Tekstweergave van GA-1917_MB004_00060

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM 200 jaar geleden. Het was ons voornemen, hierbij afschrift te geven vaneen curieusen particulieren brief, geschreven dooreen dame van stand, die inde omgeving van de Tsaritsa verschillende feestelijkheden heeft bijgewoond en die daarvan in huiselijken toon verslag geeft aan een vriendin. We zijn er in ge - slaagd uitte maken, dat die naamlooze brief is geschreven door Maria Schaep. huisvrouw van mr, Henirick Bicker, Burgemeester in 1717. Nu dein het Maand - blad beschikbare plaatsruimte door het bovenstaande reeds werd overschreden, wordt de brief bestemd voor het volgende Jaarboek, waar een dergelijk docu - ment trouwens beter thuis behoort, J. F. L. de Balbian Verster. LANGS DEN WEG Het bezoek aan de Nederlandsche Planxknboterfabriek. Zoodra ons Be - stuur zich in betrekking had gesteld met de directie van de fabriek, hebben wijde grootst mogelijke, tegemoetkoming ondervonden. Een der directeuren, de heer H. M. T. Bury, ver - zekerde dat wij welkom zouden zijn, hoeveel leden zich zouden aanmelden en natuurlijk, met een groot aantal dames. Hij betreurde alleen, dat het thans niet mogelijk zou zijn, de bezoekers te vervoeren met de eigen motor - booten. Dit als gevolg van „benzine nood”. Op de bekende oproeping hebben zich velen aangemeld, in het geheel ruim 200 personen. Daardoor is het noodig geworden het bezoek over drie dagen te verdeelen. Dit is dan ook geschied, op Woensdag, Donderdag en Vrijdag 27, 28 en 29 J uni. Gelukkig is het weder ons gunstig geweest. lederen dag vonden de be - zoekers vriendelijke geleiders aan de overzijde van het IJ-veer, waarna de wandeling naar de fabriek begon. Daar stonden weer nieuwe gidsen gereed, behoorende tot het te hnische of administratieve personeel, waarbij de ge - noemde heer Bury,, dr. Van Kregten en een welbespraakte dame, mevrouw Van Vliegen, die de leiding heeft over kookcursussen en kookdemonstraties. Het gezelschap werd tel - kens weder in drie of vier kleine groepen verdeeld, welke onder deskundige leiding dan een langdurigen rondgang maakten door de uitgestrekte fabrieksgebouwen. Men begon bij de aanlegplaats, het hoofdkanaal-West, waar de booten de grondstof aanvoeren. Deze, de coprah, wordt geheel mechanisch gelost en inde opslagplaats uitgeschud op een breeden lederen band-zonder-eind, die haar vervoert naar de perserij. Na een eerste zuivering ziet men de coprah dan geleidelijk vermalen tot meel, dat vervolgens inde machtige hy - draulische persen komt. welke de olie doen afvloeien. Wat er overblijft krijgt den vorm van ronde en platte koeken, die weder auto - matisch worden afgevoerd en die, om af te koelen, daarbij wel een half uur onderweg blijven vóór zij in het magazijn worden op - gestapeld. Zij vormen een uitstekend veevoe - der. De ruwe kokosolie wordt tegelijk, altijd mechanisch, zorvuldig geraffineerd, totdat zij herleid is tot een zuiver, reuk- en smaakloos vet, dat als B. U. K. {bereid uit klapper) in tabletten van i en 1 L pond voor den klein - handel wordt verwerkt. Aardig om te zien, hoe zelfs de verpakking geschiedt door ver - nuftige kleine machines, welke door jonge meisjes worden bediend. Uit hetzelfde zuivere vet, de B. U. K., wordt verder de klappa of, meer volgens het wettelijk voorschrift ~de Plantenboter Margarine” gemaakt, door het vet te ver boteren met de aromatische bestanddeelen van gepasteuriseerde melk onder toevoeging van tafelolie. Alweer machinaal, wordt de klappa in perkamentpapier gewikkeld en in cartonnages vaneen half pond verpakt. Er zijn nog andere nevenproducten dan de veekoeken, want onderweg zagen we hoe een gedeelte van de verwerkte grondstof dienst - baar werd gemaakt voor de zeepfabricage. Aan het eind van den langen tocht en na dit aanschouwelijk onderricht, kreeg men als het ware de proef op de som. Inde zoo - genaamde feesttent stonden lange tafels met stoelen gereed en daar werden, bij een ver - versching, taarten en krakelingen opgedischt welke met klappa waren toebereid, zonder dat —— de dames mogen het getuigen eenig verschil merkbaar was met een toe - passing met natuurboter. We kunnen dit vluchtig relaas het maandblad moet ter perse niet besluiten zonder dank te brengen aan de directie van de fabriek, voor hare gastvrijheid en voor de goede voorlichting die wij mochten ont - vangen. Zeker hebben al onze leden zich verheugd over het feit, dat hier aan het IJ zulk een groote industrieele onderneming is verrezen, met nederlandsch kapitaal en met nederlandsch personeel, als een werkelijke aanwinst voor Amsterdam als haven-, handel en industriestad. Zij is ons extra sympathiek, omdat de grondstof, in onze koloniën ge - wonnen, van daar wordt aangevoerd. Moge de fabriek inde toekomst de hooge vlucht bereiken welke men haar toedenkt, op deze gronden, dat Amsterdam weer zal worden de 52