven, waarnaar het genootschap Amstelodamum zijn facsimile kon laten vervaardigen; een ander dat er volkomen mee overeenkomt bevindt zich te Stockholm inde verzameling De la Gardie, en is onlangs door Is. Collijn beschreven en verkleind afgebeeld. Na 1597 heeft Bast Amsterdam verlaten om weer andere steden in gravure te brengen. We kennen van Franeker een plattegrond later in het werk van Winsemius opgenomen en twee gezichten op de stad, alle met het jaartal 1598, van Emden een plattegrond en een profiel, van 1599, van 38