Tekstweergave van GA-1916_MB003_00016
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
toen
de
stad
nog
binnen
Singel
en
Kloveniers,-
burgwal
besloten
was,
telde
Amsterdam
reeds
35
bruggen,
in
1658
waren
er
87
eteenen
en
117
houten
bruggen;
tegenwoordig
318
brug
-
gen
in
totaal,
verdeeld,
in
253
vaste
bruggen,
19
draaibruggen,
18
basculebruggen,
27
op
-
haalbruggen
en
1
vlotbrug.
Een
moeilijk
vraagstuk
was
een
type
van
brug
te
construeeren
dat
zoowel
voldoet
aan
de
eischen
van
het
drukverkeer
te
land,
dat
bruggen
vraagt,
die
met
den
bovenkant
(het
rij
vlak)
laag
liggen
en
aan
de
behoefte
van
de
scheepvaart,
waarbij
neigingen
bestaat
om
de
afmetingen
der
schuiten
en
de
lading
-
hoogte
zoo
groot
mogelijk
te
maken.
Deze
eischen,
bruggen
met
lagen
onderkant
en
bruggen
met
hoogen
bovenkant,
gaan
juist
tegen
elkaar
in.
De
overgroote
meerderheid
der
amsterdamsche
bruggen
is,
met
het
oog
op
die
eischen,
geconstrueerd
als
de
brug
over
den
Singel
voor
de
Korsjespoortsteeg
;
een
ijzeren
balkbrug
met
rechthoekige
door
-
vaartopeningen
en
zoo
dun
mogelijk
gecon
-
strueerde
overspanningen.
De
eischen
voorde
scheepvaart
met
het
oog
op
de
doorvaarthoogte
der
bruggen
hebben
in
Amsterdam
geleid
tot
vaste
vormen
daar
-
voor.
De
toegangen
tot
de
stad
zijn
van
beweegbare
bruggen
voorzien,
zoodat
de
eigenlijke
stad
vanuit
alle
richtingen
door
hoog
geladen
schepen
bereikbaar
is.
Eender
schoonste
nog
bestaande
houten
ophaalbruggen
is
die
over
den
Amstel
voor
de
Kerkstraat,
de
z.g.
„Magere
Brug”.
De
thans
bestaande
beweegbare
bruggen
zijn
van
drie
typen
:
de
ophaalbrug
of
wipbrug,
de
basculebrug
of
klapbrug
en
de
draaibrug.
Er
zijn
bruggen
die
60
en
meermalen
per
dag
worden
geopend
en
waar
de
totale
duur
van
de
stremming
van
het
verkeer
te
land
circa
5
uur
per
dag,
hoofdzakelijk
buiten
de
nacht
-
uren
vallende,
bedraagt.
Van
grooten
invloed
op
den
bouw
van
verschillende
amsterdamsche
bruggen
is
ge
-
weest
het
electrisch
trambedrijf.
Het
drukke
verkeer
van
de
zware
tramwagens
oefent
vooral
op
de
beweegbare
bruggen
voort
-
durend
een
reeks
zeer
krachtige
stooten
uit,
welke
oorzaak
zijn
van
sterke
slijting,
waar
-
door
de
constructie
voortdurend
moet
ver
-
nieuwd
worden.
Om
een
beeld
te
geven
van
wat
een
beweegbare
brug
van
de
tramwagens
te
verduren
heeft,
deelt
de
schrijver
mede
dat
per
dag
ongeveer
3500
tramwagens
de
Hoogesluis
passeeren,
veroorzakende
21000
stooten
op
de
brug,
waarbij
de
kracht
van
eiken
stoot
afwisselt
tusschen
4000
en
7000
KG.
De
invoering
van
het
electrisch
trambedrijf
is
een
van
de
oorzaken
geweest
van
het
feit
dat
inde
laatste
15
jaren
zoovele
belangrijke
brugwerken
inde
hoofdstad
werden
uit
-
gevoerd.
Daarbij
is
er
naar
gestreefd
om
alle
rijbruggen
van
Amsterdam
geleidelijk
ge
-
schikt
te
maken
ook
voor
het
zwaarste
wa
-
genverkeer.
Men
nam
als
belastingtype
aan
een
vierwielige
wagen
met
een
gewicht
van
10000
K.G.
Hooger
maximum
aan
te
nemen
heeft
geen
zin,
omdat
de
bestratingen
inde
stad
geen
zwaarder
wagengewichten
kunnen
verdragen.
D.
S.
Kaarxhandel.
Bij
Brill
te
Leiden
ver
-
scheen
een
kloek
octavo
boek
van
384
blad
-
zijden,
waarin
dr.
F.
C.
Wieder,
adjunct
-
bibliothecaris
van
de
Universiteits-Biblio
-
theek
hier,
neerlegt
de
uitkomsten
van
twee
maanden
onderzoek
in
Spanje
naar
nederland
-
sche
historisch-geographische
documenten.
De
oogst
van
die
twee
maanden
was
rijk,
zelfs
overrij
k
en
het
is
voor
hem,
die
nu
weet,
dat
onze
oude
kaarthandel
zich
bijkans
geheel
zoo
niet
uitsluitend
centraliseerde
in
Am
-
sterdam
om
vandaar
uit
Europa
te
voorzien,
niet
te
verwonderen,
dat
dit
in
princiep
ne
-
derlandsche
boek
daardoor
zulk
een
amster
-
damsch
karakter
heeft
d.w.z.
locaal
in
zoover
dat
veel
atlassen
en
kaarten
hier
aangemaakt
en
dadelijk
bestemd
voor
export
juist
daarom
niet
in
ons
land
gebleven
zijn.
Onder
het
vele
merkwaardige
dat
hier,
dikwijls
voor
het
eerst
beschreven
wordt,
noem
ik
de
wereldkaart
van
Petrus
Plancius
van
1592,
groot
146
bij
233
c.M.
in
het
Colegio
del
Corpus
Cristi
te
Valencia
(p.
159),
dan
een
kaart
van
Spanje
door
Blaeu
uit
zijn
allervroegsten
tijd
(1605),
die
samen
met
andere
amsterdamsche
kaarten
uit
dien
tijd
o.a.
van
Kaerius
en
Hondius
inde
particuliere
bibliotheek
van
den
Koning
te
Madrid,
een
cartographische
werkzaamheid
in
Amster
-
dam
en
in
Holland
doen
kennen,
waarvan
tot
dusver
zoo
goed
als
niets
bekend
was
(p.
171)
;
vervolgens
ik
doe
slechts
een
greep
citeer
ik
uit
den
rijken
voorraad
een
hemelglobe
van
Blaeu
1648
in
het
Escuriaal
(p.
276),
inde
nationale
bibliotheek
te
Ma
-
drid
(p.
282)
5
exemplaren
van
de
spaansche
editie
van
den
Atlas
van
Blaeu
(1659
—1672),
een
portugeesche
uitgaaf
van
den
Zeeatlas
van
Colom
(1669)
en
een
stel
hemel-
en
aard
-
globen
door
Gerard
Valk
te
Valladolid
(p.
296).
Zie
hier
een
fragment
uit
dr.
Wieder’s
reisbeschrijving;
het
gaat
over
het
Deposito
de
la
guerra
te
Madrid
(p.
5).
„Ineen
der
kamers
hing
een
zeer
groot,
oud
plan
van
Madrid,
eenige
meters
in
het
vierkant,
van
1656.
Mijn
begeleider
deelde
mij
mede,
dat
dit
het
belangrijkste
oude
plan
van
Madrid
was,
dat
bestond.
Het
graveer
-
werk
zag
er
erg
bekend
uit
en
bij
nader
bezichtiging
bleek,
dat
de
teekening
van
een
Spanjaard
was,
dat
het
stuk
gedrukt
was
in
Antwerpen
in
1656,
en
dat
het
gegraveerd
was
dooreen
Amsterdammer,
Salomon
Savry.
Een
merkwaardig
geval.
De
spaansche
auteur
kon
in
Spanje
geen
drukker
van
zulk
een
omvangrijke
kaart
vinden
en
wendde
zich
tot
Antwerpen.
Plier
vond
hij
wel
een
drukker,
8